Erdem üzerine ...sorular ve düşünceler.

[omega21]

Ucunu kapattığımız her paradigma,dogmaları inşaa eder;dolayısıyla,bugün erdem olarak kabullenebileceğimiz bir değer yargısının,yarın önemi olamıyabileceğini öngörmeliyiz ki,bugünkü değerini koruyabilelim.

Anliyorum.

[papoose]

Anladım ki ben bu konuda farklı bir yerdeyim... Ben bazı şeylerin insanın varlığının içinden kaynaklandığını düşünmekteyim... Bazı şeyler sonradan kazanılamaz bence... kazanıldı görünenler sadece insanın içinde var olan temelin üzerine kurulan bir binadan ibarettir.

erdem insanın içinde varsa vardır... sonradan kazanılamaz bence... temelsiz bir bina olmaz diye düşünüyorum.

öyle olmasaydı hayatını hep ahlaksızlık içinde, yokluk içinde, çevresindeki erdemsizlik örnekleri ile geçiren, erdemli insanlarla hiç tanışmayan birisinden erdemli davranışlar beklenebilrmiydi... 

maden sonradan yaşamakla edinilen bir özellik bu peki nasıl oluyorda tam tersi örnekleri var...

[ADAM]

Sayın papoose acaba kendi kendisini mi çelişkiye sürükledi?

Erdemler, erdemli ve erdemsiz tutum ve davranışlar, bir toplumdan diğerine, bir kültürden başkasına yer yer değişikli gösterir. Çünkü töre ve ahlâk toplumlar ve kültürler bakımından birbirinden farklı olmuştur, olmaktadır, olabilir.

Erdemler ve erdemsizlikler doğuştan gelme değildir. Bunlar toplum içinde kazanılır. Çünkü zaten nyin erdem neyin erdemsizlik olduğunu kişinin kendisi değil toplum, benimsemnmiş olan değer yargıları uyarınca belirler.

Belki yaşamanının uzunca bir döneminde içinde bulunduğu çevrenin etkisiyle bir erdemsizlikler örneği olan bir kişi, sonradan şu ya da bu nedenle, şöyle ya da böyle bir etkiyle değişime uğrayıp aynı toplumun değer yargıları uyarınca pek erdemli bir kiişi olup çıkabilir. Kimileri bunu salt din açı-sından düşünür ama erdem ille de ve zorunlu olarak idne ya da inanca bağlı değildir.

Aynı olayın tersi de olabilir. O toplum içinde tam bir erdem örneği olarak nitelenen bir kişi, ender de olsa insanın evrime doğru ilerleme eğilimine karşıt bir biçimde erdemsizliğe düşebilir. Bu bağlamda önemli bir fark vardır: Erdemden erdemsizliğe geçiş âdeta bir isyandır, bir başkaldırıdır. bir zıtlaşma ve inatlaşmadır. Bunun çok önemli bir nedeni olsa gerektir.

Dolayısıyla sonuç: Erdem de erdemsizlik de bir toplumsal olgudur; bir kişilik öğesi olmaktan çok bir karakter öğesidir.

 
 

[MMT]

   Sn. ADAM'a yazdıklarından dolayı teşekkür ederim. Ve söylediklerine katıldığımı da belirtmek isterim.

   Fakat Sn. ADAM'ın yazısında bir cümle geçti ki beni düşündürdü.

   "Erdemden erdemsizliğe geçiş âdeta bir isyandır, bir başkaldırıdır. bir zıtlaşma ve inatlaşmadır. Bunun çok önemli bir nedeni olsa gerektir."

   Bu konuda ben sanıyorum biraz daha farklı düşünmekteyim.

   Erdem öyle bir şeydir ki, öyle ince bir çizgidir ki o çizgiyi yakalayan o çizgiden çıkamaz. Ha, bir insanın erdemli olup olmadığına kendisi değil, toplum karar verir. Bu doğru. Peki, bir insana bugün "erdemli" sıfatını yakıştıran bir toplum aynı kişiye yarın "erdemsiz" sıfatını yapıştıramaz mı?

   Elbette yapabilir. Zaten beni düşündüren nokta burası değil. Beni düşündüren nokta, insanda bu erdemden erdemsizliğe geçiş safhası, erdemden mi gelir, erdemsizlikten mi?

   Benim bu sorumu belki saçma bulup "Ne yani 'şafak vakti gece midir gündüz müdür' diye mi soruyorsun?" diyebilirsiniz. Ama tam olarak onu sormuyorum.

   Bence erdemden erdemsizliğe geçiş diye bir safha yoktur. Eğer bir toplum, kişiye bugün "erdemli" sıfatını yakıştırıp, yarın "erdemsiz" sıfatını yapıştırıyorsa, o kişi erdemini kaybetmiş kişi değildir. (Bu olayı toplumsal farklılaşma olarak değil bahsi geçen bireydeki farklılaşma olarak alıyorum.) O kişi içinde taşıdığı en yüce vasıflardan biri olan erdemi hala taşıyordur. Sadece farklı biz yüzünü gösteriyordu. Sn. ADAM'ın dediği gibi çok önemli bir olay olmuştur. Ama sonuç erdemsizlik değil, "erdem" anlayışının değişmesi olmuştur.

   Erdemden erdemsizliğe geçiş safhası dediğimiz safha, erdemin bir gereğidir.
 
   Çünkü erdem ince olduğu kadar da derin bir çizgidir. Bir giren asla çıkamaz.

   Saygılarımla...
 
                                                                                                                                        MMT

[ADAM]

Bu başlık Sayın Siempre’nin başlığı ama biz Sayın MMT ile giriştik tartışmaya.

Bana göre çok güzel görüşlerle eklemeler yapıyor konuya…

Ancak bir ara sormuş “Erdem nedir?” diye ve şöyle bir yanıt vermiş “Erdem, insanın kendisini sorguya çekmesidir. Yaptığını sorgulaması, yapacağını sorgulaması, ne yapması gerektiğini düşünmesidir.”

Olmadı. Bence erdemin tanımı olamaz bu. Özeleştiri kavramının tanımı olarak benimsenebilir.

Erdemli bir kişi özeleştiri de yapar belki ama zorunlu değil. Ha, konuyu Sayın Siempre’nin özgün bakışı açısından ele alırsak işin ucu Masonluğa bağlanır. Bir masonun da kendisini ara sıra güncel yaşamın hayhuyundan uzaklaştırarak özeleştiri yapması beklenir. Bir masondan erdemli olması da beklenir. Eh, burada bir bağdaşma, bir yakınlık var.

Fakat tanım içime sinemedi bir türlü. Sayın Siempre daha baştan vermişti erdemin tanımını. Bu bağlamda Sayın MMT’nin eklediği Voltaire’in tanımı da sınırlı kalıyor. Erdem sadece iyilik değildir ki… İyilik etmek, iyi insan olmak birçok erdemden sadece biridir. Evet, güzel demiş Voltaire Sayın MMT’nin belirttiği gibi ama yetmiyor.

Ardından Sayın MMT’nin verdiği, Voltaire’ni bir diğer deyişi: “İnsanlığı, salt çıkarların üzerinde tutmak”….

Şimdi bundan ne anlıyoruz ya da ne anlamalıyız?

[popperist]

Kallikles'in erdeme olan tepkisi, Nietzsche'nin ahlaka olan tepkisinin aynıdır. O da antik Yunan döneminde çok kez ahlakın (erdemin) kendinden vazgeçmek olduğunu, başkaları için yaşamak olduğunu, maddi kazanım ve haz aramanın ayıp olduğunu vb. savunan insanlarla karşılaşmıştı. Onun tepkisi, artık "erdem böyleyse, böyle erdem olmaz olsun" tepkisidir. Erdemi, güçsüzlerin avuntusu olarak değerlendirmiştir.

Saygılar

[NOSAM33]

Erdemli kişi;
 BEN merkezli olmayıp BİZ merkezli olandır. Saygılar