MASONLUK DEĞERLERİ - Bir yanıtın ikinci bölümü

[ADAM]

Bu yanıtın ilişkin olduğu linki unutmayalım:

http://www.masonlar.org/masonlar_forum/index.php?topic=3299.0#quickreply


Sayın SkullG, daha önce Sayın Itzhak’ın Türkiye’deki ayrı masonik oluşumları rite bağlama yanlışını düzelterek, “…. türkiyede rit olarak EKSR haricinde bir rit yok.”  demiş. Ardından da bu ritin tam adını vermiş “Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti” diye.

Şimdi önce şu EKSR kısaltması üzerinde duralım: sonrasına sonra geçelim.

Adını verdiğimiz bu ritin bir kısaltması yapılacak ise bu EKEİR biçiminde olur. Niçin oradaki Eİ harfleri yeri S harfi kullanılıyor? Çünkü Türkiye’deki yüksek konseylerden biri, sonradan bu riti Eski ve Kabuledilmiş Skoç Riti diye anmaya başladı da ondan.

Peki bunun gerekçesi ne olabilir? Doğrusu bilmiyorum ama bir yorum yapabilirim: Bu ritin İngilizcesi “Ancient and Accepted Scottish Rite”. Bunun kısaltması ise her yerde AASR biçiminde verilir. Bir rastlantı sonucu bu ritin Almanca adının da kısaltmasına den düşüyor. Fransızca adının kısaltması REAA biçiminde. Hepsinde 4 harf kullanılıyor. Fakat iş Türkçesine gelince 5 harf. Olmamalı. Ne yapmalı? Önce “kabul edilmiş” sözünü bitişik yazmalı. Bu Türk dili kurallarına aykırı değil mi? Olsun. Masonlukta biz bunu böyle benimsedik oldu.

Eğer bu yorum doğruysa, o zaman bir başka şey yapılabilirdi. Şu “kabul edilmiş” yerine “kabullenilmiş” denseydi,  hiçbir sorun kalmazdı. Üstelik bu ritin özgün adına uygun olan doğru bir iş yapılmış olurdu. Çünkü bu ritin özgün adı Latince: “Ritus Scoticus Antiquus Acceptus” Bunun anlamı ise aslında biraz farklı: “Kabullenilmiş Eski İskoç Riti”. Benim bu deyişim doğruysa, Masonlukta yaklaşık iki yüz yıldan beri bu ayrıntı niçin gözden kaçırılmış ve niçin başta yapılmış bir yanlışın giderilmesi yoluna gidilmemiş; anlaşılır gibi değil.

Şimdi gelelim şu “Skoç” sözcüğüne… Tamam, keşke öyle olsaydı. Keşke dilimizde bazı sözcükler başındaki o “i” eklenmeyeydi de şöyle olaydı: Skandinavya, Skitler, Stasyon, Skelet, Skonto… Sadece “sk” değil, başka birleşimler de var. Tüm bunlar Türk dilinin kullanımına yaban gelmiş, başlarına bir “i” harfi eklenmiş. Ancak şu viski ve etek türü var ya; işte sadece onlar İskoç değil, Skoç.

Sanırım buradaki kaygı, ritini adının kullanımında İngilizceye olabildiğince yakınlaşmak. Çok mu gerekli?

Eğer istek AASR ile tam bir uyum sağlamaksa, -belki biraz hiciv hatta konuyu sulandırmak gibi olacaksa da- ben şöyle bir ad önerisinde bulunayım bari: “Antik ve Alıntılanmış Skoç Riti”.

Sayın SkullG’nin deyişlerine ilişkin eleştirim bu kadarla kalmıyor ama bir sonraki aşamaya geçmeden burada bir durayım.