Masonluktaki giyim ve kuşanımı genel olarak anlattıktan sonra sıra kuşanımın belki de en önemli öğesi olan önlüğe geldi.
Her şeyden önce elbette Masonlukta "önlük” denilince bunun nasıl bir şey olduğundan söz etmek gerekiyor; ne işe yaradığı, niçin kullanıldığı ayrı…
Öncelikle şunu belirtmekte yarar var: Masonluğun simgesel derecelerinde kullanılan önlük ile yüksek derecelerinde kullanılan önlük birbirinden farklı olabilir. Ben burada sadece simgesel derecelerde kullanılanından söz edeceğim.
Bu önlük, 35-40 cm. eninde, 25-30 cm. düşey boyutlu bir dikdörtgen şeklindedir. Bele bağlanır. Ancak yalnızca simgesel bir anlam taşıdığından, birçok uygulamada eni ve boyu küçültülmüş, oturup kalkarken zorluk çıkarmayacak bir boyuta getirilmiştir. Daha estetik bir görünümü olması için aşağıya doğru daraltılabilir.
Çırak derecesindeki bir masonun kuşandığı önlük, asıl olması gerekendir. Bembeyazdır ve pek sadedir yani üzerinde hiçbir işleme ya da simge yoktur. Kalfa derecesinden başlanarak, bunun üzerine ilgili dereceyle bağlantılı birtakım simgeler işlenir.
Gerek bir locada gerekse büyük locada görevli olanların da görevleri özgü işlemeli önlükleri vardır.
Eskiden, Masonluğun bazı derecelerinde kullanılan önlüklerin uzun olduğu, neredeyse ayak bileklerine kadar uzandığı hatta üst bölümünde, iki yandaki bağları boyun arkasından geçen bir göğüslüğü de bulunduğu söylenir. Tıpkı bir hanımın mutfakta iş görürken kullandığı önlük gibi ama bir farkla ki “bembeyaz”. Bunun aslında mutfakta kullanılanın değil de tıpatıp bir iş önlüğünün benzeri olduğundan söz edilir.
Bu bağlamda bir de şöyle deniyor: “İnşaatçılık mesleğinin uygulamalarında özellikle çıraklar, daha tozlu ve kirli işlerde çalıştıklarından üstlerini temiz tutabilmek için önlüklerini mutlaka göğüslük ile birlikte kullanırdı. Kalfalar ise, bir çırağa oranla daha temiz çalıştıkları için önlüğün göğüslüğünü takmaz, aşağıya sarkıtarak boşta bırakırdı. Günümüzde de Masonlukta bunun bir simgesel karşılığı uygulanır.”
Böylece Masonluktaki önlüğün nasıl bir şey olduğunu gördük. Bu konu başlığı altında asıl anlatacaklarım, önlük ile bağlantılı geleneksel uygulamalar. Ancak isterseniz bu noktada durup bir soluk alalım çünkü belki bu önlük anlatımı ile ilk kez karşılaşmış olanlar vardır; soracakları olabilir. Elbette masonların buna ekleyeceği bilgiler de olabilir. Bunlara fırsat verdikten sonra bu konuya devam ederiz.