Bu son görüşler mutlaka karşı görüşü yazmayı gerektiriyor bence…
Bir şeyin ezberlenmesi yeterlik değildir. Örneğin tiyatroda roller ezberlenmez, öğrenilir. Tiyatroyu bilmeyen oyuncuların ezberlediklerini sanır. Ezberleyen sadece yeteneksiz amatörlerdir. Masonlukta da ezberlemenin yararı yoktur; ezber insanı yanıltabilir. Ezberlemek değil, öğrenmek, bilmek gerekir. Ritüelin açık olması da okunması demek değildir sanırım; hata yapmayı önlemek içindir.
Eğer bir kişi bir dersi bir kere okuyarak o mesleği edinebiliyorsa, o zaman birçok profesyonel yaşamda boşuna uğraşmış demektir. Dersi izleyip, kitabını okuyup, ödevini yapıp, sınava girip çıkıp, diploma almakla meslek öğrenilmez. Ancak onun içinde yaşayarak, uygulayarak öğrenilir. Tıp fakültesinden mezun olan doktor unvanını, teknik üniversiteden mezun olan mühendis ya da mimar unvanını alır ama sadece unvanını almıştır. İş başa geldiğinde ne kadar hiçbir şey bilmediklerinin farkına varırlar. Bu Masonlukta da böyledir. Mason unvanını almakla, bir locaya üye olmakla mason olunmaz; Masonluk öğrenilemez.
Amerika’daki masonlar ne yazık ki Masonluğu ancak simgesel derecelerde, localarında öğrenebilmektedir. O da olaübildiği kadar. Uygulamanın Amerikanvariliği nedeniyle yüksek derecelerde Masonlukta doğru dürüst bir felsefi çalışma yapılmamaktadır. Oysa Türkiye’deki yüksek derece çalışmalarının çoğu felsefi düzeyde sunumlar ve tartışmalarla geçer. Ritüel ilgili derecede sadece bir kılavuz niteliğindedir. Masonluğun öğeleri o derece çalışmalarında derinlemesine irdelenir. Bunu ritüeli ezberlemekle elde etmenin olanağı yoktur. Nitekim Masonliukta ritüeli ezberleyenlere papağan denir.
Amerika’da bir mason Eski ve Kabup Edilmiş İskoç riti'nde çalışıyorsa iki yıl içinde 32. dereceye gelebilir. Türkiye’de bunun için en az 15 yıl geçmesi gerekir. Bunun üzerine Amerika’da uygulanmakta olan yöntemi ben hiç de doğru bulmuyorum, hiç de olumlu bulmuyorum çünkü bir masona hiçbir şey kazandırmıyor. Kazananlar vardır elbette kendi özel çabalarıyla. Onlar pek bir istisnadır.
Ancak artık Shriner olabilmek için üstat derecesinde olmak yeterli. Umarım bunun etkisiyle bundan böyle Amerika’daki yüksek derecelerde de doğru dürüst masonik çalışma yapılmasına başlanır. Türkiye’deki kardeşlerinden çok şey öğrenebilirler bu bağlamda.