Masonlar.org - Harici Forumu

 

Gönderen Konu: Acaba nasıl yazılıyordu?  (Okunma sayısı 1873 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Kasım 03, 2014, 07:55:36 öö

           Dilimizde genel olarak dahil olma anlamındaki ''de'' ile bulunma anlamında kullanılan ''-de'' nin yazımına bir önceki yazımda değinmiştim. Şimdi yine yazımı yanlış yapılan ''ki'' nin üzerinde duracağım.

          Türkçede her biri farklı görevlerde kullanılan üç ''ki'' mevcuttur. Bunlardan birincisi, bağlaç olan ''ki'' ; ikincisi, sıfat yapan ''ki'' ve üçüncüsü de ilgi zamiri olan ''ki'' dir. Konu çok karışık gibi görünmekle birlikte dil bilgisine az buçuk hakim olan kişiler için son derece basit aslında.

         Bağlaç olan ''ki''nin yazımı

         Kendisinden önce ve sonra gelen her sözcükten ayrı yazılır. Cümleleri de birbirine bağlamakla yükümlüdür.

         Tanıdığım öyle insanlar var ki en iyi romanları okurlar da okuduklarından ders çıkarmazlar.

         Biliyorum ki sen de beni unuttun.

         Her iki cümlede de ''ki'' bağlaç göreviyle kullanılmış ve kendisinden önce gelen cümleyle sonra gelen cümleyi birbirine bağlamış.

       NOT: Bağlaç olan ''ki'' nin bitişik yazıldığı kalıplaşmış birtakım kullanımları vardır: meğerki, oysaki, mademki, sanki, halbuki...

        Sıfat yapan ''ki'' nin yazımı

        Türetme eki göreviyle kullanılan bu ''-ki'' sözcüğe bitişik yazılır. Kendisinden önceki sözcükle birleşir ve ardından gelen sözcükle de bir sıfat tamlaması kurar.

         Evdeki yabancı beni rahatsız ediyor.
       
         Geçen günkü yağmurdan sonra şemsiyesiz dışarı çıkmamaya karar verdim.
 
         Her iki cümleyi de incelediğimiz zaman cümlelerdeki sıfat tamlamaları dikkatimizi çekiyor.

         evdeki yabancı (evde+ki yabancı) ''ev'' sözcüğü tek başına kullanıma çıktığında addır. Burada kendisinin önüne ''yabancı'' sözcüğü gelerek ''ev'' sözcüğünün görev adı değiştirilmiştir ve sıfat olmuştur. ''Hangi yabancı?'' sorusuna ''Evdeki yabancı'' cevabını veriyorum ve bir sıfat tamlaması kuruyorum. ''-ki'' eki de böyle durumlarda bitişik yazılır. İkincü cümlede ''Hangi yağmur?'' sorusuna cevap olarak ''Geçen günkü yağmur.'' diyoruz. ''gün'' sözcüğü cümlede sıfat görevini alıştır.

         İlgi zamiri olan ''-ki''nin yazımı

         Sözcüğe bitişik yazılır. Belirtili ad tamlamalarında tamlananın yerini tutar.

        Masanınki daha güzel bir örtüymüş.

       Bu cümlede bizim göremediğimiz bir belirtili ad tamlaması mevcuttur: masanın örtü-(s)ü. Ad tamlamalarında ikinci kısım, yani tamlanan(örtü) düştüğünde, onun yerini tutan bir ek getiririz. Bu cümlede ''örtü'' sözcüğünün yerini alan ''-ki'' eki, ilgi zamiri görevinde kullanılmış ve ''örtü'' sözcüğünün yerini almıştır. Cümlemiz normalde: ''Masanın örtüsü daha güzel bir örtüymüş.'' şeklindedir.

       Seni sevdim ki seninle evlendim. (bağlaç)
       Seninki bugün okulda yoktu. (ilgi zamiri) ''Senin çocuk bugün okulda yoktu.''
       Bendeki kitaplarını yarın sana getiririm. (sıfat yapan)
       Benim yazım güzel, seninki güzel değil. (ilgi zamiri) ''Benim yazım güzel, senin yazın güzel değil.''
       Duydum ki unutmuşsun beni. (bağlaç)
Hiçbir şey bilmeyen, hiçbir şeyi sevemez.
Hiçbir şey yapamayan, hiçbir şeyden anlamaz.
Hiçbir şeyden anlamayan insan değersizdir.


Kasım 03, 2014, 10:32:19 öö
Yanıtla #1

Sayın arachnida, forum için çok önemli olduğunu düşündüğüm bu çabanız için size teşekkür etmeden geçemedim. Saygılarımla. Lütfen bu iletiye yanıt yazmayın, konu bulanmasın, yazım hatalarını düzeltmek isteyecek arkadaşlarımızın zamanını almayalım.


 

Benzer Konular

  Konu / Başlatan Yanıt Son Gönderilen:
1 Yanıt
2248 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 31, 2009, 02:40:39 öö
Gönderen: degas
6 Yanıt
12545 Gösterim
Son Gönderilen: Temmuz 08, 2014, 05:25:32 ös
Gönderen: Pilot
2 Yanıt
10966 Gösterim
Son Gönderilen: Temmuz 06, 2010, 06:51:37 ös
Gönderen: popperist
4 Yanıt
97639 Gösterim
Son Gönderilen: Şubat 28, 2016, 01:27:07 ös
Gönderen: Niko
149 Yanıt
82661 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 12, 2014, 09:54:35 öö
Gönderen: Intense
1 Yanıt
8756 Gösterim
Son Gönderilen: Eylül 23, 2011, 06:47:39 öö
Gönderen: agnusdei
5 Yanıt
7822 Gösterim
Son Gönderilen: Haziran 10, 2011, 01:51:26 ös
Gönderen: shakespeare
17 Yanıt
11147 Gösterim
Son Gönderilen: Aralık 19, 2018, 08:19:00 ös
Gönderen: Venus
2 Yanıt
14683 Gösterim
Son Gönderilen: Aralık 16, 2012, 04:10:40 ös
Gönderen: tcorbaci
0 Yanıt
3859 Gösterim
Son Gönderilen: Temmuz 11, 2014, 11:58:51 ös
Gönderen: MysticMind