Mason Sözlüğü’nde, Masonlukta vadi sözcüğünün, simgesel olarak, bir mason locasının ritüelik çalışmalarını yaptığı mabedin bulunduğu yeri nitelemek üzere kullanıldığı belirtiliyor.
Bunu bir adım daha ileri götürürsek şunu görüyoruz: Masonlukta her bir mason mabedinin bulunduğu bir kent, kasaba ya da köy “vadi” olarak nitelenir.
Buraya kadar iyi güzel ama bu bağlamda bildiğimiz bir şey var ki, o da şu: Batı ülkelerinde mason mabetlerinin ille de öyle bir yerleşim merkezinde bulunması gerekmiyor. Kırsal alanda, yerleşim merkezlerinden hayli uzakta bile bir mabet bulunabiliyor. Hatta belki böylesi, o “vadi” sözcüğüne çok daha uygun düşer. Dolayısıyla aslında belki de sözlükte yapılmış olan tanımın biraz onarıma gereksinmesi var. O tanım Türkiye için geçerli olabilir ama Batı ülkeleri için kent ya da kasaba bir zorunluluk değil.
Vadi teriminin kullanımıyla birlikte Masonlukta kullanılan bir diğer terim daha var. O da simgesel: Geometrik nokta. Mabedin bulunduğu binanın açık ya da mektup adresi anlamına geliyor.
Aynı vadide birkaç ayrı geometrik nokta bulunabiliyor. Türkiye’deki Masonluk buna pek alışkın olmamakla birlikte, özellikle Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası’nın İstanbul’un Avrupa yakasındaki merkezine ek olarak Arnadolu yakasında iki ayrı geometrik noktası daha olduğunu biliyoruz.
Peki ama niçin başka bir terim değil de vadi?... Eski ezoterik ekollerde bunun yerine mağara, tepe gibi kullanımlar var. Masonlukta ise vadi. Bu bağlamda şöyle bir açıklama yapılmış:
Doğada vadi, gökyüzüne açık olmakla birlikte, çevresinin topografik özellikleri nedeniyle ulaşılması hayli güç olan, çevresine oranla daha kuytu, genellikle sessiz ve esenlikli bir yerdir….. Mabetteki ritüelik çalışmaların yabancı gözlerden ve kulaklardan uzak, dışa kapalı ve dinginlik içinde yapılmakta olduğunu vurgular.
Olabilir… Bir simgesel tercih... Hani masonlar eski bina yapımcılığı mesleği ve zanaatından birçok öğe alıp bunları simgesel anlamlar çerçevesinde değerlendirmiş ya… Böyle olunca bana sanki vadi sözcüğü pek yerine oturmamış gibi geliyor. Çünkü eskiden bina yapımcıları vadi içlerini pek yeğlemezdi. Buraları her ne kadar ıssız gibi dursa da iş güvenceye gelince, özellikle doğal afetlere karşı taşıdıkları tehlike yüksek olur. Fakat günümüzdeki Masonlukta konuya böyle bakılmamış anlaşılan. Değiştirsinler diyemeyiz ya!,,,
