Antik Mısır'dan çıkarak tüm dünyaya yayılan ezoterizm,paganlıkta ve panteizmde özgün yapısını barındırmış olmasına rağmen avam tarafından algılanamadığı için,paganlık ve panteizme mensup inananlar,kullanılan sembol ve alegorileri dinlerin dogmaları olarak kabul etmiş,bu unsurları inanç olarak benimsemişlerdir.
Paganlığın içinden gelerek,ezoterizmin doğasını ifşa etme kasdı taşıyan ve peygamber olarak kabul gören teist dinlerin mimarlarının gerçek kasıdları da avam tarafından algılanamayınca,günümüz teolejisinin içinde benimsenen vahiy dinleri de,antik dinlerin düştüğü duruma düşerek"Kabuk dini"olma bahtsızlığından öte biryere ulaşamamışlardır.
Ancak,Antik dinler zamanında olduğu gibi günümüz teist dinlerinin mensuplarından da ezoterizmin gerçek doğasını kavramış binlerce aydınlanmış insan çıkmıştır.Nitekim,bu insanlar tarih sürecinde bazen;peygamber,filozof,aydın,ermiş,derviş vs. olarak,bazende sapkın olarak anılmışlardır.Antik dönem de ise,bu aydınlanmış insanlar Tanrı olarak kabul edilmiştir.
Günümüzde iletişim organlarının sağladığı olanaklar,ezoterizmin yeniden ifşasında ve mevcut dinlerin yeniden yorumlanabilmesinde umut verici gelişmelere işaret etmektedir."Gerçek"tüm ihtişamı ile keşfedilmeyi beklemektedir;inanıyorum ki bizden sonraki nesiller,bizim ve atalarımızın üzerine çöken karanlığı aralayarak,"O"nu görünür kılacaklardır.
Saygılar