Değişmezlik nedir?
Mason Sözlüğü’deki tanımı bizim için geçerli ve yeterli: “Bir yasanın, bir kuralın ya da geleneksel bir uygulamanın, olduğu gibi korunması gerektiğini, bunun hiçbir zaman ve hiçbir koşul altında kaldırılamayacağını, yerine bir başkasının getirilemeyeceğini öngören ilke.”
Bunu başka türlü tanımlayan olabilir.
Masonlukta böyle bir ilkenin geçerliliğini savunan kuruluşlar olduğu gibi, bunun olamayacağını ileri süren kuruluşlar da vardır.
İşin garip yanı ne biliyor musunuz?... Öncekiler yani değişmezlikten yana olanlar, değişimden yana olanları hemen Masonluğun dışına itiverir.
Eğer onlara bakılacak ve onların dediği kabul edilecek olursa, Masonluğun köhne, çağın gerisinde kalmış bir kurum olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü günümüzde hiçbir kural, hiçbir yöntem, hiçbir gelenek değişmez ve değiştirilemez değildir.
Bu değişmezlik ve değiştirilemezliğin savunması, hiç kimsenin de bunları değiştirme yetkisi ve gücünün olmadığından ileri gelir.
İşte zaman da birisi çıkıp “Ben yaptım oldu!” diyecektir. Bunun çaresi yok.
Değil insanların koyduğu kural ve ilkeler, doğanın yasaları bile değişiyor.
Değişme yoksa, gelişme yok, gelişme yoksa evrim yok demektir. Bu da elbette değişmezlikten, gerilikten, ilkellikten kendilerine bir çıkar sağlayanların işine gelir. Acaba kimi mason kuruluşları bu gibilerin maşası mı oluyor bilmeden?... Ya da bilerek ve isteyerek?
Nedir bu değişmez ve değiştirilemez olduğu ileri sürülen şeyler?
Belli değil. Açıkça ortaya konmuyor ama kimileri bunların Operatif Masonluk denilen o eski ve alaylı tarz bina inşaatçılığı mesleği ve zanaatı döneminden kalma olduğunu ileri sürüyor. Kimileri “Eski Yükümlülükler” diyor. Kimileri “Landmarklar” terimini kullanıyor.
İyi de… O dönemden kalma ilke, yöntem ve kuralların çoğunu biliyoruz. Bunlar değiştirilmiş; onu da görüyoruz. Üstelik bunları değiştirmiş olanlar da o değişmezlik ve değiştirilemezlikten yana olanlar.
Burada bir dehşetli paradoks var.
Bir zamanlar bu Forumda Landmarklar konusunu ele almış ve iyice didiklemiştik. O konuyu sonuna kadar sürdürmemiştik birtakım nedenlerden ötürü; hani şiş ve kebap yanmasın diye…
Ansiklopedik Mason Sözlüğü şöyle demiş: “Bu konuda mason kuruluşları arasında Spekülatif Masonluğun örgütlenmesiyle birlikte doğmuş olan, sonra da bir türlü giderilememiş uyuşmazlıklar, Masonluğun dünya çapındaki bölünmüşlük olgusunun nedenlerinden biridir.”
Ne yazık ki öyle!