Masonlar.org - Harici Forumu

 

Gönderen Konu: Quenya Dili  (Okunma sayısı 7958 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Eylül 06, 2009, 09:48:13 öö
  • Seyirci
  • Orta Dereceli Uye
  • **
  • İleti: 300
  • Cinsiyet: Bay

Hepinizin
bildiği gibi Quenya gerçek bir dil değildir. Yazılmış bir dildir. Dolayısıyla
bu dil konuşmaktan çok yazışmanıza yarayacak. Neden mi? Çünkü çevrenizde bu
dili konuşan pek az ve belki de hiç kimse yok, ama internette pek çok sitede özel
forumlar var bunun için.
Quenya öğrenmesi kolay bir dil mi?

Hayır kesinlikle değil. Gerek
konuşma gerek kelime gerek cümle yapısı gerekse pratik yapma konusundaki
olanaksızlıklardan dolayı belki de öğrenmesi en zor dillerden biri. Ama bu sizi
yıldırmasın.
Peki Quenya neye benziyor?
Türkçeye Tabii tam olarak değil
ama bir takım benzerlikler var. Aslında Finceye daha çok benziyor.
Örneğin Quenyada ekler sözcüğü
sonuna ekleniyor.
Ör: Anar caluva tielyanna
Burada Güneş yolunuzun üzerinde
parlasın deniyor. Tielyanna yolunuzun üzeri demek. Gördüğünüz gibi lya nuzun nna ise üzeri anlamlarını taşıyor.


Quenya alfabesi şu şekilde
yazılabilir:
c (= k), d, f, g (türkçe c), gw, h,
hy, hw, l, ly, m, n, nw, ny, p, qu, r, ry, s, t, ty, v, y ve w
Quenyanın sesli harfleri a, e, i, o,
u dır.; uzun sesler ise işaretlenir ör:: á, é.
Kimi ünlüler kapalı kimileri ise açıktır. Bundan kastım; aaaaa deyin ve
oooooooo deyin. Ağzınızın aldığı durumları karşılaştırın. "a" en açık
seslidir ve Türkçe'deki gibi okunur. "u" ise en kapalı seslidir ve o
da Türkçe'deki gibi okunur.

Harfler genel olarak ,
İtalyancadaki şekilleri ile okunmalıdır ve sesli harfler çoğunlukla Türkçe'deki
okunuşlarına benzerler; uzun sesler á ve é belirgin biçimde normal a, e
seslerine, kısalarından daha yakındır. Bazı sesler üzerlerinde çift nokta ile
yazılır(ë, ä etc.), ama bu onların okunuşlarını etkilemez. Bu tür harflerin okunuşları tıpkı
İngilizcedeki gibidir. ai, au, eu, oi, ui, ve iu gibi iki ünlüler vardır. Ünsüzlerden c mutlaka k; l ise bildiğimiz L
olarak okunmalıdır; r titrek okunur; s okunmaz; y sessiz
kullanılır(İngilizcedeki you gibi). İdeal olarak, t, p, c sessizleri güçsüz
okunur. Süreksiz sessizler -y (ty, ny gibi.) ile biter; sürekli sessizler ise
genellikle -w (ör: nw, ama cw yerine qu[Q] okunur). H,
  • (Almancada ki

ich-Laut gibi) tden önceki ses gibi okunur, tabii eğer
ht kombinasyonunda e ya da i harflerinden biri gelmemişse, h Almancadaki
ich-Laut gibi okunur. Öbür
türlü, h İngilizcedeki gibi okunur. h; ne kadar hy ve hw ile simgelense de
sırasıyla ich-Laut ve sessiz wh (Amerikan İngilizcesindeki gibi bir wh), ile
okunurlar. hl ve hr kombinasyonlarında orijinal olarak sessiz olarak tanımlanır
l ve r, ama üçüncü çağda bu
iki ses normal l ve r olarak okunmaya başlanmıştır. Kimi uzun sözcüklerde, vurgu ikinci
heceden sondaki uzun heceye düşer. Eğer sonuncu hece kısaysa, vurgu üçüncü
heceye düşer (sözcük iki hecen uzun değilse, ilk hece uzun da olsa kısa da olsa
vurguyu alır).
Qu yalnızca Q anlamı taşır,
yukarıda da bahsettiğim gibi cw da aynı şekilde q anlamı taşır.

Kimi "a"lar tam
okunurken kimi "a"lar yok sayılır. Örneğin Quenya kelimesinde
"a" okunurken "anna" kelimesinde (anlamı hediye) tıpkı
İngilizce'deki Anna isminin okunması gibi okunur. (ann)

Ünlü harfler:
"i" harfi de tıpkı Türkçe'deki gibi kullanılan bir harfdir. ô harfi
TR o, ú harfi TR ü gibi okunur.
"ai" harfi "ey" gibi değilde "ay" gibi
kullanılır. (İngilizce kaynaklardan örnek: "fail" gibi değil
"aisle" gibi)
"au" harfi bir yerimiz acıdığında verdiğimiz tepki sesi "ov"
olarak okunur.
"eu" Türkçe'deki e harfi gibi okunur.
"iu" harfi "yu" gibi okunabilir.
Ünsüz harfler:
C her zaman k'dir
hw, hy, hl, hr harflerinde h okunmaz ve ikinci harf İngilizcedeki hali ile
okunur. hl ve hr nefes sesi, ıslık gibi çıkarlar.
hw İngilizcedeki wh gibidir.
h bunlarınn dışında kullanıldığı zaman Türkçe'dekinden daha sert bir sestir.
"Hey" kelimesindeki gibi. (İngilizce örnek: Breath)
"l" Türkçedeki "gel, al" deki l gibi kullanılır.
"n" Türkçedekinden biraz daha kalın İngilizcedeki n gibi kullanılır.
"r" ise Türkçedeki esrar kelimesine yakın bir okunuştadır.
"s", z gibi okunmaz. Daha çok nefes verme sesi gibi okunmayan bir
sestir.
v ve w arasındaki fark şudur: v daha açık ve w daha kapalı bir sestir.
y harfi ise "yavru" kelimesindeki y gibi okunur.(İngilizce örnek:
"yes")

Çift nokta kullanımı:
Yukarıda belirrtiğim gibi çift
noktanın okunuşa hiçbir etkisi olmaz, lakin yazıda kullanılmaktadır. Tolkien
bunu bir çok yerde kullanmıştır. ä, ö, ë. Aslında bunlar tam olarak gerekli
değildirler. Yalnızca İngilizce okumadan ayrı oldukları belirtmek için
kullanımışlardır.
Ne kadar hızlı konuşmalıyız?
Konuşma hızına gelince, eğer
Quenya konuşursanız çok hızlı konuşmalısınız. Daha önce belirttiğim gibi
İtalyanca ile benzerlikleri var dilin, ayrıca Tolkien İtalyanca dilini
severmiş. Dolayısıyla Quenya hızlı bir dil ve bu dili hızlı ve doğru konuşmak
bu dili iyi konuşmak anlamına geliyor.

KELİME BİLGİSİ
Bu kadar kuramsal bilgiden sonra
hoşunuza gideceğini düşündüğüm genel kalıplar:
Selam!: Ai!
Benim adım...: .... nîn ess veya
essen .....
kim? ne? : man?
senin adın .....: .... cin ess veya esseg ...
sin : bu
tan: şu
ent: oradaki
im veya ni :ben
em: biz
eg: sen
ech: siz (çoğul anlamda)
edh veya el: siz (saygı)
e: o (insanlar için [ve elfler tabii])
San: o ( cansız varlıklar ve hayvanlar)

sain: onlar
nin : bana
men : bize
cen: sana
chen:size (çoğul)
den veya len :size (saygı)
sen : ona
ten: onlara
nin: benim
cin:senin
din:sizin
tin:onun
min: bizim
chin: sizin
lin: sizin
tin: onların

kaynak

http://www.geocities.com/yaratiksith/yazi/quenya1.html

Quenya’da çoğullar li, i veya r
ile yapılır Aynı zamanda gerçek dillerde de olduğu gibi Quenya’da çiftli
ifadeler içerir. Bundan kastım birbiri ile ilişkisi olan iki nesneyi
isimlendirirken kullanılan kelime grupları. Çiftli kullanımın iki şekli var: -u ve -t. Aslında Tolkien bu iki kullanımı bir şekilde farklı tasarlamıştı. Ama
ne yazık ki bugün elimizde bu bilgi yok. Mektuplar(Letters):427’e bununla
ilgili birkaç şey bulunuyor. -u ile bitten (İlkel Elfçede -û) doğal çiftler için
kullanılırdı, yani iki insan veya nesne arasında mantıksal bir ilişki
kurulduğunda. Örnek olarak VT39:9, 11, pé kelimesi (dudak) peu şeklinde kullanılmıştı, bir insanın bir çift dudağı
anlamında (ve değil, örnek olarak, bir insanın üst bir diğerinin alt dudağından
bahsedilmiş olunsaydı, yalnızca "iki dudak" ve doğal bir çift
olmazdı). Veru ismi, "evil çift" ya da "karı-koca",
çiftli ifade sayılır; yani “evil çift” kelimesi tekil olarak görülmez (ama verno "koca" ve vessë "hanım" aynı
anlamı taşır; Letters:352). alda ismi (ağaç) çiftli anlam
içerir, ama herhangi bir ağaç değil, Valinor’un iki ağacı: Aldu.
Gördüğünüz gibi u eki sesliye eklenince sesli düştü.Aldau değil de Aldu daha yaygındır. Ama
kadim zamanda Aldaru, görülüyor -u eki normal çoğul olan aldar
"ağaçlar"a getirilmiş, Ama bu eski kullanımın Lotr zamanında modası
çoktan geçmişti. Peu kelimesinde ise, son ses –u eklenince düşmüyor.
Quenya pé
ilkel elfçedeki peñe kelimesinden türemiş, çiftli peu ise peñû
kelimesinden türemiş olmalı (VT39:9) – yani peu’nun e’si son harf değil aslında.

Diğer çiftli kullanım, -t, ile ilgili
Letters:427de eski element ata’yı simgelemekteydi. Yani elfçedeki
"iki", atta. Kısacası bir şeyden iki
tane olduğunu gösteriyordu. Örnek olarak, ciryat, cirya’nın çiftidir
(gemi) iki tane gemiden bahsediyordu; ciryat belkide konuşma dilindeki bir kısaltmaydı ve orjinal
olarak kullanımı atta ciryar’dı, (iki gemi).Diğer kelimelerde, -t’deki çift
anlamı -uile aynıydı. Ciryat "2
gemi" (özellikle "ciriat" olarak okunuyor [Letters:427]). Ör:Bir
çift yaprak, lasset (tekili: lassë "yaprak")
Bazen Quenya sözcükleri ek aldıklarında
değişirler, ör. talan "zemin" talam- a dönüşür çoğul alınca. (talami). Biz talam-‘ın talan’dan türediğini biliriz. Çoğunlukla -o ve -ë barındıran
sözcüklerin son harfleri bazen-u- ve -i-‘ye dönüşür, mesela, ek aldıysa; lómë "gece" lómi-‘ye dönüşür. Çoğunlukla kelimeler tamamen ek almış
biçimleri ile kullanılır ve eski halleri unutulur. Ama hepsi değil… Bir de sonu
sessiz ile bitenler r yerine "i" alıyor...
--------------------
atta "iki"
hen (hend-) "göz"
ranco "kol"
ando "geçit"
cirya "gemi"
aiwë
"kuş"
talan (talam-) "zemin"
nér (ner-)
"adam" (herhangi bir ırkın erkeği,
elf, insan veya ölümsüz)
nís (niss-)
"kadın" (aynı şekilde: herhangi bir
ırkın dişisi)
sar (sard-)
"taş" (küçük bir taş, madde çeşidi
olarak değil))
alda "ağaç"
oron (oront-)
"dağ"

Tüm dillerde kelimeler,
konuşmanın parçası olan sözcük çeşitlerine bölünebilir. Tolkien elfçeyi
bir avrupa dilinin tarzında ve biçiminde hazırlamıştır. (Mektuplar:175),
yani sözcük çeşitleri çok farklı şeyler değildir -bir ilköğretim
çocuğunun dahi bileceği birşeydir.. Daha önceisimleri incelemiştik,
onlar nesneleri isimlendiriyordu. Şimdiyse sıfatlara geçeceğiz.
Sıfat nedir?
Dünyada her varlığın bir ismi vardır.
İsimler varlıkları tanımamıza, birbirinden ayırmamıza yarar. Ancak sadece
isimlerle maksadımızı anlatamayız. Çünkü birbirine benzeyen, aynı türden olan
varlıklar bile nitelikleri ile ayrılırlar. Mesela yanyana duran iki elma
birbirinden farklı olabilir. Bu yüzden, büyük, küçük, mavi, sarı, ince,
uzun, geniş, dar, harika, muhteşem gibi sıfatları kullanırız. Yani sıfatlar
varlıkları nitelememizde bize yardımcı olur.
Bir sıfatı iki şekilde kullanabiliriz.
1- Sıfatı kelimenin
başına koyarak bir tamlama oluştururuz. Örneğin "uzun adam" gibi ve
bunu cümle içinde kullanırken "Uzun adam yürüyordu" şeklinde
kullanırız.
2- Ama yalnızca
adamın boyunu vurgulamak istiyorsak, "Adam uzundur" diyebiliriz.
Burada sıfat yüklem olarak kullanılır.Fakat burada "uzun adam"da
olduğu gibi yalnızca adı ve sıfatı değil, "-dır" ekini (veya herhangi
bir zaman ekini) de kullandık. Örneğin, Altın güzeldir, ben zekiyim veya taşlar
serttir gibi. Altını, beni ve taşı betimledik. Onlar özne.
Şimdi Quenya'ya dönelim. Quenyada sıfatlar -a
veya -ë ile biter. Ninquë "beyaz", morë "siyah", carnë
"kırmızı", varnë "kahverengi" vs. gibi renklerde de
görülüyor. Fakat bu kuralın dışında kalanlar da vardır. Onlar "-in"
ile biter. ör: firin "ölü", hwarin "eğri", melin
"sevgili (hitap sözcüğü olarak)" or latin "açık
alan".Bunların aslının -a ile bittiği görülür. Örneğin latin kimi zaman
latina olmuştur. Fakat -a bazen kendi başına da çıkabilir lára "düz"
Ör: helwa "mavi", harna "yaralı", melda "tatlım",
melima "sevimli", vanya "güzel".


Kullanım


Quenya'da ilk kullanım üstte de görüldüğü gibi tamlama
halidir. Örneğin fána cirya "beyaz gemi". Fakat bazı istisnalar
olabilir. Elendil Voronda "Sadık Elendil" (Aslında bu Elendil Vorondo
olacak, bunu daha sonraki derslerde göreceğiz) olarak yazılır. İngilizce
bilenler bunun "Elendil the faithfull" olduğunu bilir. Bunun nedeni
herkesçe bilinen bir adın kullanılıyor olmasıdır. Fakat bu "Voronda
Elendil" olarak da kullanılırsa yanlış olmaz. Ama aynı anlamı vermediği de
kesindir.(Elendil i Voronda olmaz)
İkinci kullanımda ise, yüklem olarak kullanmak için,
ná veya när kullanılır. Birkaç örnek var aşağıda:
I parma ná carnë.
"Kitap kırmızıdır."
Ulundo ná úmëa.
"Canavar kötüdür."
I neri nar hallë.
"Adam uzundur."
Sıfatların çoğulu
-alı sıfatlar çoğulda-ë (eskidense -ai); -ëali sıfatlar çoğulda
-ië
(veya -ëe), -ëli sıfatlar çoğulda -i; -inli sıfatlar çoğulda -i olarak kullanılır.
Sıfatlarla birlikte sayı kullanamayız. Örneğin Üç kırmızı domates diyemeyiz. Bu
yüzden sıfat çoğulu da içerir. laurëa "altın" çoğulda laurië olur,
laurië lantar lassi "altın yapraklar dökülüyor."
SÖZCÜK BİLGİSİ
neldë
"üç"

"-dir" (nar "-dirler")
vanya
"güzel"
alta
"büyük"
calima
"parlak"
taura
"kuvvetli"
saila
"bilge"
úmëa
"kötü" (=kişilik, ing.: evil)
carnë
"kırmızı"
ninquë
"beyaz"
morë
"siyah" (Sindarin'de Mordor = Kara Diyar)
firin
"ölü"


 

Benzer Konular

  Konu / Başlatan Yanıt Son Gönderilen:
Sn. Erdogan'in Dili Surctu

Başlatan SublimePrince Guncel Konular

2 Yanıt
3386 Gösterim
Son Gönderilen: Ağustos 21, 2007, 07:12:31 ös
Gönderen: SublimePrince
2 Yanıt
4457 Gösterim
Son Gönderilen: Kasım 14, 2008, 06:56:38 öö
Gönderen: farmason82
2 Yanıt
4109 Gösterim
Son Gönderilen: Kasım 05, 2018, 12:16:30 ös
Gönderen: vendor
0 Yanıt
3175 Gösterim
Son Gönderilen: Ekim 01, 2008, 07:50:41 ös
Gönderen: Kaan
Düşüncenin Dili

Başlatan kudüs prensi Gece Cenapları

3 Yanıt
3515 Gösterim
Son Gönderilen: Kasım 23, 2009, 07:32:37 ös
Gönderen: Prenses Isabella
0 Yanıt
5251 Gösterim
Son Gönderilen: Ocak 21, 2011, 12:14:04 ös
Gönderen: oasis
2 Yanıt
9133 Gösterim
Son Gönderilen: Mayıs 24, 2011, 11:56:16 ös
Gönderen: ZAMAN
0 Yanıt
7979 Gösterim
Son Gönderilen: Mayıs 06, 2011, 11:43:04 ös
Gönderen: AQUA
0 Yanıt
1973 Gösterim
Son Gönderilen: Kasım 14, 2014, 01:43:30 ös
Gönderen: edebiyat_ogr
1 Yanıt
2676 Gösterim
Son Gönderilen: Kasım 15, 2014, 11:02:35 öö
Gönderen: symbol