Masonlukta yapılan çalışmalar, temel nitelikleri bakımından üç grupta toplanabilir: Masonik, yönetimsel (idari) ve sosyal çalışmalar.
Benim yaptığım bu sınıflandırma doğru olmayabilir. Bir başkası bir başka türlü sınıflandırma yapabilir. Bu benim anlatacaklarım bakımından yapmış olduğum bir tercih.
Şimdi bu üç sınıflandırma ya da gruplama ile ne demek istediğimi açıklayayım.
Masonik çalışmalar: Masonluğa özgü ritüelik ve geleneksel uygulamalar… Bilgisel, öğretimsel ve kültürel nitelikli çalışmalar da bu kapsama girer. Bu tür çalışmalar, localarca, ayrı ayrı ve birbirlerinden bağımsız olarak yürütülür. Büyük loca, kendine bağlı locaların yapacakları masonik çalışmaların genel kapsamını ve bu çalışmalarda uyulacak yöntemleri saptar; ayrıntılarına karışmaz. Büyük locanın organları ise doğrudan masonik nitelikli çalışmalar yapmaz.
Yönetimsel çalışmalar: Bir mason örgütünün yönetimi ve ilişkileriyle ilgili çalışmalar... Bir büyük locanın tüm organlarının yaptıkları çalışmalar yönetimsel niteliklidir. Pek ender olarak büyük locanın bazı organlarının ritüelik ya da sosyal nitelikli çalışmalar da yaptığı görülebilir. Locaların da yönetimsel nitelikli çalışmaları vardır. [Gerek büyük locanın gerekse locaların bu tür çalışmalarını daha önce özetle gözden geçirmiştim. ]
Sosyal çalışmalar: Bunlar ikiye ayrılabilir. Biri kardeşlerin ve ailelerinin yakınlaşmalarını, aralarındaki ilişkilerin, kardeşliğin gerektirdiği dayanışmanın ve birlikteliklerinin güçlenerek pekişmesini sağlamak amacıyla düzenlenen etkinliklerdir. Bu tür çalışmaların büyük bölümü loca boyutunda yürütülür. Bir diğeri genelde “iyilik işleri” olarak nitelenir. Masonların, yardıma ve desteğe gereksinmesi olan insanlara el uzatmalarının organize bir biçimde yürütülmesini içerir. Yalnızca localar değil, büyük loca da bu tür çalışmalarda bulunabilir. Bu bağlamda, locaların ve büyük locaların düzenledikleri kültürel ve sanatsal etkinliklerden de söz edilebilir.
Masonik çalışmaların büyük çoğunluğu masonların “mabet” olarak adlandırdığı yerde yapılır. Bir bölümü de mabetteki oturumdan sonra düzenlenen kardeş sofrasına sarkabilir. Ancak şuna da değinmekte yarar var: Mabette yapılan çalışmalardan bazıları yönetimsel bir nitelik taşır. Kardeş sofrasında yapılan çalışmalardan bazıları da sosyal çalışmalar sınıfında düşünülebilir.
Forumda, bu genel başlık (Evrensel Masonluk) altında bunlardan her birini ayrı ayrı incelemek niyetindeyim. Böylece forumun izleyicilerine Masonluk hakkında bir başka açıdan yararlı bilgiler vereceğimi umuyorum. Bu yazı ile sadece şöyle bir genel çerçeve çizmek istedim. Elbette bunu yaparken bu forumun kurallarına uymak zorunda olduğumu unutmayacak ve özellikle 17. madde uyarınca “ritüelik” nitelik taşıyan bazı konuların ayrıntılarına girmekten sakınacağım. Bunu anlayışla karşılayacağınızı umuyorum. (Zaten öyle bir şey yapacak olursak, forum yönetimi bunları kaldırır. Üstelik bu ayrıntıların, genel bir bilgi edinmek isteyenlere de hiçbir yararı olmaz; sadece zihinleri gereksizcesine doldurur.)
Bu bağlamdaki ilk konumuz masonik nitelikli çalışmalar, onun ilk başlığı da “mabet” konusu üzerinde olacak.