Hristiyan dogmaları tarihçisi Joseph Turmel'e göre; İsa en başta bir ihtilâlci, bir Mesihçilik hareketinin kışkırtıcısı, fesatçısı olmuştur. Görünüşe göre, o kendini, Tanrı'nın da yardımı ile , Romalıları Filistin'den kovmaya ve orada bir krallık kurmaya memur sanmıştır. Buradaki herkes de İsa'nın idaresi altında bolluk, bereket içinde yaşayacaktı. Herhalde bu politik sebep yüzünden de Romalılar İsa'yı, Roma usulünce çarmıha gerilerek idama mahkûm etmiş olmalılardı.
Nitekim Salomon Reinach da " Orpheus" adlı kitabında döne dolaşa böyle bir sonuca varmaktadır.
Bununla beraber birtakım tarihçiler daha kökten bir eleştirme yoluna sapmış bulunmaktadırlar. Hattâ bazıları İsa'nın tarihselliğini inkâr ederek onu hiçbir zaman madde halinde var olmamış, tamamen ruhsal bir varlık saymaktadırlar. İsa aslında belki bir Tanrı idi ve kendisine inananların safdil dindarlığı onu gitgide insanlaştırmış bulunmaktaydı.
Bu tez, başka tarihçiler arasında J.Couchoud tarafından da ileri sürülmüştür.
Önemli bir kanıt da şudur : Ne Yahudilerin, ne de Romalıların güvenilir, gerçek metinlerinde tarihsel bir kimse olarak İsa'nın sözü geçmemektedir.
Bir Yahudi yazarı olan Flavius Josephus, " Yahudilerin Savaşları" ve " Yahudilerin Eski Tarihi" adlı eserlerinde Filistin'in tarihini anlatmakla beraber, bunlarda İsa'dan söz etmemektedir.
İsa'yı tarihsel bir kişi olarak bulabilmek için Hristiyan metinlerine başvurmak gerekir. İncil'lerden çok önce olan en eski metinle, aziz Paulus'un mektuplarıdır. "Selaniklilere Mektup"; Couchoud'ya göre, " İsa'nın adının geçtiği en eski belgedir"
Paulus bu metninde Tanrı ile İsa, ya da Mesih arasında sıkı bir münasebet kurmaktadır. Bu iki addan önce gelen filli de 'tekil' haline koymuş bulunmakta ve şöyle demektedir:
"Tanrımız, Babamız olan İsa, yolumuzu sizlere doğru yöneltsin"
...
