Sonuç - Değerlendirme
Kimi masonik yazarların ve bazı mason kuruluşlarının benimseyişi uyarınca, Masonluğun anayasası, hiçbir zaman ve hiçbir kişi ya da kurum tarafından değişikliğe uğratılamaz.
Bu iddianın yanlışlığı açıkça ortadadır: Anayasa ilk kez yürürlüğe girdiği 1723 tarihinden bu yana birçok değişikliğe uğratılmıştır. Bundan sonra da çağın gerekleri ve gereksinmeleri uyarınca değiştirilebilir.
Eğer anayasa 18. yüzyıl başlarında değil de günümüze çok daha yakın bir tarihte ilk kez oluşturulsaydı, gerek görünümü gerekse kapsamı çok daha farklı olurdu.
Eğer bugün Masonlukta bir anayasa yeni baştan ve hiçbir etki altında kalınmaksızın hazırlanarak yürürlüğe konsa; üstelik tüm Dünya Masonluğu’nca oy birliğiyle benimsense, yakında gene değişikliklere uğratılması gerekebilir.
Evrende hareketlilik sürdükçe, eğer Masonluğun bir anayasası olacaksa bunun sonsuza kadar hiç değiştirilmeksizin kalması olanaksızdır.
Ancak bunun yapılabileceği de kuşkuludur çünkü dünya yüzünde Masonlukta çok farklı eğilimler, tutumlar, benimseyişler, bir diğer deyişle “farklı Masonluklar” vardır ve hepsinin bir araya gelerek birlik ve bütünlük oluşturmaları en azından yakın gelecekte olanaksız görünmektedir.
Bugünkü genel durumu şöyle özetleyebilirim:
Kimileri, eski inşaatçı masonlara özgü öğeler içermekte oluşuna karşın 1723 tarihli özgün anayasayı benimsemeyi sürdürüyor.
Kimileri aynı şeyi yapıyor ama 18. yüzyılın ikinci yarısında yapılmış değişiklikleri de geçerli sayarak.
1738 tarihli anayasa sadece bir tarihsel anı… Bildiğimce onu benimseyen yok.
Kimileri Ahiman Rezon’un son versiyonunu benimsiyor. Bu arada özellikle ABD’ndeki bazı büyük localar aslında 1723 ya da 1815 tarihli anayasayı benimsemekle birlikte onu “Ahiman Rezon” olarak anıyor.
Kimileri İngiltere Birleşik Büyük Locası’nın anayasasını benimsemiş durumda.
Fransa Büyük Doğusu’nun etkisi altındaki obediyanslardan kimileri de onun anayasasını uygun bulmuş.
Kimileri ise Masonlukta bir anayasa olup olmadığını hiç umursamıyor.
Özetle, burada uzun boylu yazmış olmama karşın, Masonluktaki anayasanın (hangisi olursa olsun) pek deönemli olmadığını, asıl önemli olanın mason örgütlerince benimsenmiş ilkeler olduğunu söyleyebilirim.
Sevgiler.