İnsanın Evrimi-2

[asimov]

Merhaba,

Birinci bölümün ardından bu ve bundan sonraki bölümlerde insan evrimine devam edeceğiz. Sadece insan türlerine ait biyolojik ve antropolojik sınıflandırmalardan öte, alet kullanımı, Dünya üzerinde ne şekilde yayıldıklarını fosil bilim açısından kanıtlarıyla ortaya koymaya çalışacağım.

Kuşkusuz bu yazı dizisi akademik bir çalışmadan çok, konuya ilgi duyanlar için bir başlangıç seviyesidir.

KİME İNSAN DİYORUZ ? (İNSAN NEDİR?)

Birinci bölümde yaygın inanışın aksine bilim bugün insanın kökeninin 6000 yıldan çok daha eskilere uzandığını söylüyor. En sonda söyleyeceğimizi en başta söylersek iki ayağının üzerinde dik olarak yürüyen canlıya insan diyoruz.

İnsanın evrimi konu olduğunda bu konuya yapılan en önemli itiraz insanın maymundan gelemeyeceği fikridir. Öyleki insan kutsal kitaplara göre üstün yaratılmış bir canlıdır. Bu nedenle insanın evrimi konusu insanlara itici, antipatik ve kabul edilemez olarak nitelendirilmektedir.cAncak bilimsel yaklaşın bunların hepsinin ötesindedir.

Evrim bize yeni canlı türlerinin ortak bir atadan türediğini söyler. Yani çevremizde gördümüz veya soyu tükenmiş olsun bütün canlılar daha öncesinde ortak bir atadan ayrılmıştır.


"Darwin'in çizmiş olduğu 1837 tarihli evrim ağacı"

Ortak ata bir anlamı itibariyle evrim ağacı fikrini oluşturmuştur. Bu önermenin konumuz ile bağlantısı insan evriminin doğrusal olmayıp ( yani insan maymundan gelmemiştir) insan ve maymun ortak bir atadan türemişlerdir. Yani  canlılar birbirlerinin yerini almıyorlar.  O zaman günümüzde neden maymunlar var? Onlar neden insan olmadı? sorularına yanıt vermiş oluyoruz.

İnsanın evrimine ait bulgular önceleri yalnızca anatomik benzerlik, farklılık esasına göre sınıflandırılırken, 1980 sonrasında genetik bilimindeki ilerlemeler ile antropoloji alanında da kullanılmaya başlanmıştır. Bu yeni alana Moleküler Antropoloji denmiştir. En yeni bilimsel anlayışa göre insansıların kökeni 5-6 milyon yıl öncesine dayanmaktadır. Australopithecus Aferensis insan ve orangutanların ortak atası olarak kabul edilmektedir. İnsansılar yaklaşık2.5-3 milyon yıl önce yerlerini İnsana bıraktılar.

Aslında bizim öykümüz buradan başlamaktadır.

İNSAN EVRİMİ- ZAMAN ÇİZELGESİ (KRONOLOJİ)


50 MİLYON YIL ÖNCE----- İLK PRİMATLAR EVRİLDİ.

6-8 MİLYON YIL ÖNCE----İLK GÖRİLLER EVRİLDİ.

5.8 MİLYON YIL ÖNCE----Orrorin tugenensis evrildi. İki ayağı üzerinde duran insan ile ilşkilendirilen en eski ata.

3.5 MİLYON YIL ÖNCE----Australopithecus afarensis evrildi. İki ayağı üzerinde dik yürüyebilen hominid olarak kabul edilir. Fosilleri Etiyopya'da bulunmuştur.

2.5 MİLYON YIL ÖNCE----Homo habilis evrildi (görüldü). Beyin hacmi 600 cm3'tür. Taş aletler yapmıştır.

2 MİLYON YIL ÖNCE-----Homo ergaster evrildi. Beyin hacmi 85cm3'tür.

1.8 MİLYON YIL ÖNCE----Homo erectus evrildi. Beyin hacmi 1000cm3'tür. Modern insanın atası kabul edilir.

600 BİN YIL ÖNCE----Homo Heidelbergensis evrildi. Afrika'da ve Avrupa'da yaşadığı bilinmektedir. Homo sapiens ile aynı dönemde yaşamıştır.

200 BİN YIL ÖNCE--- Homo Neanderthals evrildi. 30 bin yıl öncesine kadar modern insan la beraber yaşamışlardır. Bir görüşe göre yamyamlık görülmüştür.

200 BİN YIL ÖNCE---Homo sapiens evrildi. Beyin hacimleri 1350 cm3'tür.

160 BİN YIL ÖNCESİ- GÜNÜMÜZ---- Homo sapiens sapiens evrildi. Hamo sapiensin alt türüdür.

18 BİN YIL ÖNCE---Homo Floresiensis evrildi. Hobbit olarakta isimlendirilir. İnsan türü olarak düşünülmektedir.



NOTLAR:

1-Yukarıda verilen tarihler yaklaşık tarihlerdir. Farklı tarihlendirme yöntemleri arasında kabul edilmiş değerlerdir. Türün ilk görülme zamanlarıdır.

2- Bu şekilde bir sıralama ile sanki türler düzenli bir şekilde birbirlerine evrilmiş gibi durmaktadır. Ancak yukarıda anılan birçok tür aynı zaman diliminde bir arada yaşamıştır.

3- Burada konuya çok açıklayıcı olmayan bir çok tür listeye dahil edilmemiştir.

4- Yani türlerin bulunması veya zaman aralıklarını değişmesi genel şablonu bozmamaktadır. Fosil kayıtlarına göre insan türünün evrimi açıkça izlenmektedir.


Hominid: Büyük insansı maymunları ifade eder.
hominini: İnsansıları ifade eder
Australopithecus: İki ayağı üzerinde duran insansıları ifade eder.
Homo: İnsanı ifade eder.
Homo sapiens: Modern insanı ifade eder.

[ADAM]

Hiç tarzım değildir ama bu kez istisna olarak kısa bir not düşeyim:

Olmadı... Yetersiz... Açıklanmalı ki anlayalım.

[asimov]

Merhaba,

Sn ADAM kendince haklı olarak itirazda bulunmuş. O zaman ben de İnsan ile İnsansı Maymunlar arasındaki anatomik farklılıkları biraz daha açıklama getireyim.

1- İnsan ila insansı maymunlar arasında en belirgin fark "duruş" ve "harekettir". İnsanlar iki ayak üstünde durur ve yürürken, insansı maymunlar ayakları üzerine basmanın dışında el parmaklarına dayanak yaparak yürürler.

2- İnsan kolları kısa, bacakları uzundur. Gövedei daha incedir. Daha uzun boyludur. İnsansı maymunların göğüs kafesleri huni biçimindedir.


3- İnsanın bel bölgesi (lumbar) insansı maymunlardan daha uzun, leğen (pelvis) daha kısadır. Bu özellikler koşma ve tırmanma yetineği üzerine etkilidir. Ayrıca pelvis açısı, ayaklar üzerine binen yük açısından önemlidir.


İnsan bacakları daha uzundur. Dizlere doğru kavislenme vardır. İnsansı maymunlarda ayak başmakları dışa doğrudur. Bu özellik tırmanmayı kolaylaştırmaktadır.

4- İnsansı maymunların yüzleri dışa doğru çıkıktır(prognatik). İnsanın yüz yapısı daha düz ve dişler öğütmeyi kolaylaştıracak biçimde kafataslarının altındadır.


5- İnsansı maymunların dişleri U biçimindedir. İnsanın dişleri daha paraboliktir.

İnsansı maymunlarda köpekdişleri ile kesiciler arasında bir gedik (diastema) bulunur. Çene kapandığında köpekdişeri karşı çenedeki bu boşluklara girer. İnsanda diastema yoktur.



6- İnsanlar ile insansı maymunların beyin hacimleri arasında belirgin fark vardır. Modern insanın beyni 1350cc iken. Şempanze ve orangutanlarda bu oran 400cc dir. Beyin hacmindeki artış, insanı benzerlerinden farklı kılan en önemli etken olduğu düşünülmektedir.



7- Genetik yakınlık: Yapılan araştırmalara göre, İnsan ile Hominidler arasındaki genetik farklılığın % 3 olduğu görülmüştür.

8- Modern insanın atası ve dünyadaki tüm insanların ortak atası yaklaşık 160 bin-200 bin yıl öncesi Afrika'da yaşayan ortak bir ataya bağlanmıştır ( MİTOKONDRİYEL HAVVA)

OKUMA ÖNERİLERİ:

http://www.istanbul.edu.tr/fen/notlar/1328707865.pdf
http://www.facebook.com/treeofevolution/app_10442206389
http://evrimcaliskanlari.org/blog/2009/01/2008in-evrimsel-biyoloji-makakleleri-plosun-seckisi/
http://www.biyolojiegitim.yyu.edu.tr/mahmutevrim.html

[ADAM]

Şahane!...

Şimdi iki şey daha rica etsek...

1- Önceki iletideki şemaların açıklanması. (Yorum da diyebiliriz.)

2- Burada verilmiş olan İngilizce sözlerin Türkçesi (Çünkü herkes İngilizce anlayamayabilir.)

[asimov]

Bu şema daha açıklayıcı olacaktır. Ben ünivesitede beşeri coğrafyaya giriş dersini alırken, insan evrimi anlayış olarak bize daha doğrusal olarak anlatılmıştı. Belkide bende kalan algı o şekilde oldu. Ancak günümüzde evrim ağacı anlayışı ile ortak atadan gelen farklı türler aynı dönemde yaşamış oluyorlar. Dha sonraki süreçte belki soyları tükeniyor veya evrimleşmeye devam ediyorlar. Bu resim insan ve insansı maymunların birbirlerinin devamı oldukları kadar ortak atadan evrimleşmiş, genetik yakınlığı olan türleri ifade etmektedir.







Bu resim köpek dişleri, çene yapısı ve diş morfolojisindeki değişmeler gösterimiştir.
Şempanze, ausralopithecus aferensis(insanın atsı) ve insan arasında çene yapısındaki farklılıklar anlatılmaktadır.
En alttaki şekilde çene oluşumu(chin) gösterilmiştir.
P3 olarak adlandırılan şekilde diş morfolojisinde belirgin değişme görülmektedir. Dişin sivri kısmı zaman içinde daha yuvarlak hale gelmiştir. Bunun anlamı koparma ve parçalamadan, daha yüksek çiğneme gücüne geçişi anlatır.



Okuma önerisi:
Dişlerin insan evrimindeki yeri araştırılmasına örnek olacak türkçe bir makale.

http://www.belgeler.com/blg/14nx/molar-dislerde-tac-temel-alaninin-hesaplanmasinda-yeni-bir-yontem-yasayan-ve-pasalar-fosil-hominoidler-uzerinde-bir-arastirma-a-new-method-to-estimate-the-crown-base-area-on-the-molar-teeth-a-research-on-living-and-fossil-hominoids