Her nedense çoğu masonik yazında İskoç Riti’nin Fransa’daki kuruluşunun Andrew Michael Ramsay tarafından gerçekleştirildiği belirtilir.
Bunun doğruluğu kuşkuludur. Gerçi Ramsay’ın bu ritin kuruluşunda pek önemli bir yerinin ve payının bulunduğunu yadsımak olanaksızdır. Fakat bu ritin oluşumu sırasında en etkin yeri tutan kişinin aslında Charles Radclyffe olduğunu göz ardı etmemek gerekir.
Radclyffe ailesi, tarih boyunca İngiltere’nin kuzeyindeki Northumbria bölgesinin en güçlü ailelerinden biri olmuştur. İskoç asıllı İngiltere Kralı 2. James 1688 yılında tahtını terk edip Fransa’ya sığınmadan önce, Radclyffe ailesi bireylerine “Derwentwater örlü” unvanını verip onları onurlandırmıştır. Charles Radclyffe’in annesi ise, bir önceki İngiltere Kralı 2. Charles’ın Moll Davis adlı bir metresinden olan kızıdır. Bu soy bağlantısı nedeniyle, İskoçların “Bonnie Prince Charlie” (Yakışıklı Prens Çarli) olarak da andıkları Charles Edward Stuart ile Charles Radclyffe ikinci kuşaktan kuzen olurlar.
Şayet Kral 2. Charles’ın Moll Davis ile olan ilişkisi geçerli (meşru) sayılabilseydi, Charles Radclyffe İngiltere tahtı üzerinde hak ileri sürenlerden biri olabilecekti.
Fransa’ya kaçan Stuartların soyunu sürdüren 3. James, 1714 yılında Lorraine Dükü Leopold de Lorraine’in koruması altında “Bar-le-Duc” adlı yerde kalmaktaydı. Charles Radclyffe ve kardeşi James Radclyffe, onu İngiltere tahtına geçirebilmek amacıyla o yıl düzenlenen İskoç ayaklanmasına katılmışlardı. Her ikisi de yakalanıp hapse atılmıştı. James Radclyffe hemen idam edilmişti. Charles Radclyffe ise kuzeni Lichfield örlünün yardımıyla kaçmayı başarmış, soluğu Fransa’daki İskoç askerî birliklerinde almıştı. Bunu izleyen yıllarda hep Stuartlar ile bir arada bulunmuş, genç Charles Edward’ın özel eğitmenliğini yapan Andrew Michael Ramsay ile de sıkı dost olmuştu.
Kimilerine göre; Masonluktaki İskoç Riti’nin temeli, daha 1725 yılında, Charles Radclyffe tarafından atılmıştı. Nitekim Charles Radclyffe o yıl Londra Büyük Locası’nın oluşumundan kısa bir süre sonra Paris’te kurulmuş olan ilk spekülatif mason locasının üstadı olmuştu.
1727 yılında, daha henüz Fransa’da herhangi bir büyük loca bile yokken, Radclyffe “büyük üstat” olarak anılıyordu. Aslında bundan dokuz yıl sonra yapılacak bir göreve getirme töreniyle gerçekten “Fransa’daki Locaların Büyük Üstadı” unvanını aldı. Acaba bundan önce de “büyük üstat” olarak anılışının bir başka nedeni mi vardı?
Bu soruyu gönül rahatlığıyla «Evet!» diyerek yanıtlayabiliriz. Çünkü Charles Radclyffe, 1727 yılında Sir Isaac Newton’un ardından Prieuré de Sion’un Büyük Üstadı olmuştu.
Durum böyle olunca, İskoç Riti’nin asıl kuruluş amacının “Prieuré de Sion’un ülküsünü gerçekleştirmek, bu bağlamda Siyonizm’in utkusunu sağlamaya çalışmak, bunu Stuartlar’ın emelleriyle de bağdaştırmak” olduğunu söylersem, çok mu ileri gitmiş olurum acaba? (Bunu zaten “Masonluğun Tarihinde Anlatılmayanlar” başlığı altındaki seri yazımda daha ayrıntılı olarak ortaya koymuştum. İtirazlar var elbette. Çünkü Masonluğun resmi tarihinde böyle yazılmıyor.)
18. yüzyılda Prieuré da Sion’un temel amacı daha hâlâ “Merovenjlerin bundan 11 yüzyıl kadar önceki görkemli egemenliklerini yeniden sağlamak” olarak özetlenebilir. Stuartların emelleriyse Birleşik Krallık (İngiltere) tahtını yeniden ele geçirebilmektir. Bunların birbirinden apayrı şeyler olduklarını düşünürsek yanılmakta olabiliriz.
Doğru olsa da olmasa da, kanıtlanabilse de kanıtlanamasa da, her iki hanedanın benimseyişine göre sürdürdükleri soyun kökeninde bir ortaklık vardır. Gerçi Paris’teki Milli Kütüphane’de “Gizli Dosyalar” adı altında arşivlenmiş olan belgelerde yalnızca Merovenjler üzerinde durulmakta, Stuartların soy ağacı gösterilmemektedir ama İskoçların büyük bölümünün Keltlerden gelme olduğunu, İskoçya’ya göç edip yerleşmeden önce Merovenj hanedanının doğmuş olduğu Galya’da oturduklarını biliyoruz.
Masonluk bu arada bir araç gibi kullanılmıştır. İskoç Riti’nin özgün olarak oluşturulması da buna dayanmaktadır. Burada bir çıkar alış verişi söz konusudur.
Bu olgu tek yanlı değildir. Prieuré de Sion Stuartlardan, Stuartlar da Prieuré de Siondan yararlanmaya çalışmıştır. Açıkçası bir güç birliği (çıkar birliği) kurulmuştur.