Önceki bölüm üzerine yazılanlardan anlaşılan şu ki, aşağıdaki soruların da yanıtlarını araştırmamız gerekiyor.
Bir Büyük Loca nasıl kurulur?
En az üç bağımsız loca bir araya gelip kendi aralarında federatif bir şekilde birleşme kararı alacak olurlarsa, bir Büyük Loca kurabilirler.
Bunun için bir yetkili organın onayı gerekmez mi?
Bir büyük locanın kuruluşunun geçerli olması bakımından, dünyadaki mason örgütleri arasında görüş ayrılıkları vardır.
Kimine göre, yeni bir büyük loca kurabilmek için, bir diğer masonik otoritenin onayının alınması gerekmez. Çünkü her büyük loca kendi bulunduğu ülkede bağımsız bir kurumdur.
Kimine göre ise böyle bir onay (ya da tanıma) zorunludur; yoksa o kuruluş bir “mason örgütü” sayılamaz. Ancak bu onay ya da tanıma bir uluslararası otorite tarafından verilmez. Daha önce tanınmış olan bir başka büyük loca tarafından verilir.
Bu bağlamda bilinmesi gereken önemli bir nokta var: Bir büyük locanın bir başka büyük loca tarafından tanınması, ona onay verilmesi ya da Masonlukta da kullanılan bir terim uyarınca “patent” vermesi demek, yeni kurulan büyük locanın ötekine bağlanması demek değildir. Böylece yeni kurulan büyük loca bağımsızlığını ve ulusallığını yitirmiş olmaz. Patent ya da onay verilmesi, öteki büyük locaya da herhangi bir üstünlük ya da ayrıcalık sağlamaz. (Türkiye’deki büyük localar da başka büyük localara böyle bir onay ya da patent vermiştir.)
Büyük Loca nasıl yönetilir?
Her loca, bağlı olarak çalıştığı büyük locada temsil edilmek üzere belli sayıda delege seçer. Bazı büyük localarda buna gerek yoktur çünkü locanın başkanı aynı zamanda delege niteliğiyle locasını temsil eder. Bazı büyük localarda da onun yanına doğrudan locanın 1. ve 2. nazırları katılır.
Delegeler bir araya gelir, büyük locanın “Genel Kurul” ya da “Büyük Kurul” olarak anılan en yetkili organını oluştururlar. Büyük locanın yöneticileri, daha doğrusu görevlileri bu kurulda seçilir.
En yetkili görevliye“Büyük Üstat” denir. Bazı büyük localarda büyük üstadın bir ek ön niteliği vardır: “En Muhterem” ya da “Pek Saygıdeğer” gibi… Bu ön nitelik, “büyük üstat” unvanının başka yerlerde de kullanılır olmasından ileri gelir.
Büyük üstadın yönetiminde toplanan diğer seçilmiş yöneticilere genel olarak "büyük görevliler" denir. Her birinin ayrı bir görev unvanı vardır. Örneğin yazı işlerini yürüten büyük görevli "Büyük Sekreter" olarak anılır. Büyük üstadın bir yardımcısı bulunabilir. Ayrıca “Büyük Birinci Nazır” ve “Büyük İkinci Nazır” olarak anılan görevliler de vardır; tıpkı bir locada olduğu gibi…
Büyük locanın görevlileri de tıpkı bir locada olduğu gibi zaman zaman bir araya gelir; yönetsel nitelikli kararları alır ve büyük locanın en yetkili organının kararlarının uygulanmasını sağlarlar.
Çok sayıda locası olan bir büyük locada böyle merkezî bir yönetim mi uygulanır?
Uygulanabiliyorsa uygulanır. Ancak bazı büyük locaların yüzlerce locası vardır. Bu durumda merkezî yönetim güçleşir. Bu amaçla “ikincil büyük localar” denilebilecek örgütler kurulur. Bunlardan her biri “bölge büyük locası” ya da “il büyük locası” gibi adlarla anılır. Bu durumda her loca bir bölge ya da il büyük locasına bağlanır. Locaların delegeleri sadece bu ikincil örgütlerde localarını temsil eder. İkincil örgütlerin de bir büyük locaya benzer organları ve görevlileri vardır. Bu kez onların temsilcileri “ana büyük loca” olarak da anılabilecek örgütün bütününü oluşturur. Bir diğer deyişle, böyle bir durumda ikincil örgütler federatif, merkezî örgüt ise konfederatif bir yapı edinir.
Büyük Localar arasındaki ilişkiler nasıl kurulur?
İki büyük loca karşılıklı olarak birbirlerini birer “düzenli mason örgütü” olarak tanırlarsa, aralarında masonca dostluk ilişkileri kurulabilir. Ancak, Masonluktaki “örgütsel düzen” kavramı üzerinde uyuşamıyorlarsa, böyle bir ilişki kurulamaz.