Masonlar.org - Harici Forumu

 

Gönderen Konu: MASONLUKTA “ETİKET” KAVRAMI - 3  (Okunma sayısı 7693 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Şubat 21, 2010, 09:53:19 öö
  • Seçkin Üye
  • Uzman Uye
  • *****
  • İleti: 7217
  • Cinsiyet: Bay



Etiket sözcüğünün Fransızca ve İngilizce dillerindeki karşılıkları “etiquette” şeklinde yazılır; okunuşu ise Türkçedeki gibi.

Bu sözcüğün Fransızca ve İngilizcedeki anlamının tam karşılığını Türkçede tek bir sözcükle veremiyoruz. Sözlüklere bakınca, “teşrifat”, “adab-ı muaşeret”, “görgü”, “usul” gibi karşılıklar buluyoruz. Fakat bunların herhangi biri “etiket”in anlamını tam olarak yansıtabilmek bakımından pek yetersiz kalıyor.

İlle de öz Türkçe olsun diye, zorlamayla ya da yapay olarak bir sözcük oluşturmaktansa, sözcüğün Fransızca ve İngilizcedeki okunuşunun Türkçeye dönüştürülmüş şeklini kullanmayı sürdürmek, fakat bu sözcüğü iyi bir şekilde tanımlamak daha elverişli görünüyor.

Son zamanlarda dilimizde “etik” diye bir sözcüğün kullanımı âdeta moda oldu. Bu sözcük, aşağı yukarı “ahlâk” sözcüğüyle eş anlamlı gibi ama ahlâkın göreli özelliği göz ardı edilerek, herkes için geçerli ortak noktalarını tek bir sözcükle belirtmek için kullanılıyor. Dilimize Batı dillerinden dönüştürülüp alınmış ya da dil bilgisi bakımından tam ve iyi anlaşılamamış her sözcük gibi bunun da yanlış kullanıldığı sık sık görülüyor.

Kuşkusuz “etiket” sözcüğü bir bakıma “etik” ile bağlantılıdır. Görgüyü, töreyi ve davranış kurallarını ahlâktan tümüyle soyutlayamayız.

Etiket, elbette salt Masonluğa özgü bir kavram değil. Her kurumun, her topluluğun, her mesleğin, her sanatın kendine göre, diğerlerinden farklı bir etiketi olabilir. Burada bizi ilgilendiren yalnızca Masonluktaki etiket olacak; bu forum sitesinin niteliği gereği.

Bununla birlikte, Masonluktaki etiketin yer yer içinde yaşadığımız toplumdaki genel etiket ile örtüştüğü ya da toplumdaki genel etiketin Masonlukta da geçerli olduğunu görüyoruz. Masonlukta gerek yapılması gerekse yapılmasından sakınılması gereken birçok şey, toplumdakinin hemen hemen aynı. Öylesine ki, Masonluk ile hiçbir bağlantısı bulunmayan, Masonluğa ilişkin bilgisi bile olmayan hatta Masonluğa ve masonlara karşıt olan bir kişiyle görüşürken Masonluktaki etikete uygun birtakım davranış kuralları, görgü, tutum ve töre ile bağlantılı konular gündeme getirilecek olursa, o kişi «Elbette... Öyle olmalıdır.» der.

Bunun nedeni, birçoklarının ileri sürdüğünün aksine, Masonluğun ve mason kurumlarının, içinde bulundukları toplumdan, birlikte yaşadıkları çevreden soyutlanmamış olmasıdır.

Masonlukta etiket kavramının neleri belirttiğini daha kapsamlı anlatabilmek için, aynı sözcüğün dilimize yerleşmiş güncel kullanımından bazı örnekler alarak benzeştirmeler yapmak isterim.

Çarşıya çıktınız... Çoğu pazar ve mağazalarda satın alacağınız şeyin ya üstüne ya da yanına satış bedelini gösteren bir kağıt ya da karton parçası konmuş olduğunu görürsünüz. Buna “etiket” denir.

Masonlukta sözünü edilen etiket, bir malın satış bedelini gösteren levha ile aynı şey değildir ama bununla benzeştirilebilir. Çünkü etiket değeri yansıtır.

Değer, göreli bir kavramdır; “kime göre” olduğunun belirtilmesiyle bir anlam kazanır. Çarşıdaki asıl değer, satıcıya göre olan değil, alıcıya göre olan değerdir. Alıcı, malı, konulan fiyatına değecek bulursa alır. (Bu noktada ekonomi biliminde bir “pahalıyı almak” ya da “aşırı tüketim” olayı var; o ayrı konu.) Masonluktaki değer ise, ilgili mason kuruluşunun hem üyeleri olan masonların gözündeki hem de tüm Dünya Masonluğunda “tuttuğu yer” bakımından olan göreli değeridir.

Sizce size gerekli olan yazıları toplamış olduğunuz defter ya da dosyalarınız var... Her birinin üzerine bir kağıt parçası yapıştırır, içinde ne bulunduğunu kısaca belirtirsiniz. Bu küçük kağıt parçasına da “etiket” denir. (Günümüzde bilgisayar kullanımı nedeniyle bu âdeta devre dışı kalır gibi oldu ama hâlâ var.)

Masonlukta sözü edilen etiket, bir defterin ya da dosyanın üzerine yapıştırılan etiket ile aynı şey değildir ama bununla da benzeştirilebilir. Çünkü etiket, içeriğin göstergesidir.

Masonluktaki içerik ise, ilgili mason kuruluşunun hem örgütsel düzeni, hem üyelerinin kimlikleri hem de çalışma yöntemleri ve bunların kapsamındaki öğreti ya da öğütlemelerin uygulamadaki başarısı ile belirlenir.

Çoğu giysilerinizin iç yanında bir yere, terzinin ya da üreticinin adını, belki kumaşın türünü ve bu ürünün yapılmış olduğu yeri belirten bir parça dikilmiştir. Kullandığınız makinelerin belirli bir yerinde, üreticinin adı ile birlikte önemli bazı özelliklerini gösteren ince bir metal ya da plastik levha vardır. Bunlara da “etiket” denir.

Masonluktaki etiket, elbette bu tür etiketlerle aynı şey olamaz ama bunlarla da benzeştirilebilir. Çünkü etiket, niteliğin (özellik ve kalitenin) belirtisidir.

Masonluktaki nitelik, yapılan çalışmaların “ amaçlara ve ilkelere uygunluğu”, masonlar arasındaki “uyum ve dayanışma”, amaçların gerçekleştirilebilmesi yolundaki “yararlılık düzeyi” ile kendini gösterir.

Yukarıda yapmış olduğum benzeştirmeleri birleştirirsek, etiketi, pek genel olarak şöyle tanımlayabiliriz: Değerin, içeriğin göstergesinin ve niteliğin ölçüsüyle belirtisinin birleşimi.

Masonlukta etiket, şöyle de tanımlanabilir: Doğru olanı, yerinde, zamanında ve olması gerektiği gibi yapıp uygulamak.

Söz de bu tanımlamanın kapsamına girer. Zamanında, yerinde ve gerektiği şekilde konuşmak da etiketin bir öğesidir.

Etiketi betimlemek üzere, bu sözcüğün yaklaşık eş anlamı Laince bir terimle LEX NON SCRIPTA (YAZILI OLMAYAN YASA) biçiminde de verilmektedir.

Etiketin bu karşılığı, Masonlukta locaların oturumlarında uyguladıkları çalışma yöntemlerinin ve ritüellerin bile yazılmadığı, yalnızca yasa ve tüzüklerin yazılı olduğu dönemlerde gerçekten de geçerli sayılabilirdi. Fakat günümüzde artık Masonluğun localarda uygulanan çalışma yöntemleri de ritüellerinin ayrıntıları da mason kuruluşlarının benimsedikleri gelenekler ve davranış kuralları da ayrıntılı olarak yazılı hale getirilmektedir.

Masonlukta etiket, hem genel olarak tümüyle Masonluğun hem de özel olarak bir mason kuruluşunun hatta bireysel boyutta herhangi bir masonun, gerek masonik gerekse toplumsal bakımdan olan değerini, gücünü, saygınlığını, ne olduğunu ve ne olmadığını ortaya koyan bir kavramdır. Masonlukta etikete çok önem verilmesinin hatta eğer etiketi olmazsa Masonluğun da olamayacağının ileri sürülmesinin nedeni de budur.

Eğer masonlar ve mason kuruluşları, öğeleri ve kuralları dünyanın başka yerlerinde benimsenmiş olanlar ile tam bir uyum sağlamasa bile, kendilerine göre belirdikleri etiketi özenle izlemeyecek olurlarsa, hem kısa bir süre içinde masonik düzenlerini yitirir hem de Masonluğun toplumlarda yanlış anlaşılmasına ve yanlış değerlendirilmesine yol açarlar.

Bu bakımdan mason kuruluşları, Masonluğun Etiketi’ne tam uymadıkları için başka mason kuruluşlarını kusurlu bulmakta hatta suçlamaktadır. Her biri kendi bildiğinin, kendi yaptığının tek iyi ve tek doğru olduğunu ileri sürüp başka türlüsünü kesinlikle kötü ve yanlış gördüğü, mason kuruluşları arasında evrensel boyutta uzlaşma sağlanamadığı sürece bu böyle olacaktır.




Bu genel ve tanımsal nitelikli anlatımlardan sonra sanırım şöyle bir soru sorulacaktır: «Masonluğun Etiketi’nin kapsamı nedir? Bu nelerden oluşur?» bu sorunun yanıtını da izleyen yazıda bulmaya çalışalım.




ADAM OLMAK ZOR İŞ AMA BUNUN İÇİN ÇALIŞMAYA DEĞER.


Ağustos 25, 2015, 01:46:17 ös
Yanıtla #1
  • Aktif Uye
  • ***
  • İleti: 631
  • Cinsiyet: Bay

Ben 'etiket' sözcüğünü ilkokul yıllarında defter ve kitaplarımıza yapıştırdığımız o yapışkanlı kağıtlar olarak bilirdim. Üzerine ismimizi ve okul numaramızı yazardık ki , 'öteklilerle' karıştırmayalım. Çünkü defterler birbirine benzeyebiliyor ve karıştırılabiliniyordu. 

Ama bu yazıdan sonra öğrendiğimize göre 'etiket' sözcüğü etik,içerik, kalite ve özellik gibi sözcüklerle de uzaktan da olsa bir kan bağı taşıyor.

Ve 3 bölüm olarak tasarlanmış bu yazının ortalarına doğru geldiğimde yavaş yavaş zihnimde şu soru oluşmaya başlalmıştı :

' İyi de Masonluktaki etiketler nelerdir ? '

Derken son bölümün son paragrafında Sayın ADAM tecrübesini kullanarak bu sorunun oluşmasının doğal olacağını söylemiş.  Ve ilerleyen yazıda bunlara değineceğini not düşmüş.

Ama maalesef ben o ileri yazıyı bulamadım.

Hangisidir ; "Masonlukta 'düzen" adlı başlık mı ?

« Son Düzenleme: Ağustos 25, 2015, 02:05:26 ös Gönderen: İNSAN »


Ağustos 25, 2015, 02:22:46 ös
Yanıtla #2
  • Seçkin Üye
  • Uzman Uye
  • *****
  • İleti: 7217
  • Cinsiyet: Bay


Bu yazı 2010 yılının ürünü...

Üzerinden 5 yıl geçtikten sonra, o tarihte neler yazıldığını baştan  sona yenden okumak gerek ki, o tarihte düşünülmüş olan bir göndermenin amacı belirlenebilsin.

Kim bilir, o bile yetmeyebilir.

Masonlukta "etiket" diğer birçok konu gibi başlı başına bir derya... Masonluk ile bağlantılı hemen her ne düşünseniz, tarihsel konular hariç, etiket ile bağlantı kurmak olanaklı.

Bu konu üzerinde de gerek Türkiye'de gerek başka ülkelerde yayınlanmış kitaplar var. Bizim burada özetle anlatmış olduklarımızı yetersiz bulan, daha da ayrıntılı bilgiler edinmek isteyen kişilerin o kaynaklara başvurması gerekiyor.

Kuşkusuz masonik dergilerde de bu konu çokça ve çeşitli yönlerden işlenmiştir. Artık bize pek bir şey kalmamış durumda.

Ancak elbette birtakım ayrıntıların irdelenmesi bakımından açık seçik sorular yöneltilirse, biz de bilgimiz yettiğince yararlı olmaya çalışırız.

 


 
ADAM OLMAK ZOR İŞ AMA BUNUN İÇİN ÇALIŞMAYA DEĞER.


Ağustos 25, 2015, 02:31:35 ös
Yanıtla #3
  • Aktif Uye
  • ***
  • İleti: 631
  • Cinsiyet: Bay

Kitap konusunda okunması taraftarıyım.  Ancak Masonlukta Etiket adında bir kitap aldığımda kitapta geçen etiket kavramı ne kadar evrensel olur ?

Yani bunu bütün ritleri hesaba koyarak geniş bir çalışma yapan,  zahmet veren bir kitap var mıdır ?

Yoksa Masonlukta Etiket adında yazılan kitaplar dar kapsamda mı irdelenmiştir ?

Çünkü Masonlukta Etiket konusunu okumadan önce "Landmarklar" konusunu okuduğumda birçok farklılığın olduğunu gördüm. 

Etiket ile Landmark;  bu ikisiyle de Masonlukta Örgütsel Düzen gibi konuların birbirinden bağımsız olduğınu düşünmüyorum. Bir şekilde birbirlerini etkileyen şeyler olarak duruyor.

Bunlar arasında bu kadar hareketlilik varken, Masonlukta Etiket üzerine sapması az olan kitap ismi bilemiyorum, yazılmış mıdır ?



Ağustos 25, 2015, 03:16:44 ös
Yanıtla #4
  • Seçkin Üye
  • Uzman Uye
  • *****
  • İleti: 7217
  • Cinsiyet: Bay

Evet.

Yabancı dillerde olanları bir yana bırakalım şimdilik;

Murat Özgen Ayfer'in Masonlukta Etiket adlı bir kitabı var. (İkinci baskısı (2002) birinciden daha iyi; üçüncüsü ve daha sonrası var mı, bilmiyorum.)
ADAM OLMAK ZOR İŞ AMA BUNUN İÇİN ÇALIŞMAYA DEĞER.


Ağustos 26, 2015, 10:53:56 öö
Yanıtla #5
  • Yeni Katilimci
  • *
  • İleti: 16
  • Cinsiyet: Bay

                 



    Yazdıklarınızdan şunu anladım. Masonluk nasıl evrensel ise Masonluk içinde etikette evrensel bir kavramdır. Dediğniz gibi göreceli bir kavram ise her mason kendi etiketini kendi yazar. Ama bu etiket alıcısına göre değişir kimi güzel bulur onu alır kimide etiketindekilere bakıp bana göre uygun değil veya bana göre yetersiz deyip yanından geçer. Amaç öyle bir etiket yapıp bu etiketin evrensel masonluğun evrensel etiketine bir nebze yaklaşmak olabilir. Naçizane görüşlerimdir.



« Son Düzenleme: Ağustos 26, 2015, 11:57:46 öö Gönderen: ADAM »
-Arayınca onu bulamazsın-


Ağustos 26, 2015, 12:00:29 ös
Yanıtla #6
  • Seçkin Üye
  • Uzman Uye
  • *****
  • İleti: 7217
  • Cinsiyet: Bay


Öyle değerlendirmeler yapılabilir ama şunu da bilmeli:

Masonlukta etiket tek değildir. Evrensel etiket olduğu gibi, ulusal hatta yerel etiket, ayrıca büyük loca hatta loca etiketi vardır.

Bunlar birlirlerinden farklı olabilir.
ADAM OLMAK ZOR İŞ AMA BUNUN İÇİN ÇALIŞMAYA DEĞER.


Ağustos 26, 2015, 03:27:27 ös
Yanıtla #7
  • Yeni Katilimci
  • *
  • İleti: 16
  • Cinsiyet: Bay

                Yerel etiket ve  ulusal etiket bunlar kişinin yetiştiği çevre aldığı eğitim ve yaşama bakış açısı ile şekillenebilir. Peki loca etiketi oluşturulurken hangi etmenler etkili olur ? Locanın bulunduğu il, çevre, yada loca yetkililerimi?
-Arayınca onu bulamazsın-


Ağustos 26, 2015, 03:39:08 ös
Yanıtla #8
  • Seçkin Üye
  • Uzman Uye
  • *****
  • İleti: 7217
  • Cinsiyet: Bay


Yerel etiket ve ulusal etiket bakımından kişinin yetiştiği çevrenin önemi yoktur. Etiket bireysel bir olgu değildir; toplumsal ve kurumsal bir olgudur. Bunun en önemli etkenleri, kültür, ortaklaşa benimsenen kurallar ve geleneklerdir. Bu bağlamda önce büyük locanın etiketinden söz edilebilir ama işte bu bölgeler arasına yer yer farklılıklar gösterebilir. Örneğin her masonun, bulunduğu ildeki bir masonun ölümü durumunda cenazeye katılması beklenir. Ancak bir bölgede bu beklenti bir zorunluluk olarak düşünülebilir. 

Locanın etiketi öncelikle ilgili locanın bağlı olduğu Büyük Loca'nın etiketine aykırı olamaz. Bu etiketin özelliği ise bir yerel etiketin daha da ayrıntılı olanıdır.

Bunun sonrasında, locanın etiketini locanın üyeleri belirler. Ancak bu belirlemede elbette locanın deneyimli üyelerinin etkisi ve yönlendirişi yadsınamaz.

ADAM OLMAK ZOR İŞ AMA BUNUN İÇİN ÇALIŞMAYA DEĞER.


 

Benzer Konular

  Konu / Başlatan Yanıt Son Gönderilen:
2 Yanıt
5005 Gösterim
Son Gönderilen: Şubat 17, 2010, 01:52:56 ös
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
2952 Gösterim
Son Gönderilen: Şubat 18, 2010, 07:37:39 öö
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
4775 Gösterim
Son Gönderilen: Şubat 19, 2010, 08:39:54 öö
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
3437 Gösterim
Son Gönderilen: Şubat 20, 2010, 08:56:41 öö
Gönderen: ADAM
1 Yanıt
5051 Gösterim
Son Gönderilen: Şubat 23, 2010, 02:42:43 ös
Gönderen: Halsond
5 Yanıt
7485 Gösterim
Son Gönderilen: Şubat 26, 2010, 09:20:04 öö
Gönderen: alcyone
0 Yanıt
4771 Gösterim
Son Gönderilen: Eylül 28, 2010, 11:51:41 öö
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
3614 Gösterim
Son Gönderilen: Eylül 30, 2010, 12:01:24 ös
Gönderen: ADAM
4 Yanıt
13135 Gösterim
Son Gönderilen: Ocak 26, 2018, 07:23:40 ös
Gönderen: Tık-Tik-Tak
0 Yanıt
4296 Gösterim
Son Gönderilen: Ekim 02, 2010, 01:18:08 ös
Gönderen: ADAM