1. Hiçbir din saçma yahut yanlış olamaz. Eğer herhangi bir dine bu suçlama getiriliyorsa iki olasılık vardır:
a) Suçlamayı getiren şahıs, suçlamayı getirdiği dinden önce bir başkasına bağlanmıştır, onun mensubudur, ve diğer dini
kendidininin kriterleri çerçevesinde yargılamaktadır ve bu sadece “ilk inanılan din doğrudur” gibi saçma bir sonuç
doğurur.
b) Kişi kendini tanrı yerine koyuyor ve tanrının hangi kuralları koyabileceğini, hangilerini koyamayacağını, bir tanrının
nasılolabileceğini, nasıl olamayacağını önceden belirliyordur.
2. Dinler ulaşılamayan bir metafizik evrenden söz açarlar. Kabir azapları, günahkar ruhların içinde yüzdüğü alevden
nehirler,tanrının kendisi, cennet, melekler, şeytanlar ve öteki dünya… Bunları doğrulamanın imkanı yoktur.
Bu anlamda birini diğerine göre üstün tutma, karşılaştırma ve akıl yürütme mümkün değildir.
3. İlk iki maddenin ortaya koyduğu şey “doğru” dini seçildiğinden asla “emin” olunamayacağıdır, ve bu böyle iken
birinin “doğru” olduğu dahi öne sürülemez.
4. Üçüncü madde seçme hakkını verir, hatta yaratma ve yeniden düzenleme.
5. Evrenin “bir” ya da “birden çok” yaratıcısı olduğunu söylemekte boşunadır. Eğer tanrının sonsuzluktan beri varolduğu
düşüncesi gerçekse, ve buna inanılabiliyorsa, “beş” tanrının sonsuzluktan beri varolduğu fikrine bu ilk düşüncenin itiraz
etmesi olanaksızdır. Ve eğer illa ki diğer dört tanrı birincisi tarafından yaratılmıştır fikri öne sürülecekse, “bu herşeyin
yaratılması gerekir” önermesini getirir ki o zaman söz konusu düşünce kendisiyle çelişir. Sonsuza dek, sonsuzca
uzanan bir yaratıcılar silsilesi olamayacağı açıktır.
6. Durum böylesine kaotik iken, ve evrenin bir yaratıcısı olduğuna da inanılıyorsa uygulanabilecek olan şey “sana
yapılmasınıistemediğini başkasına yapma” düşüncesi doğrultusunda hareket etmek olabilir ki bu paganizmin birinci
ilkesidir.
7. Ve şu büyü konusu. Şunlar söylenir bu konuda: “bu imkansız bir eylemdir” , “böyle doğaüstü şeyler olamaz” vs…
Burada büyüyü dua ile karşılaştırabiliriz. Duaların da kabul edildiği olur, peki bu çok mu fiziksel ya da bilimsel birşeydir ?
Hayır. Dua edilir, istek gerçekleşir ya da gerçekleşmez. Büyü yapılır, ve aynı şey burada da geçerlidir.
Dua'yı gerçeğe dönüştüren, kabul eden bir tanrı olduğuna inanılır. Büyü için de aynısı geçerlidir.
8. Ve ayinler. Bir camii'de toplu halde kılınan namaz, bir sinagogda mumlar yakarak ilahiler söylemek birer ibadet şeklidir.
Paganistlerin buradaki farkı açık havayı seçmeleri, içki içmeleri ve bazılarının transa girmeleridir.
Ama bunlar kötü şeyler midir ? Hristiyanlıkta şarap içilir. İslamda tanrıya yakınlaşma eylemi (trans) olarak insanlar
kendi etraflarında dönerler. Ki aslında diğer dinlerden benzer örnekler bulmak bir zorunluluk değildir (Bknz. 1. ve 2.
madde)
9. Bütün bunlar paganizmi doğru din yapmaz elbette, ama yanlış din de yapmadığı açıktır.
Önemli olan, hangi din felsefesinin, ibadetin ve o dinin içerdiği kuralların sizi tanrı fikrine daha çok yaklaştırdığıdır.
Tabulardan ve toplumsal baskılardan arınarak seçmektir kutsallığı. Ki dinlerin dünya üzerine yayılışlarındaki
öbeklenme (Avrupa'da hristiyanların, İran'da zerdüştlerin, uzakdoğu da budistlerin daha çok olması) böyle bir toplumsal
baskının olduğunun en büyük kanıtıdır. Yaşanılan coğrafya mı belirleyecek dini ? Yoksa biz mi seçeceğiz, işte sorulması
gereken soru budur.
Yalnızca bir din hakkında bilgi sahibi olup, diğerlerini “gerçekten” araştırmadan ona bağlanmak mantıklı mıdır ?
Hele hele diğer dinleri “yanlış” olarak infaz etmek sağlıklı bir tutum mudur ? Buna hayır diyecek kişi kanımca
çok az çıkacaktır.
En nihayet, diğer dinleri araştırıp haklarında bilgi edinen kişi pek de fark bulamaz. İbadet şekilleri tamamen farklıdır tabii,
diğer dünya tasviri, anlattığı mucizeler vs… (Tekrar bakınız. 2. madde) Ancak hepsi, hemen hemen aynı ahlak kuralları
üzerinde ortak karara varırlar. Hırsızlık yok, şiddet yok, yalan yok… Kısacası kötülük yok. Bu da bizi tekrar 4. maddeye
gönderir. Çözümsüzlüğü kabullenen agnostik, çözümlenecek bir şey yok diyen ateist, ben evrenin yaratıcıları olduğuna
inanıyorum ve bu mistik duygunun en iyi antik çağlarda yansısını buluyorum diyen pagan olur.