Sayın ADAM, saatlerdir araştırıyorum. Size ait bir yazı dizisine denk geldim. Bu yazılardan biri, İskoç Riti'ndeki İskoç teriminden bahsediyordu, ben de konumuzla ilişkili gördüğüm yerleri keserek paylaşmak istedim. Bilmem doğru mudur ama yanlış olsa da önemli değil. Benim amacım, tartışarak bir şeyler öğrenmek.
“İskoç” sıfatı, İngilizcedeki “Scottish” ya da “Scotch” sıfatının Türkçesidir. “İskoçlara özgü” ya da “İskoçya’ya ilişkin” demektir.
Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti’nin Türkiye’deki yönetici otoritelerinden biri olan Yüksek Şûra, “Skoç” diye bir sıfat kullanıyor. Bunun gerekçesi «İngilizcedeki özgün yazılımı “S” ile başladığı için.» denilerek belirtilse kabul edilebilir. Yoksa bu sıfatın başındaki “İ” harfi kaldırılacak olursa, aslı Türkçe olmayıp dönüştürmeyle (adapte edilerek) dilimize girmiş olan daha birçok sözcüğün değiştirilmesi gerekir.
“Skoç” sıfatının Masonluğa özgü bir sıfat olduğu, böyle kalması gerektiği de ileri sürülmüştür... Bu yanlıştır. Özgün olarak İngilizcede “Scotch Rite” diye bir terim de yoktur; “Scottish Rite” vardır. Dolayısıyla ya terimi olduğu gibi kullanmak ya kullanılan dildeki tam karşılığını vermek, tüm bunlar yapılamıyorsa dönüştürmeyi dil kurallarına uygun bir biçimde yapmak gerekir.
Son zamanlarda, Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti’nin yurdumuzdaki diğer yönetici otoritesi olan Süprem Konsey, bu dönüştürmeyi sıfatın aslı olan İngilizceden değil, Fransızcadaki karşılığından yapıyor. “İskoç” sıfatının Fransızcadaki karşılığı olan “Ecossais”, Türkçeye “Ekose” olarak dönüştürülüp kullanılıyor. Dolayısıyla “İskoç Riti” yerine “Ekose Riti” deniliyor. Bu da yanlış. Hem öncekinden daha da yanlış. Türkçede böyle bir terim yok. Zaten “süprem” diye bir sıfat da yok.
Diğer bir konu için de 'Skoç Riti Üstadı Kimdir?' konu başlığı altında okuduğum bir yorum üzerinden paylaşım yapmak istiyorum. Paylaşım, Sayın propulsion tarafından, Murat Özgen Ayfer'in kitabından alıntılanmış. ''Süprem Konsey, üyelerini ÖMBL üyesi üstat derecesindeki masonlar arasından belirlerken, başkanına ise Grand Komandör deniyor. Yüksek Şura ise, üyelerini HKEMBL üyesi üstat derecesindeki masonlar arasından belirlerken, başkanına ise Hakim Büyük Amir deniyor.''
Tek bir cümleyle anladığım şeyi özetlersem, Eski ve Kabuledilmiş Skoç Riti Türkiye Yüksek Şurası (HKEMBL ile ilgili olan) ; Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti Türkiye Süprem Konseyi (ÖMBL ile ilgili olan).