Masonlar.org - Harici Forumu

 

Gönderen Konu: Miregan, Mihrican ya da Mehregan Bayramı  (Okunma sayısı 4093 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Nisan 07, 2010, 12:27:54 ös
  • Ziyaretçi


Miregan ve Mihrican olarak da anılan Mehregan Bayramı, İrani kavimlere (Kürt, Fars, Belluci) ait, merkezi Mezopotamya olan eski bir bayramdır. Mezopotamya'dan Anadolu'ya, Asya içlerine doğru yayılmıştır. Yeni inançlar, Moğol istilaları gibi sosyal etkenler sebebiyle unutulmuş, günümüzde kısıtlı bir alanda kutlanır hale gelmiştir.

Tam olarak kutlamaların başlama tarihi bilinmemekle beraber, Zerdüşt inancıyla sistemleştiği düşünülmektedir. Bayramla ilgili bilinen en eski kayıtlardan biri tarihçi Strabon'a (MÖ 66-24) aittir. Strabon, Mihregan kutlamalarıyla ilgili, Ermeni kralının 20.000 atı Akademian kralına sunduğunu ve Mihregan Bayramı'nı kutladığını kaydeder. Bayramın önemini ve büyüklüğü açısından Strabon'un kayıtları önemlidir.

Miregan, Mehregan adı Mihtra'dan gelmektedir. Hint Veda'larında Mitra ifadesine rastlanılmaktadır. Mitra eski bir Hint-İran kökenli tanrıdır. Güneş sembolü, doğruculuk ve cesaret ise özellikleridir.

Mitra inancı, Mitraizm (Mecusi) adıyla geçmekte olup, M.Ö 1400 yıllarına kadar uzandığı tahmin edilmektedir. Mitraizm, Mezopotamya, Anadolu ve Avrupa'ya kadar uzanmış, Roma devletinin Hıristiyanlık'tan önceki resmi dini olmuştur. Büyük İskender döneminde Avrupa'da hızla yayılmıştır. Yayıldığı bölgelerde, farklı şekillerde inanıldığıyla karşılaşıyoruz. Örneğin Roma'daki Mitraizm, Mezopotamya ve Yunan inançlarının bir karışımı olmuştur. Hıristiyanlık'taki pazar günü, 'Sunday veya Sonntag' Güneş Günü anlamına gelip, tatil ve ibadet günü olarak geçer. Bu inanç Mitraizmden Hıristiyanlığa geçmiştir.

Mezopotamya'da Zerdüştlüğün yayılmasıyla Mitrahizm'in giderek önemi azalmıştır. Zerdüştlükte, 'Mihr' Güneşten ayrı ama Güneş kadar parlak bir meleğe denir. Mitraizimin tanrısı olan Mehr, zamanla Zerdüştlükte Tanrı Ahura-Mazda'nın hizmetçisi meleklerden biri olur.

Zerdüştlüğün dini kitabı, Avesta'da bir yıl iki mevsimden oluşmaktadır. Birinci mevsim yazı simgeleyen 'Hama'dır, ikinci mevsim ise kışı simgeleyen 'Zayana'dır. Bu iki mevsimin başında büyük kutlamalar yapılır. Bunlardan ilki yazı getiren Newroz, ikincisi ise kışı getiren Mihregan'dır. Festival Avesta'da, 'Mithra'ya ait olan' anlamına gelen 'Mithrakana' adını alır.

Oxford'dan Prof. Zaehner (1961), İrani kavimlerin, yılın iki ekinoksunu birer bayram olarak kutladıklarını, bunlardan bahar ekinoksunda kutlanan Newroz'un kurucusunun mitolojik figür Yima, güz ekinoksunda kutlanan Mihragan'ın (Mithrakana=Mihrican'ın) adandığı tanrının Mithra olduğunu kaydeder. Yima ve Mitra tanrılarının ikisi de Güneşle ilişkilidir. Bu da İrani kavimlerin, Güneşi takip ettiklerini ve ekinoksları kutladıkları sonucunu çıkarır.

Zerdüşt dini takviminde, Mehregan yedinci ayın on altıncı gününde kutlanmaktadır. Farklı hesaplamalara göre, genelde 1 Eylül tarihine denk gelir. Sonbahar ekinoksu olarak ele alınır ama başlangıç günü sembolik olarak ayın ortasına Mitra adına 16. günde kutlanılmaktadır. Bayramın son günü 21 Eylül günüdür. Bu tarih aynı zamanda güz ekinoksu, kışın başlangıcıdır. Bu ay eski Pers takviminde ise Güneş tanrısına adanmıştır.

Mitolojıde Feridun'un Dehak'a (Zahak) karşı zafer kazandığı ve Med İmparatorluğu'nun başına geçtiği gün olarak da geçer. Biruni, ünlü eseri Asar al-Baqiyyah fi Qurun el-Khaliyyah (geçmiş yüzyılların izleri)'de bu bayramı Mihr-ruz adıyla anmakta ve Feridun-Dehak hikayesini anlatmaktadır. İnanca göre Mihrican gününde melekler yeryüzüne inip Feridun'a yardım etmişlerdir.

Bir inanca göre ise, Tanrı Ay'ı ışıksız ve karanlık bir küre halinde yaratıktan sonra Mihrican'da ona, ışık, parlaklık vermiştir. Bu örnekte de gene gök cisimleriyle bağlantı kurduklarını görmekteyiz.

Miregan Festivali 6 gün boyunca kutlanılır, ayın 16. gününe Mihr Ruz ve 21. gününe Raam Ruz denir. Raam Ruz, Dehak'ın Feridun önünde diz çöktüğü gün olarak geçmektedir.

İlk günün adı Mihregan e Kurd, son günün adı ise Mihregan e Bouzorg'dur. Bu iki isim Pers müziğinde makam adlarıdır. Festival sırasında doğan çocuklara Mehrbanu, Mehrdad gibi isimler konulduğu görülmektedir.

Ayrıca Kürtlerde Mihrican isminde bir bayramla daha karşılaşıyoruz. Mehregan'la benzer olan bu bayram, 31 Ağustos'ta kutlanılmaktadır. Kürt Yazar Dr. Fritz 'Her yıl 31 Ağustos'ta Demawend kentinde bir merasim yapıldığını ve buna Iyd-i Kurdi (Kürt bayramı) ya da (Mihrican) dendiğini' açıklar. Aslında asıl adı Kurdi olan bu bayramın Mihrican adıyla anılması ilginçtir.

Festival kutlamaları için birtakım hazırlıklar yapılır. Katılımcılar yeni kıyafetlerle hazır bulunurlar. Masalar dekoratif, renkli süslerle süslenir. Kutsal kitap Avesta, bir ayna, su, çeşitli meyve ve sebzeler, çiçekler, şekerler, gül suyu gibi malzemelerle masaya yerleştirilir. Birkaç gümüş sikke, senjed tohumları, lotus meyvesi, badem ve fıstık bir tabağa konulur. Kutlamalar öğle vakti şerbet içilerek başlar. Şerbet iyi alameti sembolize eder. Her aile bir aynanın önünde durur ve dua eder. Duaların ardından insanlar birbirlerini kucaklar, tabaktaki tohumları birbirlerinin üzerine atarlar.

Bazı Êzidî kasabalarında ise Miregan'ın ilk günü Mehr adını verdikleri kurbanlık koyunlar kesilir. Kurban işlemi güneş batana kadar yapılmalıdır. Koyun, güzel düşünceyi, iyi amelleri ve güzel sözleri temsil eden üç taşın üzerinde fırına sürülür. Ayin şeklinde yapılan bu uygulamanın ardından, kurban ateş tapınağına alınır ve dualar eşliğinde pişer. Bu ayin 3 gün sonra tekrarlanır.

Zerdüşti Bayram olarak geçen Mihregan, İslam devleti olan İran'da, yavaş yavaş eski önemine geri dönmekte ve her geçen gün artan bir populariteyle kutlanmaktadır. Özellikle yurtdışında bulunan İranlılar, Avrupa ve Amerika'da kalabalık kitlerle kutlamaktadırlar. Ayrıca Kürtler geleneksel olarak Mihrican'da folklor yarışmaları düzenlemekte ve bu geleneği canlı tutmanın mücadelesini vermektedirler.

GÜLAY MERMER



 

Benzer Konular

  Konu / Başlatan Yanıt Son Gönderilen:
3 Yanıt
6899 Gösterim
Son Gönderilen: Eylül 27, 2008, 04:25:29 ös
Gönderen: nietzsche
8 Yanıt
6241 Gösterim
Son Gönderilen: Aralık 18, 2008, 01:19:57 ös
Gönderen: amurdad
0 Yanıt
3000 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 20, 2010, 05:29:11 ös
Gönderen: Mozart
7 Yanıt
6275 Gösterim
Son Gönderilen: Ekim 29, 2010, 01:55:09 öö
Gönderen: Prometheus
0 Yanıt
3890 Gösterim
Son Gönderilen: Eylül 08, 2010, 01:40:21 ös
Gönderen: Mozart
1 Yanıt
3730 Gösterim
Son Gönderilen: Ekim 28, 2010, 04:04:25 ös
Gönderen: Prometheus
18 Yanıt
14060 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 24, 2011, 10:56:29 öö
Gönderen: oasis
1 Yanıt
4347 Gösterim
Son Gönderilen: Kasım 06, 2011, 04:59:59 ös
Gönderen: bilGe
11 Yanıt
6201 Gösterim
Son Gönderilen: Ekim 31, 2012, 12:25:03 öö
Gönderen: NOSAM33
0 Yanıt
1990 Gösterim
Son Gönderilen: Ocak 06, 2013, 03:31:37 ös
Gönderen: 418