YAHUDİLİK – HIRİSTİYANLIK KARŞILAŞTIRMASI (2)

[ADAM]

   
   
   Yahudi din bilginlerine göre; kendilerinin İsa’yı çarmıha germiş olduğu, tarihsel dayanaktan yoksun boş bir iddiadır.
   
   Çarmıha germek, önce İran’da başlayan, sonraları Romalılar tarafından kullanılan bir uygulamaydı. Yahudi tarihçi Josephus, İsa’nın yaşam döneminde binlerce Yahudinin Romalılar tarafından çarmıha gerildiğinden söz eder. Bunun bir Roma yöntemi olduğunu özenle vurgular.
   
   İsa zamanında Yahudilerin dinsel meclisi Sanhedrin, ölüm cezası verme yetkisini yitirmişti. Bu yetki artık Romalıların elindeydi, İsa’nın ölüm emri ancak en yüksek Romalı yetkili olan Pontus Pilatus’dan gelmiş olabilirdi.
   
   İncil’e göre (Markos 14:54 ve Matta 26:57) İsa’nın tutuklandığı gece Sanhedrin toplanmış. Ancak o yıl Şabat’a denk gelen Pesah’ın arifesinde yaşanan bu olay, gerçekleşmiş olamaz. Çünkü ölüm konusundaki kararlar ancak gündüz ele alınabilirdi. Yahudi din bilginlerine göre, Sanhedrin’in bu tür bir olayı bir bayramda, hem de Şabat günü ele alması olanaksızdı.
   
   Luka İncili’nde (22.54, 66) Sanhedrin’in geceleyin değil o günün sabahında toplandığı yazılıdır.
   
   Buna bakarsak, İncil yazarları arasında Sanhedrin’in toplanma günüyle ilgili bir uyuşma yok. Yahudilerde ölüm cezasına çarptırılan kişinin çarmıha gerildiğine ilişkin bir kanıt da yok. Yahudilerde bu ceza, taşlamak, yakmak, boğmak, kılıçla kesmek gibi yöntemlerle uygulamaya konurdu.
   
   Buna karşın, yüzyıllar boyunca Yahudiler İsa’nın katili olarak suçlandı. Hâlâ da suçlanırlar. Bu bağlamda hiç de “masum” sayılmazlar aslında. İsa’nın çarmıha gerilmesine zaten onlar neden olmuştur. Üstelik bunu bilerek, isteyerek yapmışlardır. Fakat din adamlarının çekişmesinde bu konu üzerinde değil, doğrudan çarmıha germe uygulaması üzerinde durulur.
   
   Matta İncili’nde Yahudi din liderleri İsa’nın çarmıha gerilme emrini vermekle suçlanır. Ona göre, Pontus Platus sadece olayların akışına kapılmıştır. Bu incilin bir âyetinde (26:14), İsa’nın müritlerinden İskaryotlu Juda’nın ihbar etmesiyle İsa’nın Yahudi cemaati yetkililerince yakalandığını belirtilir. Juda bunun için 30 gümüş tutarında bir de para almıştır. Kimi İncil yorumcuları, Juda adının özellikle bu işe karıştırıldığını ileri sürer. Çünkü ihanet ve açgözlülüğü çağrıştıran bu ad, Yahudi sözcüğüne benzer; aynı çağrışımları Yahudilere de yıkmaktadır.
   
   İsa’nın zamanında Yahudiler, Roma’nın baskısı altındaydı. Bu dönem, bir Mesih’in kolayca kabul edilebileceği sıkıntıları içeriyordu.
   
   Yahudi geleneğinde yer alan, Mesih çağını tanımlayan bir durum (savaş, kıtlık, kıskançlık) olmaması, bereketin uluslararası olması, herkesin ana uğraşısının Tanrı’yı tanımak olması gibi şeyler de gerçekleşmediğinden, İsa’nın Yahudiler arasında Mesih olarak kabulü pek rağbet bulmamış, İsa’yı izleyenler, dine davet çabalarını Yahudilerden çok dinsiz ya da Pagan uluslara yöneltmişlerdir.
   
   Öte yandan birçok Yahudi din bilgini, İsa’nın kendisini yalnızca bir peygamber olarak gördüğünü, Matta, Markos ve Luka  İncillerinde İsa’nın Mesihliği hakkında yeterince bilgi olmadığını savunu. Bu durumda, kimi Hıristiyan din bilginleri Yahudilerin İsa’yı Mesih ya da Tanrı’nın oğlu olarak kabul etmeseler de, bir peygamber olarak kabul etmeleri gerektiğini söyler.
   
   Yahudi din bilginleri ise buna şiddetle karşı çıkar. İsrailoğulları peygamberlerinden hiçbirinin kendi adına konuşmamış, yalnızca Tanrı’nın sözcülüğünü yapmış olduğunu ileri sürerler. Bu nedenle, örneğin İşaya ve Ezekiel gibi İbranî peygamberleri, Tevrat’taki anlatımlarına “Tanrı öyle dedi” gibi ya da bu anlama gelen bir söz eklemişlerdir. Oysa İsa, söylevlerinde kendini yetkili göstermektedir. Örneğin Matta İncili’nde kendisini “Yeryüzünde günahları bağışlama gücü olan insan” olarak nitelendirmiştir.
   
   Tanrı’nın tekliği ve biçim olarak da betimlenemeyeceği asal bir Yahudi inancıdır. Hıristiyanlık öğretisine göre ise, Tanrı kendisini İsa’da canlı bir insan olarak biçimlendirmiştir. Yahudi inancı çerçevesinde bunun kabul edilmesi olanaklı değildir. Oysa insan kılığına giren Tanrı’nın Yakup ile güreşip adını İsrail olarak anması söz konusudur. Bu, Yahudilerin  gözden kaçırdığı bir çelişkidir. Yahudilerin tanrısı (o sadece Yahudilerin tanrısıdır) insan biçimine girebildiğine göre, neden Hıristiyanların tanrısı (o evrensel tek Tanrı’dır) neden insan biçimine girerek yeryüzünde bedenleşemesin? İsa, bu bedenleşme olamaz mı? Tanrı isterse böyle bir şey yapamaz mı?
   
   İşte bu noktada büyük bir sorun doğuyor. Tanrı her istediğini yapabilen büyük bir güç olduğuna göre bunu da yapabilir. Yahudilerin bu iddiaya karşı diyebilecekleri bir şey yok. Ancak onlar da açıkça yapamayacağını değil, böyle bir şeyin var olmadığını, uydurulduğunu savunurlar.
   
   Yahudi din bilginleri arasında Hıristiyanlığın üçlülük (teslis) inancı üzerine farklı görüşler vardır. Örneğin 12. yüzyılın ünlü Yahudi din bilgini Maimonides’e göre, üçleme bir tür çoktanrıcılıktır. Maimonides, Hıristiyanları, “Sen, Ben’den başka tanrılara sahip olmayacaksın” (Çıkış 20:3) buyruğuna uymayan kişiler olarak görür. Buna karşılık, aşağı yukarı aynı dönemde Rabbenu Tam adlı Yahudi haham, Hıristiyan ilâhiyatçıların görüşünü kabul ederek; üçlemedeki üç varlığın (Baba, Oğul, Kutsal Ruh) tekil tanrılar olmadığı, tek Tanrı’nın parçaları olduğu ileri sürmüştür.
   
   Bu çelişki, daha birçok Yahudi din bilgini arasında görülür.
   
   Hıristiyanlar da kendi benimsediklerini örnek olarak gösterir.
   
   Sonuç?
   
   Galiba “Yorum yok!” diye bir kaçamak yanıt vermek en iyisi.