Sayın Neumann, burada öyle bir bağlantı kurmuş ki, bir an için bu bağlantı kuruşun temelinde bir Alfred Neumannvari davranış mı var diye düşündüm. (Alfred Neumann'ı bilirsiniz değil mi? Hani bizim Avni'nin karşılığıdır bir bakıma ama sıkı antikapitalisttir ha!)
Operatif Masonluk ayrı şey, Spekülatif Masonluk ayrı. Birisi Orta Çağ ortalarında Avrupa'da başlamış, 17. yüzyılda zayıflamaya yüz tutmuş, sonra zamanla ortadan kalkmış bir geleneksel meslek ve zanaat kuruluşuna sonradan takılmış olan addır, ötekisi 18. yüzylıl başlarında gizli bir politik ülküye dayanarak kurulmuş, bu kuruluşunda o eski meslek örgütünü kendisine bir göstermelik kalıp olarak almış, sonradan içerik değiştirerek evrenselleşme yolunu tutmuş bir hümanist kurumdur. Kimilerine göre bu ikincisi birincinin biçim değiştirmiş devamıdır.
Bu durum rasıl olur da Masonluğun bir ticaret birliği olması gibi bir izlenim doğurur?... Masonluğun en önemli niteliklerinden biri ezoterik oluşudur. Dünya yüzünde hangi ticari kuruluş ezoteriktir?
Kişilerin Masonluğa giriş töreninin başında, bazı ritüellerde bir simgesel uygulama niteliğinde olmak üzere kimlikleri sorulabilir. Sorulur çünkü orada bir kapı vardır ve simgesel olarak o kapı her vurana açılmaz. (Ezoterik geleneğin gereği) Ancak içeridekilerin seçtiği dışarıdakilere açılabilir. İşte bu aşamada bir kimlik doğrulaması söz konusudur ve elbette bir kişinin kimliği çerçevesinde onun mesleği ve işi de belirtilir. Üstelik bu meslek ve işin olması gereklidir çünkü bir mesleği ya da işi olmayan, bir diğer deyişle geçimini ya da ekonomik özgürlüğünü sağlamamış kimseler Masonluğa alınmaz. (Bu çok genel kural pek ender koşullar altında istisnaya uğrar.)
Tüm bunlar nasıl oluyor da günümüzdeki Masonluğu bir ticaret birliği olarak yorumlamaya neden oluyor? Nasıl olabilir?
Şöyle olur: Bilgisizlik söz konusudur. Bir ön yargı ya da kulaktan dolma yanlış bilgilerle böyle bir yorum ve değerlendirme yapılır.
O zaman diyecek kalmaz. O yorum ve değerlendirmeleri yapanları gözlerini açmaları, akıllarını kullanmaları ve böyle bir yorum ya da değerlendirme yapmadan önce gerçekleri araştırıp öğrenmeleri önerilir.