Masonlar.org - Harici Forumu

 

Gönderen Konu: REFORM’UN ARKA YÜZÜ - 5  (Okunma sayısı 2735 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Ekim 24, 2010, 04:35:09 ös
  • Seçkin Üye
  • Uzman Uye
  • *****
  • İleti: 7217
  • Cinsiyet: Bay



Hıristiyanlıktaki Reform olgusunu eleştiren çok olmuştur kuşkusuz ama en sert eleştirileri yapan Friedrich Nietzsche olmuştur. İşin ilginç yanı şu ki, Nietzsche, Lutherci bir rahibin oğludur ve bu inanç doğrultusunda bir eğitim alarak yetiştirilmiştir.

Demek ki insan çocukluğu ve gençliğinde gördüğü eğitimin ve yetiştirilme tarzının çok dışına çıkabiliyor. Kendi özgür düşüncesini sahiplenerek kendine göre bir başka dünya görüşü çizebiliyor. Ancak elbette bunu başarabilenler pek sınırlı olsa gerek.

Nietzsche, «Reform, geri zihinlerin İtalyan Rönesansına karşı bir tepkisidir.» der. Bu düşünce, birçok Katolik ve Protestan tarihçi ile bilim adamı tarafı5ndan da kabul görür.

Nietzsche’nin tüm yazılarında bu iki harekete ve aralarındaki ilişkilere yönelik vurgular vardır. Reform olayını şöyle eleştirir:

“Rönesans yakın tarihin en büyük dönemidir. Reform’da İtalya Rönesansı’na karşı bir çelişki görmekteyiz. Almanlar, Avrupa’nın etrafında toplanabileceği en son büyük kültür olayı olan Rönesans sırasında Avrupa’yı aldatmıştır. Luther’in reformasyonu, bütünü ile kendi sıradanlığı içerisinde, kozmopolit olana karşı basit bir zihinsel tepkidir. Avrupa ruhunun bozulması, özellikle kuzeydeki Luther Reformu ile yayılarak kendini belli etmiştir.  Luther Reformunun kuzeydeki başarısı, Avrupa’nın kuzeyinin güneyine göre geri kalmışlığının bir kanıtıdır.”

Nietzsche’nin bu konu üzerindeki belki de en dikkate değer olan yorumu, “Menschliches, Allzumenschliches” (İnsanca, Çok İnsanca) adlı yapıtında yer alır:

“Rönesans, modern kültürümüz içerisinde daha etkilisi bulunmayan olumlu güçlere sahiptir. O, bütün eksiklik ve kusurlarına karşın gene de binlerce yılın Altın Çağıdır, Öte yandan Alman Reformu ise, eski ruhların enerjik bir itirazı olarak göze çarpmaktadır. Onlar kuzeye ait dayanıklılık ve inatçılık özellikleriyle insanlığı yine gerilere fırlatmıştır. Rönesans’ın en büyük işlevi, bu dönemin geri kalmış ruhlarınca itiraz görerek engellenmiştir. Politikacıların olağanüstü şaşkınlığı Luther’in korunması doğrultusunda önemli bir fırsat olmuş, böylelikle o da protestosunu güçlendirmiştir. İmparator, Luther’i papaya karşı bir koz olarak korumuştur. Papa da aynı şekilde Protestan prensleri imparatora karşı bir denge öğesi olarak kullanmak üzere Luther’i el altından korumuştur. Bu tuhaf gizli hesaplaşmalar olmasaydı, Luther de Huss gibi yakılacak, aydınlanma güneşi daha erken parlayacak ve görkemi hayal ettiğimizden daha ışıltılı olacaktı.”

Araştırmacılar ve sıradan insanlar Luther’in yaşadığı dönemi, sahip olduğu eşsiz fırsatı ve sadece bu fırsatın farkında olmadığını değil, aynı zamanda onunla felâket getiren sonuçlar doğuracak şekilde savaşım verdiğini de anlamaya başlamışlardır. Alman Reformu, liberal ve ilerici bir hareket değildir; sadece Rönesans’ın büyüklüğüne karşı talihsiz bir tepkidir, o kadar.

20. yüzyıl başlarının ünlü tarihçisi Profesör John Bury, “History of the Freedom of Thought” (Düşünce Özgürlüğü Tarihi) adlı yapıtında şöyle der: “Temel yanılgı işte budur. Tarihi üstünkörü okuyan insanlarla aynı düşünceyi paylaşan biri, Reform’un dinsel özgürlük ve kişisel yargı hakkını getirdiğini sanacaktır.”

Nietzsche’nin yapıtlarının İngilizce editörü Oscar Levy, 1940 yılında «Luther’in Reformu, gönül, akıl, buyrultu ve eylem üzerine olduğu kadar sanat, şiir, güzellik ve bilgi üzerine de bir lânetlemedir.” demiştir.

19. yüzyılın İngiliz tarihçisi T. Henry Dyer ise, “History of Modern Europe” (Modern Avrupa’nın Tarihi) adlı yapıtında, “Reform, Germen ırkına ait Tötonik (Kuzey Almanya’yae özgü) zihnin Roma’ya karşı tepkisidir.” der.

Karl Marx’ın üzerinde önemle ve özenle durduğu konulandan biri, Protestanlığın ekonomik bir dincilik olduğudur. Reformcu Luther’i ikiyüzlü ve kaypak bir kişi olarak nitelendirir. Hatta bu bağlamda şöyle bir suçlam yöneltir:

“Wittenberg Üniversitesi’nin bu üstün dinbilim profesörü, çevresindeki bir sürü dalkavukla birlikte önayak olduğu halk hareketine ihanet etmekte bir an duraksamadı ve soylular ile prenslerin saflarına katıldı.”

Hıristiyanlıktaki Reform eylemine ve onun yaratıcılarına yöneltilen eleştirileri sıralamakla başa çıkılmaz. O kadar çok ki!...

Kuşkusuz Hıristiyanlıktaki Reform eyleminden söz edildiğinde daha çok Martin Luther ön plana çıkarılır ama bu iş onunla sınırla kalmaz. İsviçreli Ulrich Zwingli ve Fransız Jean Calvin’in oluşturduğu Calvincilik akımı (bu dilimizde Kalvenizm biçiminde de yazılıyor) bunun bir başka yönüdür. Hatta bu akımın bir diğer kolu da İskoçyalı John Knox adlı aslında Katolik kökenli bir din adamının oluşturduğu Prespiteriyen mezhebidir. Bu ise belki ötekilerden çok daha önemli sayılabilir çünkü sonradan İngiliz sömürge ve dominyonları ile özellikle Amerika’ya yerleşmiştir.



Prespiteriyen mezhebinin incelenmesi çok ilginç olabilirdi. Ancak bu konu başlığının hayli dışına çıkar. Bu başlığın devamını ise diğer iki başlıkta toplamak eğilimindeyim. Bunlardan ilki HUGUENOTLAR, ötekisi ise doğrudan MARTIN LUTHER olacak.


ADAM OLMAK ZOR İŞ AMA BUNUN İÇİN ÇALIŞMAYA DEĞER.


 

Benzer Konular

  Konu / Başlatan Yanıt Son Gönderilen:
0 Yanıt
5861 Gösterim
Son Gönderilen: Mayıs 01, 2007, 01:38:11 öö
Gönderen: shemuel
0 Yanıt
3085 Gösterim
Son Gönderilen: Mayıs 09, 2009, 04:48:14 ös
Gönderen: karahan
0 Yanıt
4452 Gösterim
Son Gönderilen: Ocak 03, 2010, 07:30:19 öö
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
2930 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 13, 2010, 08:35:43 öö
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
2750 Gösterim
Son Gönderilen: Eylül 04, 2010, 12:30:49 ös
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
3689 Gösterim
Son Gönderilen: Ekim 13, 2010, 10:36:21 öö
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
2999 Gösterim
Son Gönderilen: Ekim 15, 2010, 11:03:51 öö
Gönderen: ADAM
1 Yanıt
3947 Gösterim
Son Gönderilen: Ekim 19, 2010, 11:32:09 öö
Gönderen: Prometheus
2 Yanıt
3663 Gösterim
Son Gönderilen: Ekim 23, 2010, 11:43:39 öö
Gönderen: lucifer
6 Yanıt
3527 Gösterim
Son Gönderilen: Ekim 18, 2018, 11:14:39 ös
Gönderen: NOSAM33