Masonlar.org - Harici Forumu
Mason ve Masonluk Nedir? => Evrensel Masonluk => Konuyu başlatan: ADAM - Mart 14, 2011, 03:18:16 ös
-
Benim bu forumda Masonluğun tarihi ile bağlantılı konulardaki anlatımlarımı (kimileri onlara yorum diyor) okuyanlar bilir: Ben, Masonluğun resmi tarihinde anlatılmış olduğu üzere günümüzdeki Masonluğun eski inşaatçı birliklerinin bir devamı olduğuna inanmıyorum. Hatta öyle olmadığına inanıyorum. Bu da öyle bir kör inanç değil, sağlam bir gerekçesi var; bilimsel bulgulara dayanan bir bilgi…
Bununla birlikte günümüzdeki Masonluk, örgütsel yapılanmasını o eski inşaatçılık mesleği ve zanaatını yozlaştırmak suretiyle onun üzerine kurmuştur; bundan hiç kuşku yok.
Böyle olunca, elbette ki günümüzdeki “mason” sözcüğü de etimolojisi bakımından o eski meslek ve zanaat elemanlarının unvanlarından alınmadır.
Bu sözcük ne zaman ve nasıl ortaya çıkmış?... Tarihin başından beri inşaatçılık işiyle uğraşan kimselere her dilde “mason” mu denirmiş?
Hayır. Öyle değil. Batı dillerindeki birçok sözcük gibi bu sözcüğün de bir etimolojisinin olduğu ve zaman içinde değişime uğradığı görülüyor.
Bu sözcüğün kökenini ancak ve ancak Orta Çağın başlarında bulabiliyoruz. O sıralarda bir taş ocağında çalışan kişilere “perrerius”, ocaktan çıkarılan taşları yontarak şekillendirenlere “latomus”, keserek blok yapanlara “lapicida”, bunları kullanarak duvar ve sütun işleyenlere “caementarius” denildiği görülüyor. (Bunlardan sonuncusu pek ilginç: Sonradan çimento anlamına gelen sözcüğü kökeni de işte orada.) Nitekim Roma İmparatorluğu’nda bunlardan her birinin ayrı bir koleji var. Bir de Collegieum Artificum var ki, işte o tam anlamıyla Mimarlık Koleji. Fakat mason, bir mimar olmaktan çok taş işleyerek bina yapan kişi…
Günümüzde biz inşaattan söz ettiğimizde bunu bina inşaatı ile sınırlı tutmayız. Nitekim o tarihlerde de bina inşaatının yanı sıra bir de yol ve köprü inşa edenler var. Ancak onlar ayrı bir topluluk ve “pontifex” olarak anılıyorlar. Nitekim onların de bir koleji var Orta Çağ öncesinde: Collegium Pontificum.
Orta Çağın erken dönemlerinde, bir binanın yapımının tümünden sorumlu olan bin inşaat ustasına “magister operaris” denildiğini görüyoruz. Sanırım bu meslek ve zanaata sonradan Operatif Masonluk denilmiş olmasında bunun etkisi var.
Derken, özellikle duvar işleyen ustalara “maczo” ya da “macio” denildiğin görüyoruz. Bir süre sonra bunların yerini “maconetus”, “massonus” ve “massonerius” sözcükleri alıyor. İşte Batı dillerindeki mason sözcüğü kökeni bakımından buradan türemiş. Bunun ardından “Maconeria” ya da “Massoneria” ise yapılan işi, ortaya çıkan yapıtı yansıtıyor yani Masonluk.
Masonlukta kimi zaman kullanılan bir söz hayli dikkatimi çekiyor: “Masonluk yapıcılık demektir.” Şimdi siz bunu istediğiniz anlama çekebilirsiniz.
-
Sayın ADAM, Güzel bir araştırma yapmışsınız ama ben "MASON" sözcüğünün çok daha eskilere , Süleyman mabedinin yapılmasına kadar dayandığını ve Hiram ustaya kadar uzandığını okumuştum (ki; bu gün bile kabul bu yöndedir). Detaylara girip polimik yaratmak istemiyorum ama sanırım bu konu hiç bir zaman kesinlik kazanamıyacak. Masonluğun ilginç yönlerinden biride bence burası.
Saygılar-sevgiler.
-
Sn. Alşah,
Sanrım konu kavram ile kelimenin kökeni hakkında. Bahsedilen mesleğin değil kelimenin kökeni. Ben de okumaya, araştırmaya başladım. Çok güzel bir bilgi paylaşımı bu.
Saygılarımla.