Epeydir masonik terimlerle ilgilenmiyoruz. Şöyle kısa bir konuyu ele alayım dedim.
Sözlüğe bakarsak Masonluktaki cadde terimi şöyle tanımlanıyor: "Bir mason mabedine protokol uyarınca yapılan törenle giriş sırasında, kılıç çatılması suretiyle oluşturulan “çelik kubbe” altında kalan simgesel koridor.
İyi de bu tanımı anlayabilmek için daha önce diğer iki kavramı bilmek gerekiyor. Biri kılıç çatılması, diğeri çelik kubbe.
Kılıç çatılmasını anlamak kolay… Bu uygulama başka kurumlarda da (özellikle askeri kurumlarda) vardır. Masonluktaki uygulama iki masonun karşılıklı durup, kılıçlarını yükseltip uçlarını birleştirmeleri tarzında…
Durup dururken araya bir ekleme yapacağım, dam üstünde saksağan örneği:
Günümüzün Masonluğu, Operatif Masonluk olarak da anılan eski inşaatçılık mesleği ve zanaatının spekülatif devamıymış!... Lâf… İnşaatçılar bir de kılıç mı kullanıyormuş bina yaparken? (İkinci mabet konusunu karıştırmayalım bu işe. O apayrı ve alegorik bir olay.)
İki masonun bu kılıç çatışı olayına genellikle “çelik kemer” deniyor. Eğer çok sayıda mason karşılıklı olarak kılıç çatacak olurlarsa, o zaman birkaç kemer birleşiyor ve kılıçlar altında bir hacim ortaya çıkıyor. İşte bu tarzda kılıç birleştirilmesine de “çelik kubbe” deniyor.
İnternette bir yerlerde bir ara bu uygulamanın bir resmini de görmüştüm. Keşke bir yana kopyalamış olsaydım; şimdi buraya koyardım. Daha anlaşılır olurdu anlattığım.
Yıllar önce bir deniz subayının düğününe gitmiştim. Çok teğmen vardı. Hepsi kılıçlarını çatarak karşılamıştı gelin ile güveyi.
Masonlukta işte bunun altındaki koridora cadde deniyor. Bu uygulama sadece özel törenlerde protokol gereği olarak yerine getiriliyor. Karşılanan hatırlı kişiler, bu çelik kubbenin altındaki caddeden yürüyerek mabede giriyor.
Niçin cadde de sokak ya da bulvar değil? Orasını bilmiyorum. Cadde terimi zaten Batı dillerindeki “avenue” karşılığı olarak alınmış. Dahasını bilen varsa anlatsın.