Masonik Tolerans veya Hoşgörü, suçları, suçluları hoşgörmek mi demektir?

[MASON]

Masonik Tolerans veya Hoşgörü, suçları, suçluları hoşgörmek mi demektir?

Arapça “tesamuh” sözcüğü samahat’dan (tesâmuhât) gelir ve müsâmaha etme demektir. Türk Dil Kurumu'nun bu kavram için 1960'larda bulduğu Türkçe karşılık “hoşgörü”dür ve “Semahat” sözcüğünden türemiş “müsamaha” gibi, “hoş görmeden” türetilen “hoşgörü” sözcüğü, göz yumma, bağışlama anlamına gelir.

“Hoş görme” kavramı içinde bir “hoş gören”, bir de “hoş görülen” vardır. Yani, birilerinin bir başkasını “bağışlaması”, “affetmesi” söz konusudur, kısacası “güçlünün güçsüzü hoş görmesi” demektir bu kavram.
“Tolerans” kavramı ise, kesinlikle bir hoş gören-hoş görülen ilişkisi içinde “güçlünün güçsüzü hoş görmesi” veya “birlikte yaşamayı ona lütfetmesi” anlamına gelmez; bu sözcük karşılıklı birbirine katlanma, farklı politik, dinsel veya felsefî görüşlerin birbirlerine tahammül ederek bir arada yaşamayı kabul etmeleri anlamını içerir. Nitekim, XVIII. yüzyılda laik devlet anlayışı ile birlikte bu kavramı da insanlığın siyasal gündemine alan Batılı toplumların dillerinde, toleransın dışında, “hoşgörü” anlamını içeren başka sözcükler vardır. Örneğin, İngilizler ve Fransızlar “hoşgörü” karşılığı olarak “indulgence”, Almanlar da “duldung” sözcüklerini kullanırlar. 1789'da devrimle gerçekleştirilen laik düzen Katolik kilisesinin Protestan kilisesine daha hoşgörülü davranması demek değildir. Aksine, Fransa'da, hiçbir kilisenin bir diğerinden üstün olmadığının kabulü ile, bütün dinlerin birbirlerine katlanmayı kabul eden, karşılıklı bağımsızlık ilkesi içinde bir arada ve eşit koşullarda yaşamalarını sağlayan dinler arası “toleranslı” bir yönetim kurulmuştur.
Osmanlı İmparatorluğu, tarih boyunca, diğer dinlere toleransla değil, hoşgörü ile yaklaşmıştır.
Masonlukta hoşgörü yoktur, tolerans vardır. Dolayısıyla suçlar ve suçlular hoş görülmez, karşıt fikirler ise toleransla karşılanır.

[Korhan]

http://www.tdkterim.gov.tr/karsilik/?kategori=karsilik_liste&ayn=bas&kelime=tolerans

Buraya göre bir yanlışınız olması gerekiyor. Çünkü TDK sözlüğüne göre hoşgörü, Fransızca toleranstan çevrilmiştir.

[ADAM]

2006 yılında Sayın MASON'un bir kısa yazısına şimdi Sayın Korhan'dan yanıt üzerine...

Bence hayır... Sayın Korhan yanılıyor.  Bu bağlamda TDK yanlış ve yetersiz bilgi veriyor. Tolerans ve hoşşgörü tesinlikle aynı şey değildir; eş anlamlı da değildir, özdeş de değildir.

Sayın MASON yazısında birazcık belirtmiş. Ben de bmu konuyu forumda aylar önce bir başka başlık altında ayrıntılı olarak incelemiştim. Şimdi oraya dönmek istemem; meraklanan varsa arayıp bulabilir.

Hoşgörü sözcüğü de etimolojik olarak Türkçe değildir; Farsçadan alınmadır. Bunun Batı dillerindeki karşılığı tolerans değil endüljanstır. İngilizce ve Fransızcası "indulgence", Almancası "Nachsicht". Ancak onları bir yana bırakalım da, eski dildeki karşılıklarına bakalım. Ben öz Türkçeden yanayım ama kimi zaman eski dildeki sözcükler kavramı daha anlaşılır kılıyor.

Toleransın eski dildeki karşılığı "tahammül"dür.

Hoşgörünün estki dildeki karşılığı "müsamaha"dır.

Bunların hangi Arapça kökenden nasıl türediği üzerinde durmayalım. Ancak işke bu nedenledir ki torerans = hoşgörü değildir. Bunlar, Sayın MASON'un özetle belirtmiş olduğu üzere, birbirilerine pek yakın düşseler de  ayrı kavramlardır.

Bu vesileyle Sayın MASON'a da bir eleştiri yönelteyim de bu forumda kimi dostalırımızn masonların eleştirilemediğine ilişkin görüşlerini çürüteyim.

"Masonik tolerans" diye bir şey yoktur; olamaz. Tolerans, Masonlukta çok önem verilen bir erdemdir ama Masonluğun kendine özgü, genel geçerli olandan farklı bir tolerans anlayışı yoktur. Sayın MASON bu terimi kullanırken aslında "Masonlukta tolerans" demek istemiş. Ancak Mas5onlukta bu "dil sürçmesi" tarzındaki kullanım hayli yaygın olarak görülüyor. Bu nedenle de Sayın MASON'a pek de fazla yüklenemem. Daha birçok kavramın başına "masonik" sıfatı takılıyor ama aslında denilmek istenen o kavramın salt Masonluğa özgü olduğu değil, Masonlukta o kavramın kullanılış ve değerlendiriliş tarzına ilişkin bir tutum.   

Dönemil Türk Dil Kurumu'na... Bu kurumun gerek geçmişteki yapıp etmiş oldukları gerekse günümüzdeki yapıp etmeleri üzerine çok şey söylenebilir. Övgülear dizilir büyük çoğunlukla elbette ama her kurum gibi onun da eleştirilecek yanları vardır. Bu nedenle de  sözlüklerindeki kimi karşılıkları biraz dikkat ederek, estilerin deyişiyle "kaydı ihtiyat" ile almak gerekir. İşte tolerans sözcüğü için verilen karşılık da bunun örneklerinden biridir.

Sevgiler.