MUSA İLE HAKİKATE DOĞRU(4)-ÖNCE YOLDAŞ, SONRA YOL

[lucifer]

ÖNCE YOLDAŞ, SONRA YOL

Hayat sürekli bir yolcuğun adıdır ve hiçbir gün doğuşu bizi, bir gün batışının bıraktığı yerde bulamaz. Hakİkati arayanlar şu üç şeyin bilgisine ulaşmak zorundadır: “Yolcunun, yolun ve yordamın”. İşte Musa’nın Hızır’ı bulma yolculuğunun başında söylediği sözler bu gerçeğin bir başka ifadesidir. Hz. Musa genç dostuna şöyle demişti: “İki denizin birleştiği yere kadar hiç durmadan yürüyeceğim yahut da seneler ve seneler harcayacağım” . Ayet üç önemli noktaya dikkati çekmektedir: 1) Yol arkadaşlığına; 2) Yolculuğun ilim öğrenmedeki rolüne; ve 3) Sonuca ulaşmada sabır ve güçlü bir iradenin var olması gerektiğine.


Yol arkadaşlığından başlarsak şunu hemen söylememiz mümkündür: Yol arkadaşı yol kadar önemlidir ve belki yoldan da önce gelir. Yol ne kadar uzun ve zor olursa olsun, yol arkadaşın iyi ise o yolculuk bir zevktir, çekilir. Yol ne kadar kısa ve kolay olursa olsun, eğer yol arkadaşın kötü ise, o yolculuk bir işkenceye dönüşür ve çekilmez olur. Burda Hz. Musa’nın da yolculuğunun hemen başında kendisine önce arkadaş seçtiğini görüyoruz. Kaynaklarda bu arkadaşın adı Yuşa bin Nun olarak verilmektedir ki, daha sonra bu kişi Hz. Musa’nın vefatından sonra İsrailoğulları’nın başına geçmiştir.


Ayette geçen ve bizim “genç adam-genç dost” diye çevirdiğimiz “feta” kelimesi Klasik Arapça’da genç ya da yaşlı, yani yaşına işaret etmeksizin, “hizmetçi/yardımcı” anlamına gelen bir sözcüktür. Bu da bize yolculuktaki arkadaşlığın aynı zamanda karşılıklı hizmet ve yardımlaşma üzerine kurulduğunu göstermektedir. Yol arkadaşı sadece ekmeği ve suyu paylaşan değil, muhabbeti ve sıkıntıyı paylaşan biri olmalıdır. Bu nedenle olacak ki, “insanı tanımanın en kolay yolu onunla yolculuk yapmaktır” denmiştir. İnsanın tanımadığı biri ile yola çıkmaktansa, hiç çıkmaması daha iyidir. Sultan Veled’in deyişi ile yol arkadaşı seçerken İdris ile İblis’i karıştırmamalıdır

Yolculuğun iki yönü vardır. Biri mekandan mekana zahiri yolculuk, biri de içten içe batıni yolculuk. Ve her yolculuğun yol arkadaşı farklıdır. Hz. Peygamber’e Mekke’den Medine’ye olan yolculuğunda Hz. Ebubekir  arkadaşlık yapmıştı, Mirac yolculuğunda ise yanında yalnızca Cebrail bulunuyordu. İşte bunun gibi Hz. Musa’ya da Mecmau’l-Bahreyn’e yani “iki denizin kavuşma yerine” kadar olan yolculuğunda Yuşa eşlik etmiş ama daha sonra başlayan bir başka yolculukta -ki buna “İdrak yolculuğu” diyebiliriz- Yuşa’nın yerini Hızır almıştı.


Aslında dikkat edilirse bütün yollar insana çıkmaktadır. Bu gerçeklikten olacak ki, Hz. Peygamber’in “İlim Çin’de dahi olsa arayın; gidin, elde edin” sözündeki Çin’in yerine “Sin” (insan) kelimesini koymanın anlamı değiştirmeyeceğini söylenmiştir. Çünkü sonuçta bulunacak ve kendisinden ilim alınacak varlık insandır. Öyleyse başa dönüp, başlığı bir kez daha tekrarlıyoruz: “Önce yoldaş, sonra yol”.