Eksik Tekrar Nedir?

[edebiyat_ogr]

          İletişimde temel ögeler sık sık tekrarlanır. Kişileri, eşyaları, nesneleri, durumları bazen birkaç kez söylemek zorunda kalabiliriz. Bazen her şeyi açık seçik bir şekilde anlatamayabiliriz ve bu durumlarda bazı kısımlar örtük, bazı kısımlar sezdirilerek verilebilir.
          Kodlayan, kod çözene her cümlesinden yeni bilgiler sunar. Önceki cümlede verilen bilgi, sonraki cümlede eski bilgi konumuna geçtiğinden dolayı yeni cümlede yer almayabilir. Düşünürseniz siz de anlayacaksınız ki iletişimin gerçekleşmesi için bazen birtakım unsurlar tekrarlanır.
          ''Ben, sen, o, biz, siz, onlar, kendi, u, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, öyle, böyle, şöyle, hepsi, kimi, bazıları vs.'' öncülleri görevsel olarak eksik tekrarı oluştururlar. Bunları cümleler üzerinde inceleyelim:

          Ulan Emey Hanım, gel bu kez, sen bu işi hiç duymamış ol. (K.Tahir, Büyük Mal)

Hitap ya da seslenmeli tümleç görevindeki (Emey Hanım) ile cümlenin öznesi (sen), aynı dil gerçeğine gönderme yapmaktadır.Öyleyse ''Emey Hanım=sen'' sayılmalıdır. Bu durumda ikisi arasında eksik tekrara dayalı bir ilişki vardır. Çünkü gösterenleri farklı ama gösterilenleri birdir. İster ''Emey Hanım'' diyelim, ister ''sen'' diyelim, bize aynı şeyi düşündürmektedir. Başka bir örneğe geçelim.

          Bir nar tanesi, fasulye, kuru incir, nohut, kuru kara üzümcükler, mısır, ve fıstıklar hepsinin üzerinde birazcık gülsuyu gezdirilmiş, ne hoş!

Bu cümlede de eksik tekrar ilişkisi söz konusudur: bir nar tanesi, fasulye, kuru incir, nohut, kuru kara üzümcükler, mısır ve fıstıklar = hepsi. Aynı cümlede içinde bağlama öbeğinin zamirler (hepsi) tekrarı söz konusudur.

          Ansızın kopacak. En umulmadık yerinden, en güçlü yerinden.

Bu cümlede yüklem eksiltiye bırakılmış. İkinci cümlede birincinin bir çeşit tekrarı yapılmıştır. Burada her iki cümlede de farklı bilgiler mevcuttur. İlkinde zaman, ikincide duruma yönelik bilgiler vardır. Eksiltiler tamamlandığında her iki cümlenin de üçer ögeli olduğunu göreceğiz. ''(İp) aniden kopacak. (İp) en umulmadık yerinden, en güçlü yerinden (kopacak.)'' Parantez içindeki kısımlar yukarıdaki cümlenin eksiltileridir, onları yüzey yapıya çıkarmış olduk aslında.

        Eksik tekrar, insanların farkında olmadan çok sık yaptıkları bir şeydir. Bu bilgiler işinize yararsa ne mutlu

[ADAM]

Diğer anlatımlar gibi bu da çok güzel ve çok yararlı.

Ancak bence Sayın arachnida, verdiği bazı oörneklerde, o örneği seçmesi bakımından yanlış yapabiliyor.

Bir edebiyatçının herhangi bir yazısından örnek bizi yanıltabilir çünkü o yazının düzenllenişinde bir özel amaç, bunun için değerlendirilmiş bir sanat vardır. Böyle bir nitelik taşımayan yazıların onlara özenerek yazılması doğru olmaz.

Eh, Sayın arachnida da eleştiriye dayanır elbette... (Yanlış olmadığı sürece eleştiriye yanıt verilmez; savunma yapılmaz; gereği yerine getirilir.)