Kanuni Sultan Suleyman, en yuksek yerlere getirmis oldugu devletin akibetini merak eder, gunun birinde Osmanogullari da inise gecer cokmeye yuz tutar mi diye dusunup durur. Bu gibi sorulari her zaman sut kardesi meshur alim Yahya Efendi'ye sordugundan bunu da kendisine sormaya karar verir. Guzel bir hatla yazdigi mektubu Yahya Efendi'ye gonderir:
"Sen ilahi sirlara vakifsin, kerem eyle de bizi aydinlat. Bir devlet hangi hallerde coker? Osmanogullari'nin akibeti nasil olur? Bir gun olur da izmihlale ugrar mi?"
Mektubu okuyan Yahya Efendi'nin cevabi bir bakima cok kisa ve icinden cikilmazdir.
"Nemelazim be Sultanim"
Topkapi Sarayi'nda bu cevabi okuyan Sultan, bir mana veremez. Yahya Efendi gibi bir zatin boylesine basit bir cevapla isi gecirtirecegini pek dusunemez. Soylenmeye baslar. Nhayet kalkar, Yahya Efendi'nin Basiktas'taki dergahina gider. Sitem dolu sorusunu tekrarlar.
"Yahya Agabey, ne olur mektubuma bir cevap ver, bizi gecirtirme, ciddiye al"
Yahya Efendi duraklar ve
"Sultanim, sizin sorunuzu ciddiye almamak ne kabil? Ben sorunuz uzerine dusundum ve kanaatimi acikca arz ettim" der.
"Iyi ama ben cevaptan birsey anlamadim, sanki beni boyle islere bulastirma der gibisin" der Sultan.
Iste o an Yahya Efendi akilalmaz aciklamasini yapar:
"Sultanim, bir devlette zulum yayilsa, haksizlik sayi olsa, isitenler de nemelazim deyip uzaklassalar, sonra koyunlari kurtlar degil de cobanlar yese, birileri bunu soylemeyip sussa, gizleseler, fakirlerin, muhtaclarin, yoksullarin, kimsesizlerin feryatlari goklere ciksa ve bunu taslardan baskasi isitmese, iste o zaman devletin sonu gelmis demektir. Boyle durumlarda devletin hazinesi bosalir, halkin itimat ve hurmeti azalir, asayise itaat hissi gider, halkta hurmet duygusu yok olur. Cokus ve izmihlal de boylece mukaddes hale gelir."
Bunlari dinlerken Sultan aglamaya baslar ve basi ile onaylar.
Not: Mektup Topkapi Sarayi'nda halen sergi halindedir.
Nemelazimcilik her ne kosulda olursa olsun zarar verir. Kendimizi birer "Vatandas" sayiyorsak eger vatandaslik gorevlerimizi de yerine getirmemiz, vatanimiza olan boynumuzun borcudur. Vatandas saymiyorsak eger sizi kimse saymayacaktir.
Saygilarimla,