111, 25 ve usul...

[ADAM]

Bir yurt dışı gezisine çıkmıştım. Bir tanıdığıma rastladım. Basın dünyamızdan, yarı-ünlü, ancak önemli ve değerli bir kişidir. Çok zamandır tanışırız da görüşmelerimiz enderdir.

Söyleşirken, söz nereden ve nasıl olduysa Masonluğa geldi.

“Sen bilirsin, Türkiye’deki masonlar arasında niçin ayrılık varmış.” dedi.

Birisi söze böyle “Sen bilirsin…” diye başlayınca, kendimi çok rahatsız hissederim. Yahu belki de bilmem. İnsan böyle bilmek zorunluluğu altına alınır mı? Sözüne “Biliyor musun…” diye başlarsan kabul.

“Yani…” diye bir açıklama yapmaya çalışacak oldum. “Şöyle diyorlar…” diyerek kesti. Kestiği iyi de oldu çünkü ben aslında söze nereden gireceğimi pek bilemiyordum.

“111 İskoç usulünü 25 İngiliz usulünü kullanıyormuş. Bu yüzden anlaşamıyorlarmış. Öyle mi?”

Bu tanıdığımın yaşı biraz ileri bir kişi olduğunu anlamışsınızdır. Basın dünyasında olmasına karşın, olayların izlenmesi bakımından sanırım bilgisi biraz eskilerde kalmış; onu da anlayanlarınız olmuştur.

Ancak bunu doğal karşılamak gerek. İnsanın basın dünyasından oluşu, her konuyu, bu arada özel bir konu niteliği taşıyan Masonluğu yakından izlemesini, her şeyi bilmesini gerektirmez.

Kimilerinin indinde şu yukarıdaki soru tümüyle anlamsız hatta saçmasapan olabilir.

Kimilerinin indinde ise çok ilginç bir soru sayılabilir.

Acaba siz ne düşünürsünüz?

Her şeyden önce, soruyu anladınız mı?

Anladıysanız, bunu yorumlayabilir misiniz?

Onu yapabilirseniz yanıtını verebilir misiniz?

Sorunun yanıtı tek sözcükle basit elbette: Ya evet ya hayır.

Bu yeter mi?

Bu konu biraz açıklamayı gerektirmez mi?

Siz konuyu biliyor musunuz? Açıklayabilir misiniz?

(Yanıtı belki Forumda bir yerlerde bulma olanağı vardır.)

[Spock]

111'ler ibaresi bir binanın kapı numarasından yola çıkılarak ÖMBL üyeleri için kullanılmaya başlanmış, nedense özellikle medya/basın mensupları arasında epeyce popüler olmuş bir deyiş.

25'ler ise yine başka bir kapı numarasından hareketle yine medya/basın mensupları tarafından HKEMBL üyeleri için kullanılmaya başlanmış fakat 111'ler deyişi kadar çok kullanılmamış bir deyiş.

Basın mensuplarının her iki obediyansa ilişkin yazılarında neden zaten var olan kurum kısaltmaları yerine bu rakamsal ifadeleri kullandıkları benim için bir muamma. Belki de böyle yaparak konuyu daha gizemli bir hale soktuklarını düşünüyorlardır.

İskoç ve İngiliz usulleriyle ne denmek istenmiş olabilir? Şimdi burada İngiliz'i anlarım... HKEMBL'nın İngiltere Büyük Locası'nın yani geleneksel Anglo-Saxon Masonluğu'nun landmark'larını kabul ederek, bu çerçevede yola devam etmekte olduğunu söylemek istiyor.

Fakat İskoç usulüyle ne denmek istediğini anlamadım. ÖMBL için Fransız Büyük Doğusu uygulamalarıyla uyumlu anlamına gelecek şekilde, İskoç yerine Fransız denilseydi anlardım da, İskoç ile neyi anlatmaya çalışıyor anlamak mümkün değil. Sanırım Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti ibaresinde geçen "İskoç" kelimesine takılıp, bilgi noksanlığı ile tüm kavramları karıştırıp, karman çorman bir soru sorulması söz konusu burada.

Sorunun şu şekilde sorulması gerekirdi:

“ÖMBL Fransız usulünü, HKEMBL İngiliz usulünü kullanıyormuş. Bu yüzden anlaşamıyorlarmış. Öyle mi?”

Tabi buradaki usulden kastedilen, her iki obediyansın bu ülkelerdeki Büyük Localara bağlı olması değil. Bildiğiniz gibi böyle bir bağ veya astlık-üstlük ilişkisi yok. Sadece iki farklı landmarklar bütününün esas alınması söz konusu.

[asimov]

Kapı numaraları doğru da bu iş Stuart'lara onun Fransa'daki İskoç muhafızlarına ve Ramsay'a uzanır mı?
Bu kadar çetrefilli bir soru olduğunu düşünmüyorum...

[Spock]

Kapı numaraları doğru da bu iş Stuart'lara onun Fransa'daki İskoç muhafızlarına ve Ramsay'a uzanır mı?
Bu kadar çetrefilli bir soru olduğunu düşünmüyorum...

Aynen ben de... Sn. ADAM'a soruyu soran kişinin James I İngiltere (James 6 İskoçya) ==> James 2 İngiltere (James 7 İskoçya) ==> Prens James Francis Edward Stuart ==> Fransa'ya kaçışı ==> İskoç Ritinin yazılmaya başlanması

ilişkisini bildiğine ve sorusundaki "İskoç Usulü" ibaresini buna göre bilerek kullandığına inanasım yok... Ama eğer bilerek kullandıysa da helal olsun derim.

[ADAM]

Yok, yok!...

Bence Sayın Spock'un önceki açıklaması çok güzel ve yerinde olmuş.

Bizim bason mensubu dostumuz Masonluğun Tarihi'ndeki o ayrıntıları bilseydi, zaten böyle terimler kullanmazdı.

Buradaki konu, Türkiye'de Masonluğun Bölünmesi olarak anılan 1966 yılındaki oluşum sırasında, HKEMBL ile EKEİR Yüksek Şurası (sonra adı Süprem Konsey olardak değişmiş) arasında bir uyuşmazlık olduğu ve sonradan ÖMBL adını alan yeni obediyans İstanbul'daki çalışmalarına orada başladığı, birkaç yıl sonra da HKEMBL Anglosakson Masonluğun topluluğuna katılmış olduğu için böyle hatalı bir söz söylenmiş oluyor.

Ancak ben o dostumu biraz savunayım: Bizim bu Forumun üyelerinden birçoğunun bile bu Forumda yazılmış olanları doğru dürüst incelemeden bilir bilmez bir dolu görüş ileri sürdüğü, bundan ötürü de çok daha önemli yanlışlar yaptığını göz önünei alırsak, basın mensubu dostumun bu yanılgısını hoşgörüyle karşılamalıyız.       

[asimov]

Genellikle ÖMBL ile Fransız masonluğu, HKEMBL ile İngiliz masonluğu bir tutulur. Ancak bu benimseyiş ayrıntılara girildiğinde hiç te öyle olmadığı görülür.

Sayın ADAM'ın gazeteci dostunu hoşgörelim ama bu konunun açılması bizi İngiliz ve İskoç çekişmesine götürür...

[ADAM]

İngiliz Masonluğu, İskoç Masonluğu, Fransız Masonluğu, Amerikan Masonluğu...

Kuşkusuz bunlar Türk Masonluğu gibi ulusal nitelikli bir Masonluktan başka, bir Masonluk anlayışı ya da tarzını bildirir.

Zaten benim dostumun "usulü" dediği de biraz o anlamdaydı. Belki "usulü" derken aslında "riti" demek istiyordu ama bu olayda şimdi biz "usul" yerine "rit" terimini getirecek olursak, yanlış büyür.

Sayın asimov'un dediği, şu Masonluklar arasındaki farkı belki bir başka başlık altında irdeleyebiliriz; bence burası yeri değil.

Sanırım benim basın mensubu dostumun demek istediği anlaşıldı.

Fakat bu büyük localar arasında öyle sanıldığı gibi bir "anlaşmazlık" bulunduğu da sanılmamalı. Belki bir zamanlar vardı ama şimdi ortalıklar süt liman gibi...