BİR LOCA MABETTE NELER YAPAR? - 14

[ADAM]

Kese Dolaştırmanın Yan İşlevi

Masonlukta yardımlaşma (hasenat) kesesi dolaştırılırken uygulanan etkileyici geleneklerden biri, o toplantıda bulunamayan bir masonun adının söylenmesi suretiyle anılması… Bu gelişigüzel bir anma olayı değil; benimsenmiş kuralları var. Özellikle Sonsuz Doğu’ya göçmüş yani ölmüş olan masonların her toplantıda olmasa bile sık sık anılmasına çok önem veriliyor:

Konfüçyüs’ün bu konuyla bağlantılı, belki daha önce bir başka başlık altında belirtmiş olduğum ama asıl şimdi burada yerli yerine oturan şöyle bir sözü var:

“Bir insan ölünce ölmez… Çünkü ardında kalanlar onun adını zaman zaman dile getirerek onu yaşatır. Fakat bir gün bir yerde birisi onun adını son kez söyler. İşte o insan o zaman ölür.”

Kuşkusuz bu deyişin temelinde bir inanç öğesi yatıyor. Ancak bana göre bu deyiş, teist nitelikli bir dine bağlanmış olanlardan tutun hiçbir dinsel inancı olmayanlara kadar hiç kimsenin kolayca yabana atamayacağı bir söz.

Masonlar bunu bilerek mi yapıyor, ben orasını bilemem. Ancak eminim ki adını dile getirdikleri kişilerin adlarının unutulmamasını ya da ölmeden önce o kişiyi tanımamış olanların hiç olmazsa adını duymasını istiyorlar.

Bu işlem yardımlaşma kesesinin dolaştırılması sırasında yapıldığı için belki adı söylenen başkaları da olabilir: Toplantıya katılamadığı için engel (mazeret) bildiriminde bulunmuş, bu arada bir de keseye katkısını göndermiş olan kişilerin adları… Şimdi o mason bununla ne demiş oluyor? «Ben bugün aranızda değilim ama sizinle birlikteyim.» O zaman ölmüş bir masonun adının söylenmesiyle de onun adına aynı şey yapılmış oluyor demektir.

Bence güzel bir gelenek. Siz de öyle düşünmez misiniz?

Yardımlaşma kesesinin doğuya getirmiş olduğu hatırı sayılır boyutta katkılara geleneksel olarak “tuğla” deniyor. Masonlukta inşaatçılık ile bağlantılı birçok simge kullanılmakta olduğunu düşünürsek, bu da pek anlamlı. Demek ki simgesel anlamda değerlendirilmek üzere, Masonlukta bir “bina” yapılıyor ve işte o binanın yapımında kullanılacak bir tuğla daha geldi.

Ancak bazı büyük localarda bunun yanı sıra, yapılmış olan pek bir işe yaramayacak boyutta katkılar da simgesel olarak “çakıl” olarak niteleniyor. Bence bu da güzel bir nükte…

Keselerin dolaştırılması işlemiyle ilgili olmak üzere anlatmış olduklarımın çoğu, bir toplantı gününde tek bir oturum yapılması durumunda geçerli. Oysa aynı toplantı gününde art arda iki ya da üç derecenin birden oturumu yapılabiliyor. Böyle bir durumda, bazı büyük locaların uygulaması uyarınca keseler her bir oturumun sonunda ayrı ayrı dolaştırılıyor ama bazıları öneri kesesinin dolaştırılmasıyla yetiniyor. Yardımlaşma kesesinin dolaştırılması ise o günkü son oturuma bırakılıyor. Ancak bu da önce daha üst derecedeki oturumun, sonra daha alt derecedeki oturumun yapılması durumunda geçerli. Tersine, önce daha alt derecedeki, sonra daha üst derecedeki oturum yapılıyorsa, bu kez yardımlaşma kesesinin ilk oturum sonunda dolaştırılması gerekiyor.

Eğer yardımlaşma kesesi son oturumda dolaştırılıyorsa, önceki oturum ya da oturumlara katılmış olup engelleri nedeniyle sonraki oturuma kalamayacak olan masonlar, ayrıca bir engeli nedeniyle oturum arasında ayrılması gerekenler, keseye katkılarını, gitmeden önce birinci ya da ikinci nazıra bırakır. Bu belki de zorunlu değil ama Masonlukta benimsenen görgülü davranış kurallarından biri.



Bu başlık altında son bir bölüm yazacağım. Onun konusu da “Oturumun Kapatılması” olacak.