Gönye Ve Pergel

[Risus]

Sayın ADAM bugün güzel bir soruya değindi. Gönyenin açılma derecesini sordu. Ben de bunun üzerine kısa bir araştırma yaptım ve mahfili sitede şöyle bir açıklamaya denk geldim. ( Gönye 90 derece )


Gönye ve Pergel
Masonluğun evrensel amblemi ve masonik çalışmaların önemli bir bileşik simgesi.
Bu bileşik simgedeki pergel, 45 derecede açılmıştır ve düşey görünümdedir. Simetri bakımından, gönyenin kolları birbirine eşittir; dik açılı dış köşesi, pergelin uçlarıyla aynı düzlemde ve tam ortada olmak üzere, pergeli çaprazlar.

Masonlukta gönye, genel olarak doğruluk ve dürüstlüğün, pergel ise görev bilinci ve ölçülü olmanın simgesi olarak benimsenmiştir. Bir arada olduklarında, gönye özdek ya da bedenin, pergel ise tinsel kavramlar ya da ruhun simgesi olarak kabul edilmektedir.
Gönye ve pergel, başka simgelerle de bir araya getirilerek bir bileşik simge olarak kullanılır. Kimi amblemlerde gönye ve pergelin ortasına ve çevresine diğer masonik aletlerden bazıları serpiştirilir. Kimisinde, pergelin tutamağı bir ‘taç" şeklinde düzenlenir. Kimisinde gönye ve pergel, "kitap" ya da "kılıç" üzerine yerleştirilir. Gönye ile pergelin ortasında, G harfi yerine "ışık saçan yıldız", "güneş" ya da bir başka simge bulunabilir.


Kaynak: http://www.mason-mahfili.org.tr/sozluk/kelime/gonye-ve-pergel.html


Saygılar...

[38]

    Pergel ile ilgili daha önce okuduğum "Masonik semboller" adlı kitap da çok güzel bir pasaj geçiyor. Öncelikle her derecede pergelin anlamı farklıdır.
Direk kitaptan alıntı yaparak yazmayacağım. İstenirse kitabı bulur kelime kelime aktarabilirim. Hatırladığım kadarıyla aktaracağım. "Üstad derecesine geçildiğinde pergelin anlamı daha da derinleşir. Pergel bir noktada başlar ve aynı noktada biter. Bu başlangıcı ve bitişi temsil eder. Yani hayatta varlığımızı gösterir. Aynı zamanda ruhun ölümsüzlüğünü, yani sonsuz bir hayatı mümkün kılar. "

   Üstad derecesinde bir Mason'un, yardımseverliği ve sevgisi sonsuzluğa ulaşacaktır. Sadece kendilerini değil, yardıma ihtiyacı olacak herkesi düşünecektir. Bu duygular pergelin ayakları olacak, çizeceği dairenin başı ve sonu olmayacaktır.

[ADAM]

Kuşkusuz, hangi çalışma ya da kitapta olursa olsun, bir simgenin değerlendirilmesi yorum niteliği taşır.

Simgeler, bir kültürden ya da anlayıştan bir diğerine farklı değerlendirilebilir. Bu değerlendirme simgelinin kullanılma amacıyla da bağlantılıdır.

Nitekim burada verilmiş olan aktarımlar da öyledir.

Örneğin pergelin "ruhun ölümsüzlüğü" düşünüsünü simgelediği söylenince, burada önce ruhun ölümsüzlüğü diye bir inanç söz konusu demektir. Buna inanmayan bir kimse için ise, ne pergel ne de bir başka nesne böyle bir düşünüyü simgeleyemez. Olmayan bir şeyin simgesi olmaz ki. ŞYayet ruh diye bir şeyin olmadığı, varsa ölümsüz olmaüdığı kanıtlanırsa, bu simgeye yazık olur. Bir kavramsal tasarımın simgesi olabilir; o ayrı.

Buradaki açıklamada bir de pergel konusunda yanlış bir değerlendirme var. Bu yanlışı ne yazık ki masonlar da yapıyor. (Bir masonun masonluktaki her şeyi çok iyi bildiğini sanmayalım; yanılırız.) Masonlukta öncelikli olan pergel, "çizim pergeli" değil "ölçü pergeli"dir. Masonluktaki simgelerin (özellikle bileşik simgelerin) çizimlerine dikkat edecek olursanız, pergelin her iki ucunun da sivri olduğunu görürsünüz. Nitekim artık pek kullanılmayan pergel takımlarında hep en az iki pergel bulunurdu; kalemli olanı daire çizmek, her uki ucu sivri olanı çizimde ölçü almak içinr kullanılırdı.

Dolayısıyla pergel ile bağlantılı bir simgesel yorum yapılırken, bunun "nasıl bir pergel" olduğu da önem taşır.   
 

[Waldow]

Sn. Risus pergelin açısı 45 derece demiş ama. Benim okuduğum bir kaynakta 60 derecedir denilmiş. Hangisi doğru bilemedim.