LANDMARKLAR ÜZERİNE – 8

[ADAM]

İNGİLTERE BİRLEŞİK BÜYÜK LOCASI'NIN “TANIMA KOŞULLARI”


Amerika Birleşik Devletleri’ndeki masonlar ve büyük localar başta olmak üzere birçok Landmarklar Listesi yayınlanmıştı ama merak edilen bir husus bir türlü açıklığa kavuşmamıştı. Bu da İngiltere Birleşik Büyük Locası’nın bu konudaki tutumuydu.

Heyhat!... İngiltere Birleşik Büyük Locası bu bağlamda hiçbir şey söylemiyordu.

Derken ilginç bir şey oldu. İngiltere Birleşik Büyük Locası, 1929 yılında bir bildirge yayınladı. Bu bildirge ile, kendince bir mason kuruluşunun “düzenli” (muntazam) olarak kabul edilebilmesi ve tanınabilmesi için, uyması ve uygulaması gereken koşulları açıkladı. (İngiltere Birleşik Büyük Locası’nın bu bildirgeyi niçin bu tarihte yapmış olduğu, Masonluğun genel tarihi kapsamında incelenmesi gereken bir husustur.) 1938 yılında, İskoçya Büyük Locası ve İrlanda Büyük Locası ile birlikte yayımladığı ikinci bildirgesinde ise, genelde “Tanıma Koşulları” (Conditions of Recognition) olarak anılan ilk bildirgeye bazı açıklayıcı ekler getirdi.

Her iki bildirgede de bir mason kuruluşunun düzenli sayılabilmesi için neler gerektiği oldukça açık bir biçimde anlatılmış, hatta bu bağlamda “Eski Landmarklar” (Ancient Landmarks) sözüne de yer verilmiş ancak bunların ne olduğu açıklanmamıştı. Dolayısıyla Landmanklar bakımından o cephede ne bir gelişme ne bir değişim olmuştu.
1949 yılında İngiltere Birleşik Büyük Locası, başta Amerika Birleşik Devletleri'ndeki büyük localar olmak üzere, öteden beri düzenli olarak tanıdığı birçok büyük locaya birer mektup göndererek, belirlediği “Tanıma Koşulları”nı benimsediklerini açıklamalarını istedi. Büyük çoğunluğundan olumlu yanıt aldı. Böylelikle, İngiltere Birleşik Büyük Locası'nın “Tanıma Koşulları” ve bunların açıklayıcı ekleri, dünya yüzündeki birçok büyük loca tarafından benimsenir ve uygulanır oldu. Ancak bu olaylar, LANDMARKLAR konusuna bir açıklama getirmedi.

Buna karşın kimi yazarlar bu büyük locanın tanıma koşullarını Landmarklar ile bağdaştırdı hatta kimileri özdeş bile saydı. Bu nedenle de “Tanıma Koşulları” yerine “İngiltere Birleşik Büyük Locası'nın Landmarkları” terimini kullananlar bile oldu.

Oysa “Tanıma Koşulları”nın sonuncu maddesi, bir mason obediyansının düzenli olarak kabul edilebilmesi için Landmarklara uyma zorunluluğuna da değinmekte, bundan önceki maddeleri birer Landmark olarak nitelendirmemekteydi. Bunun anlamı, -her ne iseler- Landmarkların ayrıca göz önünde tutulması gerektiğidir. İngiltere Birleşik Büyük Locası, bu konunun ayrıntılarına girmekten kaçındı ve Masonluğun Eski Landmarkları'ın neler olduğu üzerinde kendine göre bir açıklama yapmadı. Yaptığı tek açıklama, bunların çağlar öncesinden kalma olup, Çağdaş Masonluğun kökeni olan Operatif Masonlukta dünyanın her yerinde aynı şekilde uygulanmış bulunan geleneklerden, yöntemlerden ve törelerden oluştukları şeklindeydi.

Dolayısıyla İngiltere Birleşik Büyük Locası'nın Landmarklar bağlamında bir listesinin olmaığı kesinlikle anlaşıldı.