Arkadaşlar günümüzde müzik yarışmaları almış başını gidiyorken ve bazen de tv programı yaptıklarını unutup kendi aralarında bir yarışma yapıyormuşçasına teknik kelimelerle insanların kendisini aptal hissetmesine neden olan birçok terimi burda açıklamak istiyorum.En azından herkes kendi branşında bilgi vemek için çabalarsa daha sağlıklı bir bilgi paylaşımı olur.Bunu da ben kendime görev edindim ara sıra burada bazı teknik konular açmayı düşünüyorum...
En başta 'detone' terimini açıklamak yerinde olur zannediyorum
DETONNER: Yanlış seslendirmek;sesleri doğru ve temiz kullanmamak;falso söylemek ve çalmak;sesi düşürmek.Seslendirme sırasında tonalitenin-makamın dışına çıkmak.Genelde acapella(çalgı eşliksiz söyleme demek) söylemelerinde daha çok görülür.
Burada dikkat çekmek istediğim birşey var.Yarışmalarda juriler her türlü ses hatasına detone diyor.Bu büyük sanatçılar nasıl bu hatayı yapıyor bilmiyorum.Aslında o yarışmalarda çoğunlukla yapılan hata detone değil 'sürtone' dir.Ancak sürtone sanırım çok ayrıntı birşey olduğundan detonenin bir türevi görülüp genel olarak detone denilip geçiliyor
SURTONNER(SÜRTONE):İcra edilmesi gereken sesin çeyrek ya da yarım ses üstünde söyleme olayıdır.Bir ses üstü olduğunu pek görmedim o söyleyememek olur heralde
.Ayrıca bu hatayı bilerek yapanlar olduğunu da biliyoruz.Örneğin büyük usta Frank Sinatra bilerek parçalarını sürtone okurdu bu ayrı bir hava katardı ama teknik olarak yanlış bir durumdur .Ancak popüler müzikte tüm tabularıyıkmak mümkün oluyor.
LİRİK: Edebiyatta da vardır ancak müzikte içli şarkı anlamındadır.
METRONOM:Parçanın temposu anlamında kullanılıyor.Aslında tempo değil tempou veren bir alettir ama bu şekilde de kullanılır.Şarkının metronomunu kaçırdın yani temposunu kaçırdın anlamındadır.Bazen tempo kelimesi yerine ritm kelimesi kullanılır ki bu çok yanlıştır çünkü ritm parçanın seslerinin belli bir zamana göre gruplama olayıdır yani pat pata pat pat bu ritmdir ama bu pat pat'ların ne derece hızlı olacağı da tempodur.
PARTİ:Çok sesli müzikte notalar alt alta gelerek birlikte çalınır ve böylece bir armoni(uyum) oluşur.Yani iki farklı melodi birlikte çalınabilir bu da kontrpuan tekniğidir.Her enstrumanistin önüne aynı nota değil sadece o enstrumanistin çalacağı ezgi konur her enstrumanistin çnündeki her bir farklı ezgiye parti denir.Bütün partiler bir kağıt üzerinde birarada duruyorsa bu da partisyondur bu da orkestra şefinin önünde durur sadece ve orkestra şefi -ne kadar olduğu önemli değil 3 veya 4- bütün partileri aynı anda okuyabilme kabiliyetine sahiptir.
SOLO:tek ses sanatçısı ya da tek çalgı sanatçısı tarafından yapılan icra şekli.Bunu icra eden kişi de solist olur.
VİRTÜÖZ:Usta sanatçı anlamındadır.enstrumanında veya sesinde ulaşılacak en üst seviyeye ulaşmış kişidir.Bugün hangi sanatçılar için kullanılır bu;ses virtüözü olarak dünyada bahsedilen sanatçılar:Aretha Franklin-Whitney Houston-Mariah Carey-Stevie Wonder-Celine Dion ve tabii ki aklıma gelmeyen bir sürü isim var.Türkiye'de ise ses virtüözü olarak gösterilen pek kişiye rastlamadım ancak İbrahim Tatlıses-Bülent Ersoy demek doğru olur kanısındayım.Bağlama çalgısında ise Arif SAĞ-Orhan Gencebay başta gelen virtüözlerdendir.Gitarda ise Hasan Cihat Örter diyebiliriz.Keman'da ise Cihat Aşkın ve piyanoda ise dünya çapında ve o kültürden gelen insanlardan daha iyi enstrumanını kullanabilen Fazıl Say.
YORUMLAMA:Batı dillerinde ' interpratation ' olarak geçer ve bir eserin seslendirilmesinde öznel yaratıcı tavır ve stil özelliklerini göstermedeki sanatsal katkıdır.
MODÜLASYON:eserin bulunduğu tonaliteyi(makamı) eserin içerisinde başka bir ses üzerine göçürme (aktarma) işlemidir.Genelde bütün müzisyenlerin kullanmak istediği yapmaktan zevk aldığı bir tekniktir bu çünkü kiinin müzikal ustalığını gösterebildiği bir tekniktir ve özellikle türk halkı da bu tekniğin ne olduğunu bilmese bile eserin içinde bu teknik uygulandığında büyük haz duyar.Örnek olarak aklımda en çok olan sezen aksu'nun Beni Unutma adlı parçasında ve karaağaç adlı parçasında vardır.Aşkın Nur Yengi'nin Ayrılmam adlı şarkısında vardır.popüler müziğin gerçekten sık kullandığı bir tekniktir.Ama alakasız yerlerde kullanıldığında müzisyenin bunu yapmak için kendini zorladığı ortaya çıkar:)
TİERS:Şu andaki yarışmalarda değil ilk popstar yarışmalarında jurinin çokça kullandığı bir kelimedir çünkü sadece pop müzikte kullanılır bence zor bir teknik hala üstünde çalışıyorum.ÜÇLÜ demektir.genelde iki kişi ya da üç kişi lması lazım bu tekniğin uygulanması için.Bir şarkıcı şarkının ana melodisini söylerken diğer kişi aynı sesin üç ses(nota) üstünden aynı şarkıyı söyler.Bu bazen 5'li de yapılır o zaman ismi değişir.Eğer 3 kişiyse biri ana melodiyi biri 3'lüsünü biri 5'lisini söyleyebilir.Bu da müzikte iyi bir armoni yaratır.
ÖLÇÜ:Sürekli ölçü kaçırdın şeklinde eleştiri alınır.Ölçü;bir müzik eserinin süresi vardır ve bu süre belli küçük birimlere bölünmüştür yani 16 sayısı nasıl ki 4'er ayrıldığında eşit parçalara ayrılmış olur.Eserde okumada kolaylık veya çalmada kolaylık sağlaması açısından küçük eşit aralıklara ayrılır her aralıkta da aynı eşit derecede nota vardır.
AKSAK RİTM:bu da 9/8 lik 5/8 lik gibi ölçülerdir.9/8lik çok duyduğumuz bir terimdir.Batıdaki 9/8likle bizdeki farklıdır ancak oradaki aksak değildir batıdaki 9/8lik valse benzer birşeydir.Bizdeki ise balkanlarda da olan bir ritmdir.5/8 lik ise türklere ait bir ritmdir dünya bunu bizden öğrenmiştir ancak öğrenmekle kalmışlar bizim dışımızda dünyada bu ritmi kullanan olmamıştır balkanlarda vardır tabi ama bizden geçmiştir.Ancak büyük müzisyen Bella Bartok Türkiye'deki araştırmalarında bu ritmi gördüğü halde ve gerçeği bildiği halde araştırmalarında bu ritmi bulgarlara ait göstermiştir.
UVERTUR:Asıl sanatçı(assolist) çıkmadan önce sahneyi doldurmak için önden çıkan sanatçı.
ES:Müzik eserinde nota değerinde olup belli bir süre susmak gerektiğini müziğin durmasını söyler ancak bu durma anlaşıldığı gibi değil bir nefes uzunluğunda bir şeydir ne kadar uzun olması gerektiği işaretle gösterilir.
Bunun dışında pek aklıma birşey gelmiş değil eğer varsa bildirirseniz açıklarım buradan arkadaşlar inşallah bundan sonra bu terimlere yabancı kalmadan izleyip yanınızdakilere hava atabilirsiniz
Konu: programlarda anlaşılmayan müzik terimleri (Okunma sayısı 11263 defa)
Kasım 16, 2019, 09:28:03 ös
