Masonlar.org - Harici Forumu
Masonluk Bilgidir. Bilimdir. Ilimdir. => Sosyoloji - Toplum bilimi => Konuyu başlatan: shemuel - Aralık 13, 2007, 05:45:56 ös
-
Ahlak Sosyolojisi toplumlardaki sosyal gruplardaki ahlâkî ölçü ve kaidelerinin, bilhassa toplum bütünü içindeki yeri ile oluşum, işleyiş ve değişimini, düzenlilikleri içinde inceleyip açıklamayı hedefleyen genel toplumbilim dalının bir alt disiplinidir. felsefe-taslak
-
Ahlâk, Arapça “hulk” ve “hılk” kelimelerinden türemiştir. Birincisi, “yaratılış (fıtrat)” ve insanın yaratılış ve ruh özelliklerinin tümünü dile getiren bir deyiminin çoğulu olarak “huylar, seciyeler, mizaçlar, âdetler, alışkanlıklar” mânâlarına gelirken, ikincisi “yaratılmış” veya “yaratıklar”, yani halk veya toplum anlamındadır.
“Hulk”, insanın beden ve ruh bütünlüğü ile alâkalı olduğuna göre, ahlâk, insanın bir gâyeye yönelik olarak, kendi isteği ile iyi davranışlarda bulunup, kötülüklerden uzak kalmak istemesidir.
Diğer taraftan fıtrat ve ahlâk arasında da tabiî bir bağlantı vardır. Buna göre ahlâk (huy, mizaç), insanların ve toplumların yaratışlarına, yani fıtratlarına uygun olan davranış biçimlerinin bütünüdür.
Bir başka ifadeyle, ahlâk, hem insanın ruhî-zihnî hâllerini ve huylarını, hem de bir toplumun alışkanlık, töre ve âdetlerini, yani moral değerleri ve(ya) sosyal ahlâkı anlatan bir terimdir. Dolayısıyla, ahlâk, insanların ruhlarında (nefislerinde) yerleşik olan iyi (güzel) veya kötü (çirkin) eğilimler ve davranışların, yani doğuştan gelen veya sonradan kazanılan iyi veya kötü tavır ve hareketlerin bütünüdür.
Dolayısıyla sosyal ahlâk, temelde kalbî, mânevî ve derunî temelinin yanı sıra, onun dışa yansıması ile fiile dönüşen, iş ve eylem şeklinde etkinliklere konu olan bir sosyal davranış bilimidir.
İnsanların toplum içindeki davranışlarını ve birbiriyle ilişkilerini düzenlemek maksadıyla başvurulan kaidelerin bütünüdür.
İnsanlar arası sosyal sorumluluğu ele alan, iyi ve güzel davranışların sosyal hayata yansıması için idealist yönlendirmeleri gerekli gören, sosyal adalet, kardeşlik, insanlık, iyilik gibi değerlerin-ilkelerin gözetilmesini ve onun icaplarının yerine getirilmesini savunan, insana yaraşan iyiliğin ve güzelliğin bizzat onun eliyle gerçekleşmesini isteyen, ahlâkı genellikle sosyal ve normatif yüzü ile değerlendiren, ahlâkın bütün derinliği ile sosyal hayatta ve sosyal siyasette hâkim olmasını hedefleyen, konusu ve sonuçları bakımından geniş ölçüde sosyal bir disiplindir.
Sosyal ahlâk, sosyal barışı ve gelişmeyi olumlu yönde etkileyen bir unsur olması hasebiyle, sosyal siyasetin önemli bir vasıtasıdır.
-
Sosyal Ahlâkın Boyutları
Sosyal ahlâk kaidelerinin ve ilkelerinin geçerli olduğu alanlar, sosyal ahlâkın boyutunu kapsamaktadır. Örn.:
Aile (Aile Ahlâkı).
Toplum (Toplum Ahlâkı).
Siyaset ve Yönetim (Siyaset Ahlâkı).
Kurum ve Kuruluşlar (Örgüt Ahlâkı).
Çalışma Hayatı (İş-Meslek ve Görev Ahlâkı).
Çevre ve Tabiat (Çevre Ahlâkı).
Pazarlama, Reklam ve Ekonomi (Ticarî-İktisadî Ahlâk).
İlim Dünyası (Bilimsel Ahlâk).
-
Sosyal Ahlâkın Temel Dayanakları ve Kaynakları
Hangi davranışların iyi (ve dolayısıyla yapılması gereken) ve hangilerin kötü (ve dolayısıyla kaçınılması gereken) eylemler olduğunu öğreten değişik kaynaklar vardır:
Aile Terbiyesi: Çocuklarda geliştirilen ve “kötü-ayıp” davranışına karşı onlarda uyandırılan “utanma” ve vicdanî sorumluluk duygusu.
Kurumsal Eğitim: Güzel ahlâkın ve iyi huy sahibi olmanın teorik bilgilerini ve sosyal hayattaki önemini öğretmek.
Dinî Esaslar ve İnançlar.
Dünya Görüşleri.
Sosyal Kontrol ve Baskı.
Kanunî Müeyyideler.
Örf ve Âdetler.
İnsan Aklı veya Vicdanı.
-
Sosyal Ahlâkın Felsefî Boyutları ve Ekolleri
Sosyal ahlâk anlayışında ve özelliklerinde felsefe yönünden geliştirilen değişik ilmî görüşleri genel hatlarıyla şu şekilde sınıflandırmak mümkündür:
.1.) Meta-Ahlâk: Felsefî açıdan ahlâkî ve sosyal ilkeleri, normatif ve pozitif esaslara göre inceleyen ahlâkî yaklaşımdır.
1.1. Normatif Ahlâk: Aklen, fikren, fıtraten veya vicdanen yapılması arzulanan ve toplumdan beklenen güzel-sosyal davranış biçimleri.
1.2. Pozitif Ahlâk: Olması icab eden değil, toplumda mevcut ve zamanla yerleşmiş olan ilkeler ve değer yargılardır.
1.) Metafizik-Ahlâk: Metafizik ahlâk veya bir başka ifadeyle “din ahlâkı”, ahlâk kaidelerinin kaynağını ilahî kitaplardan almaktadır (Hıristiyan veya İslâm Ahlâkı).
Sosyal Ahlâk Felsefesi Alanında Geliştirilen Spesifik Ekoller Şunlardır:
Akılcı Ahlâk Ekolu
Bencil-Egoist Ahlâk Ekolü
Olgun-Fazilet Ahlâk Ekolü
His Ahlâkı Ekolü
Tecrübî-Aklî Ahlâk Ekolü
Biyolojik-Tekâmül Ahlâk Ekolü
Existansiyelist (Varoluşumcu) Ahlâk Ekolü
Auguste Compte Ahlâk Ekolü
Zihniyet Ahlâk Ekolü
Faydacı (Yararcı) Ahlâk Ekolü
Küresel Ahlâk Ekolü
Saadet Ahlâk Ekolü
Vazife Ahlâk Ekolü
Hıristiyan Ahlâk Ekolü
İslâm Ahlâk Ekolü
-
Sosyal Ahlâkın Temel Hedefleri
Beşerî münasebetlerde (sosyal ilişkilerde) güven ortamı tesis etmek.
İnsanların bir arada ahenk içinde yaşamasını sağlamak.
İnsanın, hem kendisine, hem de başkalarına saygı duyması sonucunda iç ve sosyal barışı ve bütünleşmeyi temin etmek.
Fertlerin, içinde yaşadıkları toplumda sosyal ve güzel ahlâklı, sosyal sorumlu ve dolayısıyla topluma ve özellikle muhtaçlara faydalı olabilmelerini sağlamak.
Ahlâk eğitimi, sosyal pedagoji ve hizmetler aracılığı ile insanlara güzel haslet, huy ve mizaçların yanında faydalı tutum ve davranışlar kazandırmak.