GÖRELİLİK VE BİLGİ - 2

[ADAM]

1. başlık altındaki tanımları yaptıktan sonra sıra şu sorunun yanıtını aramaya geldi:

BİLGİ GÖRELİ MİDİR, DEĞİL MİDİR?

İnsan ile doğa arasındaki ilişki olarak tanımladığımız (benim öyle tanımladığım) bilgi, insandan değil doğardan başlayarak oluşur.

Bilgi, oluşma evrelerinden geçerken insan bilincinde çeşitli soyutlamalara ve bireşimlere uğrar. Anlama evresi tamamlandıktan sonra bilgi, yeniden somutlanarak doğaya döner.

Bu doğaya dönüş, bilginin doğrulanabilmesi için zorunludur. Doğa ile tam bir uyum göstermeyen bilgi, doğanın nesnel gerçeğini yansıtmıyor demektir.

Bir başka özet deyişle doğa, bilginin hem kaynağı hem denektaşıdır.

Somutlandıktan sonra doğaya uyarlanarak sınamadan geçen bir bilgi, doğa ile tam bir uyum gösterse bile doğanın nesnel gerçekliğinin tümünü içeremez.

Yazabildiğimiz ya da söyleyebildiğimiz sayıların en büyüğü, en sonuncusu değildir. Çünkü doğa sonsuzdur.

Doğa sonsuz olunca bilgi süreci de sonsuz olacaktır.

Bilginin sona ermesi demek, sonsuzun sona ermesi demektir. Böyle olunca da bilginin her zaman eksik ve bütünlenmemiş olduğunu kabul etmek gerekir.

Bir diğer deyişle bilgi, saltıklığın doğrultusunda ilerleyen, insan ile doğa ardasındaki ilişkilerin kurulması sürdükçe ilerlemeyi sürdürüp her an biraz daha yaklaşıklık kazanan yani hep GÖRELİ olan ve gelecekte de öyle olacak bir özelliğe sahiptir.

Konusu ve türü ne olursa olsun, bilgi görelidir. Ne var ki bilginin göreli oluşu, saltık bilginin elde edilemeyeceği anlamına çekilmemelidir. Çünkü doğaya uyarlandığında doğrulanmış olan her eksik bilgi tamlığını da birlikte taşır.

Bu da şu demektir: Her göreli bilgi saltıklığını da içerir.

Zamanla yerlerini kendilerinden bir sonrakine bırakan tüm doğrulanmış göreli bilgiler, doğanın nesnel gerçekliğinin saltık bilgisiyle bağlantılıdır. Ancak doğaya uyarlandığında doğrulanamayan bir bilgi, saltıklığını içermeyen göreli bir bilgidir. Böylesine bir bilginin de doğanın nesnel gerçekliğini yansıttığı ileri sürülse bile bu kanıtlanamaz. Bu kanıtlamanın yapılamayışı da, “bilgi” olduğu savunulan şeyin yalnızca bir imge olduğunu gösterir. (“Sezgisel bilgi” konusunu saklı tutalım; o başka bir şey.)

Sevgiler,