Ben kozmolojiyle ilgili değil de kozmogoniyle ilgili düşüncelerimi yazdım ama sayın Degas, Emel Ersin için teşekkür ederim. Çarşamba günü edinmeye çalışacağım.
Kozmoloji her ne kadar kozmogoniyi kapsıyor gibi gözükse de, evrenin daha çok gelişimiyle ilgileniyor. Kozmogoni ise yaradılış hadisesidir. Örneğin Türkler'deki Ülker, Demirkazık ve önemleri ile bu konudaki benzerlikler daha çok kozmolojiyi ilgilendirir. Ama mesela Altaylar'da ki Tanrı Kayra Han ile İtzamna arasında ne benzerlik var ki? Bay Ülgen ile Kukulcan arasında ne benzerlik var? Erlik'in var oluşu ve işlevi ile Mayalar'da neyi bağdaştırabilirsiniz?
Ben size söyleyeyim bence iki tane önemli sayılacak benzerlik var. Bir tanesi Göktürler zamanındaki "ejder" motifi ile Mayalar'daki "yılan" motifinin benzerliğidir -ki bu benzerliğe Çinliler de sahip çıkabilirler-; ikincisi de Göktürkler döneminde önem verilen kaplumbağa figürü ile Mayalar'ın iguana figürüdür. Bunun dışında esaslı benzerlikler, ancak diğer kültürlerle olan kadardır.
Bir de Türkler'in yada taşıyla, Orta Amerika'lıların turkuazını bağdaştırabiliriz. Gerçi taşlar konusunda yine başka benzerlikler de var, turkuaz taşı, yeşim taşı, granit vs...
Ama mesela Türkler'in Çin ya da İran'la etkileşimleri kadar kesin bir şey bence kesinlikle yok.