“Türkiye’deki Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası (HKEMBL) ile Özgür Masonlar Büyük Locası (ÖMBL) arasındaki benzerlikler nelerdir?” diye bir soru karşısında, ancak benzerliğin hatta aynılığın çok olduğu, sadece bazı farkların bulunduğu tarzında bir yanıt verilebilir.
Öyle ki, bu iki büyük locanın birbirinden ayrı olduğu ilk yıllarda yani 1966-1970 arasında hiçbir fark olmadığı rahatça söylenebilir. Farklar, HKEMBL’nın İngiltere Birleşik Büyük Locası’nca tanınıp Anglosakson Masonluğu cephesinde yer alışı vea ritüellerinde buna göre düzenlemeler yapışıyla başlamış, o tarihlerde henüz Türkiye Büyük Mason Mahfili adını kullanmakta olan ÖMBL’nın 970’li yılların ortalarında yaptığı bazı ritüelik düzenlemelerle biraz daha artmıştır.
Forumda bir sorunumuz var: Forum kurallarının 17. maddesi uyarınca ritüellerdeki ayrıntılardan söz edemeyiz. O nedenle de aradaki aslında pek ufak tefek ve birer ayrıntı sayılabilecek türdeki farkları sayıp dökemeyiz.
Dediğimce bunlar hep ufak tefek ve çok ayrıntısal öğeler. Öyle ki, HKEMBL’nın uygulamaları ile ÖMBL arasındaki uygulamaların farkı diyelim ki tümünün %5’i ise, HKEMBL ile İngiltere Birleşik Büyük Locası arasındaki farklar en azından %25’tir. ÖMBL ise Fransa Büyük Locası arasındaki farklar da bir o kadardır. Herkes ÖMBL’nın Fransa Büyük Doğusu’na daha yakın olduğunu sanır ama değil; unutmayalım ki o bir büyük doğu (Grand Orient) tarzındaki bir masonik örgüttür; büyük loca değil…
Yabancı masonik örgütleri bir yana bırakıp, kendi büyük localarımıza bakalım, ritüelik ayrıntılar dışında acaba ne gibi farklar var diye…
Belki Sayın Spock’un dediklerinin tekrarı gibi olacak. Olsun!
Sanırım en önemli fark, HKEMBL’nın mason adaylarında bir yaradana ve bir de ruhun ölümsüzlüğüne inanmakta oluş koşulunu gözetmesi, ÖMBL’nın ise böyle bir koşul ileri sürmeyişidir.
Bununla bağlantılı olarak gelen ikinci fark, HKEMBL’nın localarının çalışmalarında kutsal kitapları açık olarak bulundurması, ÖMBL’nın ise bunun yerine bir simgesel kitap kullanmakta oluşudur.
Bu iki uygulamanın sonucunda HKEMBL, bu uygulamaya uyan mason örgütlerini, Anglosakson Masonluğu çerçevesinde regüler (muntazam) sayar ve onlarla ikili ilişkilerde bulunur. ÖMBL ise uluslararası liberal (özgürlükçü) mason örgütleriyle ilişki kurar. Her birinin üyeleri, kendi ilişkili oldukları mason kuruluşlarına ziyarette bulunurlar. (Önemseyenler için not: Anglosakson Masonluğu topluluğu, dünyadaki tüm mason nüfusunun yaklaşık %90'ını oluşturur.)
Bu arada HKEMBL, herhangi bir ÖMBL üyesini localarının toplantısına kabul etmez ama ÖMBL isteyen HKEMBL üyesini loca toplantılarına kabul eder.
Bunların yanı sı bir de kadın masonlar var. ÖMBL, KMBL ile sürekli ilişki içindedir; KMBL üyesi olsun ya da olmasın, kadın masonları da localarının toplantılarına konuk olarak kabul eder. HKEMBL ise kadın masonları localarına kabul etmez.
Bu son durumu katı bir tutum olarak görmeyin sakın. Başka ülkelerde Liberal Masonluk cephesinde de kadın masonları loca toplantılarına kabul etmeyenler vardır. Tıpkı Amerika Birleşik Devletleri’nde günümüzde bile siyah ırktan olan bizin rahatça “zenci” diyebildiğimiz masonları localarına kabul etmeyenler olduğu gibi. Tıpkı yer yer bazı ülkelerde Hıristiyan olmayan, hele Yahudi masonların ve Ateistlerin loca toplantılarına kabul edilmeyişlerinin söz konusu oluşu gibi.
Bu iki büyük loca arasında başka ne fark var?...
Acaba ÖMBL’nın 50 küsur locasına ve 3 bin küsur üyesine karşılık HKEMBL’nın 250 küsur locası ve 15 bir kadar üyesinin bulunması yani HKEMBL’nın boyut bakımından ÖMBL’nın 5 katı olması önemli bir fark sayılır mı?