Eşitlik ile bağlantılı aktarımların yer aldığı bu bölümün son sorusu şöyleydi: “Eşitlik mason topluluğu içinde sağlanabilmiş midir?”
Yazar buna olumsuz bir yanıt veriyor. Aslına bakarsanız “ırk ayırımsızlığı” konusu son yıllarda biraz yumuşadı gibi ama elbette bunda Obama tutumunun olağanüstü etkisi var.
Fakat dünyadaki ya da toplumlardaki eşitsizliğin giderilmesi bakımından masonluğun üstlenmiş olduğu bir misyon yoktur. Bu konuyu çok iyi anlamak gerek.
Masonluk eşitsizliğin giderilmesi için çalışan, etkinlik gösteren bir kurum değildir. Fakat eşitsizliğin giderilebilmesi için düşünü ve öneri üreten bir kurumdur.
Diyeceksiniz ki, bir şey yapacaksan gel yap; yapmayacaksan, senin gibi yapılmasını öneren çok olur; önemli olan yapılacak işlerin paylaşım ile, bir ucundan tutulması ile, hep birlikte yapılmasına çalışılmasıdır.
Doğru! Masonluğun en zayıf noktalarından biridir bu. Fakat Masonluk böyledir işte. Eylem yapan bir kurum değildir Masonluk. Öneri ve düşünü üreten bir kurum bile değildir. Sadece üyelerine bu düşünü ve önerilerini üretmeleri ve kardeşleriyle paylaşarak geliştirmeleri bakımından bir özgürlük ve eşitlik ortamı salyan bir kurumdur. Üretilenlerin eyleme sokulması masonlara düşen bireysel girişimlerdir.
Dolayısıyla Masonluk elbette bir temel ilke olarak aldığı eşitlikten yanadır ama bunu doğrudan sağlamak üzere bir etkinliği söz konusu değildir. Belki yer yer, -kültürün öylesine elverdiği ülkelerde- dolaylı etkinliklerde bulunabilir;bulunmaktadır da… Olduğu, olabildiği kadar…
Bu bağlamda elbette mason örgütleri arasında, -yine kültürün bir etkisi sonucu- farklar, giderek uyuşmazlıklar vardır. Bu ise, daha önce bir başka nedenle belirtmiş olduğum üzere, Masonluğun bölünmüşlüğü ve parçalanmışlığı değil, öyle görünse bile aslında zenginliğidir.
Masonluğu dünya çapında bir genel kurum olarak değil de, her mason etkinliklerini bir çalışma biriminde gösterdiği için loca ya da atölye bazında ele alırsak, hadi diyelim bunu büyük loca bazına kadar uzandırırsak, evet, bir başka başlık altında irdelemiş olduğumuz hiyerarşi kuralları saklı kalmak kaydıyla, masonlar kendi aralarında eşitliği sağlamıştır. Artık bir locada, bir atölyede, bir büyük locada, 18. ve kısman 19. yüzyılda görülmüş olan eşitsizlikler, ayrıcalıklar, kayırmalar, yana itmeler, ayrı tutmalar yoktur.