Masonlar.org - Harici Forumu

 

Gönderen Konu: EZOTERİZM ÜZERİNE DÜŞÜNCELER - 1  (Okunma sayısı 4244 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Eylül 18, 2009, 12:28:07 ös
  • Seçkin Üye
  • Uzman Uye
  • *****
  • İleti: 7217
  • Cinsiyet: Bay



Ezoterizm terimi bu forumda daha önce gayet güzel bir şekilde tanımlanmış durumda. Onun için ben onun sadece “bir öğreti sistemi” olduğuna değinerek geçecek, ilgili kavramlar üzerinde hiç durmayarak kendimce irdelemesine girişeceğim.

Kimilerine göre bu sistemin işlevi yalnızca daha önce başkalarınca bilinen bazı gerçeklerin bunlara yabancı olanlara öğretilmesidir.

Bana kalırsa (kalmaz ya), bu sistemi işlevinin kapsamı o kadar sınırlı değildir. Bunda bireylerarası iletişim sağlama olgusu da vardır. Buradan, giderek bilgiyi genişletmek, derinleştirmek, yenileştirmek, geliştirmek, olgunlaştırmak çabasına uzanılır.

Buna göre ezoterizmin bir başka ve pek önemli işlevi de bilginin ya da gerçeğin evrimi olur.

Bilginin ya da gerçeğin evrimi… Bu ezoterizme uyulmadan da sağlanamaz mı?

Sağlanabilir belki ama pek zor ve gecikerek… Ezoterizmin varlığının nedenlerinden biridir bu.

Ezoterik sistemde çalışan her kuruluş, Ezoterizmi biraz farklı bir biçimde tanımlar. Örneğin bazı kuruluşlarda “bilgi aktarmak” diye bir şey söz konusu değildir; bunun yerine kuruluşa inisiye olmuş birey için “bilgiyi edinmek” söz konusudur. Bu gibi kuruluşlarda zaman zaman bireylerarası iletişim de önemsizleşir; bunun yerini inisiye ile birey dışı birtakım varlık ya da güçler ile kurulan iletişim alır ve bilginin edinilmesi de bu yolla sağlanır. Bütün bunların böyle olduğu söylenirse de, tarih boyunca böyle bir yöntemle edinilmiş bilgilerin gerçekliklerinin bilim ve akıl yolu ile kanıtlanabildiği görülmemiştir. Belki ileride kanıtlanabilir ama şimdilik hayır.

Ancak bu durum, bu yetersizlik, ezoterizmi böyle tanımlayıp uğraşılarını bu yolda sürdüren kuruluşların çalışmalarının “saçma sapan” olarak nitelendirilmesini de haklı kılmaz.

Bu bağlamdaki kavramların tanımlanmış olmasına karşılık, yenelemek zorundayım çünkü ne demek istediğimi ancak öylece anlatabileceğim.

Ezoterizmin yalın Türkçedeki karşılığı “içrekçilik”tir; bunu biliyoruz.  Bu terim, sistemin en azından bir niteliğini çok güzel vurgulamaktadır. Fakat günümüzde bütünüyle anlaşılabilmiş değildir. Akademik düzeydeki felsefi ortamlarda bile henüz yaygınca benimsenememiştir.

Bugün artık biraz eskimiş sayılabilecek karşılığı ise “batıniyye”dir. Ezoterik sıfatının karşılığı olan Arapça “batınî” kökenine Türkçe isimleştirme takısı eklenip “batınilik” de denir. Ne var ki bu da ezoterizmin tam karşılığı olamamaktadır. Çünkü yalın Türkçedeki karşılığını arayacak olursak, karşımıza “gizemcilik” çıkar. Gerçi her ezoterik sistemin gizemcilikle bir ilgisi vardır ama ezoterizm = gizemcilik diyemeyiz; çünkü gizemciliğin Batı dillerinden dilimize dönüştürülerek alınma karşılığı mistisizmdir.

İşte bu kavram karmaşası ezoterizmin neden farklı şekillerde tanımlandığını da bir nebze açıklar.

Kimine göre ezoterik bir kuruluş aynı zamanda mistik bir kuruluştur; birincisi kuruluşun örgütsel çalışma sistemini, ikincisi ise öğretisinin ya da öğrenisininin hatta edinisinin niteliğini yansıtır. (Not: Masonluk da ezoterik bir kuruluş olduğuna göre, öğretisinin niteliğinin mistik yani gizemci olması doğal hatta gerekli görülür.)

Kimilerine göre ise mistik bir kuruluş doğal olarak ezoteriktir fakat her ezoterik kuruluşun ille de mistik nitelikli bir öğretisinin bulunması gerekmez. (Dolayısıyla çalışma sistemi bakımından ezoterizmi benimsemiş olan Masonluk, Mistisizm ile ancak bu yönden benzerlik gösterir; öğretisi ise mistik öğretilerle çelişkilidir hatta yer yer çatışır bile.)

Daha önce de değinmiştim ama çaresiz yineleyeceğim: Kimi zaman bir kavram karşıtından yola çıkıldığında çok daha iyi anlaşılır.

Ezoterizmin karşıtı “ekzoterizm”dir. Pek duymamış olduğumuz bu terim sözlüklerde bile zor bulunur. Yalın Türkçeye “dışrakçılık” olarak çevriliyor ama bu terim içrekçiliğe oranla daha yaban geliyor.

Dışrakçılık teriminin eski dildeki bir karşılığı “hariciyye”, bir diğeri ise “zahiriye”… Yalın Türkçedeki karşılığı “açık anlamlı” ya da “açık görünümlü” olan “zahirî” sıfatı, bu bağlamda bizi bir yere götürebiliyor.

Herhangi bir sistem zahirî ise, bu onun genel ve herkese açık olduğunu belirtir. Zahirî bir bilgiye sahip olabilmek için bireyin özel ya da başkalarından üstün bir niteliğinin bulunması gerekmez.

Ancak bu durum herkesin zahirî bir bilgiyi edinebileceği anlamına da gelmez; yeteneksiz bir kişi zahirî bilgiyi de edinemez.

Bu sadece şu anlama gelir: Zahirî bilgiye ulaşma olanağı herkese açıktır; öğrenme yeteneği olanlar ve bu yeteneğini kullananlar, bu bilgiye sahip olabilir.

İşte ezoterizm ya da ezoterik sistem bunun karşıtıdır yani ulaşılacak olan bilgi, gerçek, deneyim her ne ise, herkese açık değildir. Bu yolda ilerleyebilecek olanlar belirli, seçilmiş kişiler yani içeridekilerdir. Ötekiler de dışarıdakilerdir yani hariciler…

İçeridekileri yani inisiyeleri dışarıdakilerden yani haricîlerden ayırınca, yine “içrek” sıfatına ve “içrekçilik” terimine dönmüş oluyoruz çünkü içrekliğe varabilenler ancak içeridekilerdir.

Fakat ben gene de ezoterik ve ezoterizm terimlerini kullanmayı sürdüreceğim. Ne bileyim, öylesi bana daha anlamlı geliyor.


ADAM OLMAK ZOR İŞ AMA BUNUN İÇİN ÇALIŞMAYA DEĞER.


 

Benzer Konular

  Konu / Başlatan Yanıt Son Gönderilen:
33 Yanıt
16017 Gösterim
Son Gönderilen: Eylül 18, 2009, 05:38:46 ös
Gönderen: Prenses Isabella
5 Yanıt
6039 Gösterim
Son Gönderilen: Ekim 07, 2009, 08:02:17 öö
Gönderen: ADAM
1 Yanıt
4275 Gösterim
Son Gönderilen: Eylül 20, 2009, 05:21:53 ös
Gönderen: Prenses Isabella
1 Yanıt
4528 Gösterim
Son Gönderilen: Eylül 21, 2009, 11:03:42 öö
Gönderen: Prenses Isabella
3 Yanıt
4926 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 23, 2013, 04:49:05 ös
Gönderen: ruzber
0 Yanıt
6002 Gösterim
Son Gönderilen: Eylül 27, 2010, 11:47:31 öö
Gönderen: ceycet
0 Yanıt
2445 Gösterim
Son Gönderilen: Temmuz 11, 2011, 04:08:03 ös
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
3180 Gösterim
Son Gönderilen: Temmuz 12, 2011, 11:43:13 öö
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
2286 Gösterim
Son Gönderilen: Temmuz 13, 2011, 02:12:08 ös
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
2979 Gösterim
Son Gönderilen: Temmuz 14, 2011, 10:10:02 öö
Gönderen: ADAM