Bu forumda bir zamanlar "Masonluğun Tarihinde Anlatılmayanlar" genel başlığı altında hayli uzun bir dizi yazmıştım. Orada, günümüzdeki Masonluğun niçin, nasıl ve hangi amaçla kurulduğunu anlatmıştım. Şöyle pek kısa bir geçiş yapalım:
Günümüzdeki Masonluk 18. yüzyıl başında perde arkasında tutulan politik amaçlarla kurulmuştur. Bunun için bir ezoterik yapı oluşturulmuş ve geçmiş yüzyılların bina inşaatçılığı mesleği ve zanaatının örgütlenmesi (sonradan Operatif Masonluk olarak nitelenen) bir kalıp olarak kullanılmıştır. Ezoterik yapı çerçevesinde bina inşaatçılığı ve zanaatı mesleğinin bazı öğeleri zamanan aristokratik öğeleriyle de beslnerek birer simge olarak değerlendirilmiştir. (Aslında Royal Society kullanılarak bir bilimsel kurum oluşturulacaktı ama başarılamamıştı.) Öğreti bakımından ise özellikle Rozkrua (Gül+Haç) kurumunun alşilmyle bağdaşık öğeleri üzerine, Hermetik Gelenek ile başlayıp çeşitli inanç sistemleri, dinler, mitler (özellikle antik misterler) ve felsefeler ile beslenmiş bir kapsam oluşturulmuştur. Ancak başlangıçta düzenlenenler yetersiz görülünce, zaman içinde oluşan derecelerde, Aydınlanma Çağının başlangıcı ile birlikte kurulmasına girişilen ritlerde Masonluğa daha birçok değer eklenmiştir.
İşin özü bu...
İşte bu nedenle de Masonluk denilince neden söz edilmekte olduğunun açıkça ortaya konması, bu işin gelmişinin geçmişinin iyice incelenip irdelenerek bir şeyler yazılması önem taşıyor.
Sayın Alşah'ın dediği, Kral Athelstan ile bağlantılı belge "Regius" başlığını taşıyan bir eski el yazmasıdır. Onun bir benzeri de Cooke El Yazması'dır. Her ikisinde de bu başlık altında adladrını vermeden kısaca değinmiştim zaten. Üstelik her ikisinin kapsamının Türkçe'ye çevirisini bu forumda baştan sona yayımladım. İlgili başlıklara giderseniz ya da forumdaki arama olanağını kullanırsanız erişebilirsiniz. (Hatta Regius'un çevirisinde iki satır noksanmış meğer. Onu da forum üyelerinden Sayın Mustafa Kemal işaret etmişti.)
Kaynakçaya gelince... Elbette Michael Baigent ve Richard Leigh gibi araştırmacı yazarların (onlara bir de Henry Lincoln rahatça eklenebilir) yapıtları sağlam birer kaynakça olarak değerlendirilebilir. Onlara hiçbir itirazım olmaz; olamaz. Gerçi özellikle "Mabet ve Loca" adlı kitabın Türkçe'ye çevirisi pek iyi olmamıştır ama ne anlatıldığı itiraz götürmez biçimde belirgin, üstelik bilimseldir. (Dan Brown'un başı bu yazarlarla derde girmişti, izinsiz kopyalama yaptığından ötürü.)
Madem Sayın Alşah o kitabın sözünü etti, ben de Masonluk ve tarihi bakımından o kitapta anlatılmış olanların altına imzamı atabileceğimi söyleyeyim. Hatta o kaynakçaya Türkçeye "Kutsal Kâse ve Kutsal Kan" adı altında çevrilerek yayınlanmış kitabı da ekleyin. Kaynakça onayı bamkımından bir imza da onun altına atayım. İsterseniz Masonluğun tarihi bakımından güvenilir başka kaynak kitapların bir listesini yapayım.
Bunlar çeviri kitaplar...
Çeviri kitaplar hep dikkatle (eski bir deyişle kaydı ihtiyatla) karşılanmayı gerektirir çünkü kendi kültürlerinden etkilenmeyle öznelleşmiş olabilirler. Çevirilerde yanlışlıklar yapılmış da olabilir.
Nitekim işte Sayın Alşah'ın değindiği o Larousse'daki tanımlama da bundan ileri geliyor. O bölümü yazan kişi her kim idiyse, ezoterik ya da içrek sözcüğünü bilmediğinden ya da sözlüğü okuyanın onu anlayamayacağı gibi bir endişeye kapıldığından olsa gerek, bunun yerine "kısmen gizli" diye aslında olmayacak bir terim kullanmış. Aynısını Batı ülkelerindeki genel sözlük ve ansiklopedilerdede görebilirsiniz. Sıradan halkın bilgi düzeyi açısından anlaşılır olabilmesi için... Ancak böyle yapılınca yapaynlış izlenimler de oluşturulmuş işte.
Bir gizli örgütün amaçlarını, ilkelerine, nerede ve nasıl çcalıştığını, varlığını bile bilemezsiniz; gizlidir. Masonluk öyle mi? O bir yana, Masonluğun Larousse'dakii tanımı tümüyle yerle yerine oturuyor mu, gözünüzü seveyim? Masonluk o kadarcık bir şey mi?
Ancak o bir ansiklopedik sözlük... İsterseniz, ansiklopedik sözlüğün sırf Masonluk üzerine yazılmış ve yayınlanmış olanları da var piyasada. Gerek yabancı dillerde gerek Türkçede. İnternette de var. Bakın oralarda nasıl tanımlanıyor Masonluk? Bakın hiç gizli sıfatı kullanılıyor mu?... Türk mason araştırmacı yazarların yayımlanmış kitapları da var: Örneğin Masonluk Nedir ve Nasıldır, Süleyman Mabedi, Tapınakçılar Siyonistler ve Masonlar, Anderson'un Kitabı, İlk Mabet, Hiram Öyküsü, Masonik Merdiven, Hamtaşın Evrimi, Kardeşlerim Beni Öyle Bilirler gibi ve şimdi hemen aklıma gelmeyen birçok kaynak kitap var okumak ve öğrenmek isteyenler için. HKEMBL En Muhterem Büyük Üstadı Remzi Sanver'in bu görevi almadan önce yazmış olduğu bir kitap bile var.
Bunlara, böyle sağlam kaynaklara dayanarak bir şeyler yazalım; bunlardan aktarımlarda bulunalım ki Masonluk ile bağlantılı birtakım tahmin ya da varsayımlar değil, gerçekler ortaya konmuş olsun. Yoksa, bir yerde "Adem yeryüzüne indiğinde Masonluğu gönlünde taşıyordu." gibi bir lâf edilmiş olduğunu da hatırlıyorum. Böylece Masonluk, değil öyle tarih öncesi Antik Mısır uygarlığından bu yana, insanlığın var oluşundan beri var olur.
Nitekim Masonlukta simgesel olarak Masonluğun başlangıç tarihi Anno Lucis ile özdeşleştirilir. Ancak bunun bir simge olduğunu bilmemiz, bilimsel verileri öncelikli tutarak aklımızı kullanmamız, dogma niteliğindeki böyle deyişleri katışıksız gerçek diye alarak yanılgıya düşmekten sakınmamız gerekir.
Sevgiler.
Nec plus ultra.