Mason araştırıcı-yazar Murat Özgen Ayfer’in “Ansiklopedik Mason Sözlüğü” adlı bir yapıtı var. Bu kitap masonlar açısından çalışmalarında kullandıkları önemli bir kaynakça olsa gerek.
(http://img823.imageshack.us/img823/968/amsj.jpg)
Bu kapak resmi, kitabın 2008 tarihli beşinci basımını gösteriyor. Toplamı 1086 sayfadan, kalın tek bir ciltten oluşuyor. Başında bir arama cetveli, sonra asıl alfabetik bölüm, sonunda da bir bibliyografya var. Türkçe olarak bu boyutta bir başka mason sözlüğünün bulunmadığı söyleniyor.
Belirtildiğine göre; 1999 yılında yapılmış olan bir önceki basımı üç ciltten oluşuyormuş. Daha da öncekiler 1982 yılına kadar gidiyor. Ancak her sonraki basımında yenilemeler, eklemeler yapılmış. Bunların en kapsamlısı aslında o üç ciltlik olanı. Son basımında ise her nedense birtakım başlıklar çıkarılmış ve tümü tek cilt altında toplanmış. O bir önceki geniş kapsamlı basımı artık ortalıklarda yok; belki sahaflarda aranırsa bulunabilir. Son basımını elde etmek isteyenler ise yayımcısına başvurabilir: [email protected]
Aslına bakarsanız bu kitap sadece bir sözlük sayılmaz. Bazı başlıkların altında uzun anlatımlar, yer yer resimler de var. Ancak bir ansiklopedi olarak da nitelenemez çünkü belli ki o anlatımlar sınırlı tutulmuş; ayrıntılara girilmemiş. Bu nedenle adı “Ansiklopedik Mason Sözlüğü” olarak konmuş.
Düşündüm ki forumda “MASON SÖZLÜĞÜ” başlığı altında bu kitapta yer alan sözcük ve terimlerin tanımını vermek birçoklarının ilgisini çekebilir. Bunu forumun ne “Evrensel Masonluk” ne de “Türkiye’de Masonluk” bölümünde yapabilirim. Masonluk ile ilgili öteki bölümlerde de uygun düşmez. Üstelik benim yapacağım, ekleyeceğim pek bir şey de olamaz; sadece başlıkları alıp altlarındaki tanım ya da açıklamaları kısaca aktaracağım o kadar; açıklama ve uzun anlatımlara girmeyeceğim. Belki bazı zaman iki tümce vermek gerekebilir.
Alfabetik sıraya göre gideceğim. Ancak bunu yaparken kitabın başında yer aldığını belirttiğim ki o arama cetvelinde belirtilen sözcük ve terimlerin hepsi olmasa bile çoğunu araya yerleştirmek gerekecek; tıpkı kitaptaki “Bak:…” gönderisiyle. Bu arada sözcük ya da terim olmayan bazı başlıkları pas geçmem gerekecek; “Türkiye’de Masonluk” gibi… Çünkü böyle başlıkların tanımı yok; sadece anlatımı var.
Sözcük ya da terimlerin birçoğunun altında İngilizce, Fransızca, Almanca ve dilimizdeki (bazısı eski bazısı güncel) diğer karşılıkları da verilmiş. Ancak ben burada onları da yazmayacağım izninizle.
Forum üyelerinden bu konuyla ilgilenenlere şöyle bir öneride bulunmak istiyorum: İster ben aktardıkça ister sonradan tüm aktaracağım bölümleri kopyalayıp bir başka ortamda alt alta biriktirin. Böylece elinizde tam bir Mason Sözlüğü oluşabilir. Belki eksikleri vardır; orasını bilemem ama kapsam azımsanacak gibi değil.
Bir de uyarıda bulunmak istiyorum. Yazar Özgür Masonlar Büyük Locası’nın üyesi olduğu için, konu başlıklarına tümüyle değilse de çoğunlukla o büyük locanın tutum ve benimseyişi açısından bakmış. Bir de özellikle Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti üzerinde durmuş; diğer ritlerin ayrıntılarını göz ardı etmiş. (Bunlar önceki basımda varmış.)
Şimdilik bu kadar… Bu konuda biraz hazırlık yapayım, aktarmaya başlarım.
Bu arada bir şey sormak ya da bir öneri iletmek isteyenler varsa lütfen belirtsin.