Masonlar.org - Harici Forumu
Mason ve Masonluk Nedir? => Evrensel Masonluk => Konuyu başlatan: ADAM - Ekim 02, 2009, 03:52:54 ös
-
Giriş
Bu çalışmada size Masonluktaki obediyanslar ve ritler konusunu genel açıdan, biraz da tarihçesiyle anlatmaya çalışacağım.
Masonlar bunları zaten biliyor. O yüzden benim bu anlatacaklarım aslında hariciler için. Ancak masonlar arasında bilmeyenler varsa, onlara da bir katkım olacak demektir.
Ayrı ayrı obediyans ve ritleri inceleyecek değilim. Sadece bunların nasıl ve neden doğmuş olduklarını ortaya koyup, karşılaştırmalarını yapacağım. Ritlerin incelenmesi ve gerekirse karşılaştırılması ayrı bir konu başlığı olur.
Obediyans nedir?
Sözlük anlamına bakılırsa, söz dinleme ya da itaat gibi bir anlama geliyor. Eskiden, bir uyruğun efendisine olan zorunlu bağlılığını yansıtırdı.
Masonlukta ise farklı bir anlamda kullanılıyor. Gerçi gene bir “itaat” olgusu var ama bu hem bireysel değil örgütsel hem de zorunlu değil gönüllü.
Bir araya gelen bazı localar, hep birlikte bağlanacakları yeni bir örgüt oluşturur. Hepsini topluca ilgilendiren yöntem, kural, karar ve uygulamalarda, bu örgütün otoritesini kabul ederler. İşte bu örgüte genel olarak “obediyans” deniyor.
Ancak dikkat: Obediyans bir kurum değildir.
Kurum, Masonluğun bütünüdür. Örgüt, kimi masonların bir araya gelmesiyle oluşur. Obediyans tarzındaki bir örgütü ise tek tek masonlar değil, localar oluşturur.
Bir diğer deyişle, her mason bir locanın üyesidir; obediyansın üyeleri ise onu oluşturan localardır.
Özgürlük ve Egemenlik
Bir obediyans, her biri özgür ve bağımsız olan localardan bazılarının bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Bir tüzel kişiliği vardır. Localar, daha önce kendi başlarına ve ayrı ayrı sahip oldukları tüzel kişiliği, bu ortak tüzel kişilik lehine terk eder. Bundan böyle, sadece sınırlı düzeyde bir özerklikle çalışırlar. Bunun düzeyini ise hep birlikte, üyesi oldukları obediyansın yetkili kurulunda kararlaştırırlar.
Bunu nasıl kararlaştıracaklarını da kendileri belirler. Demokratik mi olacak?... Öyle olacaksa hangi türdeki kararı vermek için yeterli sayıda oyun kriteri ne olacak? Yoksa önce üstün ve yetkisi tartışılmaz bir karar organı oluşturup, hep birlikte onun sözünü mü dinleyecekler? Bir diğer deyişle, “obediyans” denilen bu örgütün egemenliği, kimin ya da kimlerin, nasıl bir kurulun elinde olacak?
Bu bakımdan en yaygın uygulama şöyle: Obediyansın kuruluşunda bir “genel kurul” vardır. Her loca bu genel kurulda temsil edilir. Kararlar demokratik yönteme uygun olarak, oy çokluğu ile alınır.
Bu “temsil edilme” konusu, bazı obediyanslarda doğrudan, bazılarında dolaylıdır. Doğrudan temsilde, genel kurulda her locanın en az bir temsilcisi vardır. Dolaylı temsil edilme ise, tüm locaların temsilcilerini bir araya toplayamayacak kadar çok sayıda locası olan obediyanslarda görülür. Her loca bir il ya da bölge örgütünde temsil edilir; bu örgütlerin her birinin yönetici ya da temsilcileri ise obediyansın genel kurulunu oluşturur.
Obediyansa Karşı Çıkış
Obediyans, sözlük anlamı bakımından biraz tatsız; keyifsiz… İşin içinde itaat yani boyun eğme olunca, bir loca açısından özgürlüğün yitirildiği, bağımsızlığın elden gittiği, dolayısıyla “özgür ve bağımsız loca” diye bir kavramın ortadan kalktığı gibi bir izlenim doğabilir.
Nitekim bir loca da obediyansın genel kurulunda alınan herhangi bir karara karşı olabilir; en azından bundan hoşnutsuzluk duyabilir. Bu, yalnız bir karar için değil, genelde tüm yaptırımcı kural ve yöntemler için de geçerlidir.
Diyelim ki obediyansı oluşturan localardan biri genel kurulda yapılanları, kuralları, yöntemleri ya da alınan bir kararı beğenmedi. Onaylamıyor. Karşı çıkıyor. Fakat tek başına kalıyor ya da kendisi gibi karşı çıkanların sayısı başka türlüsüne yetmiyor.
Böyle şeyler Masonluğun tarihinde çok görülmüş.
Şimdi ne olacak?
Olacağı şu: “Ya bu deveyi güdersin ya bu diyardan gidersin.” deyimi yürürlüğe girer. Diğerlerinin yeterli çoğunluğunun benimsediği kural ve kararlar hangi locanın işine gelmezse, obediyanstan ayrılabilir; tüm üyeleriyle birlikte çeker, gider.
İşte bu durum, bir bakıma “özgür ve bağımsız loca” kavramının yansımasıdır.
Bir obediyansa bağlanıp kararlarına boyun eğmek zorunda kalmak, locanın özgürlük ve bağımsızlığı yitirmesi değildir. Burada yitirilen bir şey yoktur. Nasıl bir toplum içinde ortak yaşamanın birtakım kuralları varsa, bir toplulukta ortak çalışmanın gereği olarak locaların bazı isteklerinden gönüllüce vazgeçmesi söz konusudur. Vazgeçmeye yanaşmayan ayrılabilir; gidip bağımsız bir loca olarak, özgürce kendi istediğini kendi istediği biçimde yapabilir; hiç kimse onu engelleyemez.
Zaten bu nedenle, -bir obediyansı ilk kez kuran locaları bir yana bırakacak olursak- çoğu localar daha sonra ve bağımsız olarak kurulur. İsteyen çalışmalarını kendi başına özgür ve bağımsız olarak sürdürür. Bir obediyansın çatısı altında yer almak isterse, ona başvurur. Baskı ya da zorlamayla değil, kendi özgür buyrultusu ve istemiyle.
Ancak bu noktada şöyle bir soru da doğar: «Ya o çekip gitmek isteyen locanın kimi üyeleri kendi localarının bu kararına uymak istemezse?»
Onun da çözümü vardır. Loca değiştirirler. Önceki localarından ayrılıp, bir başka locanın üyeliğine geçer, böylece obediyansta kalırlar.
Farklı (Çelişkili) Görüşler
Bu bağlamda Dünya Masonluğu’nda biraz farklı görüşler vardır. Kimi obediyanslar benim şu yukarıda anlattıklarımın doğru olmadığını, Masonluğun geleneklerine uymadığını ileri sürer. Onların benimseyişine göre “özgür ve bağımsız loca” diye bir şey olamaz. Bir mason locasının düzenli (muntazam) sayılabilmesi için mutlaka bir obediyansa bağlı olması zorunluluğu vardır. Dolayısıyla bir loca obediyanstan obediyansın onayı olmadan ayrılırsa masonik düzenini yitirir.
Elbette bu da bir görüş… Ancak benim yazdığıma oranla farklı olan bu görüş, ya da benim farklı olan görüşüm, Masonluktaki “düzen” (intizam) kavramının biraz farklı tanımlanışından ileri geliyor.
Burada o kavramın tanımlanışına girecek değilim. O ayrı bir konu başlığı olur.
Bir sonraki yazımda “rit” kavramı üzerinde duracağım ki, obediyanslar ve ritler arasındaki farkı daha rahat ortaya koyabileyim.
-
Masonlukta samimiyet
-
Bu son kısa iletinin anlamını kavrayamadım. Özür dilerim.
-
Evet cok özgur gercekten fikrini soyle ama sen sadece soyle biz yine yapıcagımızı yaparız begenmıyosan cek git :)
-
Sayın Waldow,
Buradaki özgür yazıda geçen özgür masonlar mı?
Evet cok özgur gercekten fikrini soyle ama sen sadece soyle biz yine yapıcagımızı yaparız begenmıyosan cek git :)
Masonluğun geleneklerine uymadığını ileri sürer. Onların benimseyişine göre “özgür ve bağımsız loca” diye bir şey olamaz.
-
Hayır.
-
Sayıh Waldow yazdıklarımın arasında bir şeyi eleştiriyor ama galiba benim anlayışım biraz zayıf; anlayamıyorum.
"Çek git!" sözüyle ne demek istiyor? Açıklamasını beklerim. Bu doğrudan bana, kişisel olarak yöneltilmiş bir söz mü?
Yazının kapsamını bir espri katmak istemiştim; yanlış bir şey mi söyledim acaba? Yoksa ne demek istemeğim anlaşılmadı da, daha ayrıntılı ve billûr bir açıklama mı yapmam gerekiyor?
Berimle birlikte forumun bu bölümünü izleyen herkesin bu sorularıma yanıt alma hakkı vardır diye düşünüyorum.
Sevgiler,
ADAM
-
Sn.Adam soyledıklerımı nasıl anlamadınız sasırdım aslında ama yinede bir acıklama istiyorsanız yapacagım.
Öncelikle localarda özgür dusuncenın savunuldugunu soylemıssınız ben diyorum ki bu sadece bir goruntudur.Evet uyelerın kabul etmeme itiraz etme gibi hakları vardır ama loca ustadı bu itiraza karsıysa ve diger ustada baglı uyeler de dogal olarak ustaddan yana olcakları ıcın ıtıraz eden uye yanlız kalacak ve o locada daha fazla yapamayacak.Bu ozgurluk mudur ? Hiyerarsik sistemlerde özgurluk neden aranır bılmem.
-
Sayın Waldow,
Bu başlık altındaki yazımda "özgür düşünce" kaüvramından söz etmedim. Etmemiş olmam gerek. Acaba o kavramı kullandım mı diye baktım; hayır.
Özgür düşüncenin ortaya konulması ya da konulamaması, savunulması ya da buna karşı çıkılması apayrı bir konudur. Bu kavramın mason ritleri ve obediyansları ile bağlantılı olarak nerede yer aldığı ya da almadığı da ayrı bir konudur. Bu başlık altında bu konu işlenmemektedir; en azından ben işlemiyorum.
Öte yandan bir loca toplantısında üstada karşı gelinebilir mi? Gelinebilirse nasıl gelinebilir? Böyle bir durumda diğer loca üyelerinin tutumu ne olur? Hasıl olabilir ya da olamaz? Bunlar da bambaşka konulardır. Gerekirse onu da inceleriz. Ancak yineliyorum, bu konular "Obediyanslar ve Ritler" başlığı altındaki bu objektif incelemenin konu kapsamına girmez.
Sanırım siz burada olayı locaya indirgediniz. Oysa burada obediyans söz konusu. Obediyansı localar oluşturur; masonlar değil. Localar obediyansta localarının temsilcileriyle (bu bağlamda çok farklı uygulamalar vardır) kendilerini gösterir. Şalet bir loca üyesi obediyansın genel kurulunda bir karara ya da bir uygulamaya karşı çıkıyorsa, bunu kendi adına değil, locası adına yapmaktadır. Yazımın kapsamında belirtmiş olduğum üzere; bir loca obediyansa bağlanmak suretiyle özgür ve bağımsız olma hiteliğinden özveride bulunmayı kabullenir. Şayet obediyansın karar ve uygulamalarına karşı çıkıyorsa, bunu açıkça dile getirir. Olmuyorsa, o da diretiyorsa, kendi özgür ve bağımzsız oluşunu obediyans dışında koruyabilir yani ayrılması gerekir.
Burada hiyerarşi değil, demokrasi söz konusudur.
Sanırım farklı şeylerden öz ettiğimiz için anlaşamadık. Şimdi anlatabildim mi acaba?
Sevgiler,
-
Ben konunun icerigi harici seyler soyledıgım icin ozur dilerim konuyu daha fazla dagıtmak ıstemem saygılar.
-
Sn. Waldow,
Sn. ADAM, kendi bakış açısına göre, sizin anladığınız şeyden çok farklı bir hususu anlatıyor. Loca Çalışmalarıyla ilgili bir söylem yukarıda bulunmamaktadır. Yukarıda Sn. ADAM, yine vurgulayayım, kendi bakış açısıyla Loca - Büyük Loca arasındaki ilişkiler hakkında yorum yapmaktadır. Obediyans kavramını da anlatıyor.
Sizin yorumunuz hakkında sunu söylemek isterim.
Locada Üstadı Muhterem tek otoritedir. Ancak Bir Locanın görevlilerinin en üstü olarak ÜStadı Muhterem olmakla diğerleriyle aranızdaki Kardeşlik Bağı kopmaz. Üstadı Muhteremde diğer kardeşler gibi bir Kardeştir. Kardeşleri tarafından bir görev tevdi edilmiştir ve bu görev verildikten sonra da ona itaat esastır. Bu bir konu hakkında farklı görüş olmayacak demek değildir. Loca üyesi bir Mason tek başına da kalsa bir konuyla ilgili görüşünü özgür biçimde ortaya koyabilir.
Sizin tahayyül ettiğiniz gibi askeri bir hiyerarşi söz konusu değildir.
Eşitliği ifade eden çok güzel bir simge vardır. Ama şimdi bunu nasıl toparlayıp burada aksettireceğimi bilemedim kusura bakmayın. Ben sorayım bir Mason üyemiz bu soruma nasıl cevap verileceğini daha iyi bilir mutlaka. "(...) Masonlar nasıl buluşup dağılırlar?"
Saygılarımla.
-
Sn. Waldow,
Sn. ADAM, kendi bakış açısına göre, sizin anladığınız şeyden çok farklı bir hususu anlatıyor. Loca Çalışmalarıyla ilgili bir söylem yukarıda bulunmamaktadır. Yukarıda Sn. ADAM, yine vurgulayayım, kendi bakış açısıyla Loca - Büyük Loca arasındaki ilişkiler hakkında yorum yapmaktadır. Obediyans kavramını da anlatıyor.
Sizin yorumunuz hakkında sunu söylemek isterim.
Locada Üstadı Muhterem tek otoritedir. Ancak Bir Locanın görevlilerinin en üstü olarak ÜStadı Muhterem olmakla diğerleriyle aranızdaki Kardeşlik Bağı kopmaz. Üstadı Muhteremde diğer kardeşler gibi bir Kardeştir. Kardeşleri tarafından bir görev tevdi edilmiştir ve bu görev verildikten sonra da ona itaat esastır. Bu bir konu hakkında farklı görüş olmayacak demek değildir. Loca üyesi bir Mason tek başına da kalsa bir konuyla ilgili görüşünü özgür biçimde ortaya koyabilir.
Sizin tahayyül ettiğiniz gibi askeri bir hiyerarşi söz konusu değildir.
Eşitliği ifade eden çok güzel bir simge vardır. Ama şimdi bunu nasıl toparlayıp burada aksettireceğimi bilemedim kusura bakmayın. Ben sorayım bir Mason üyemiz bu soruma nasıl cevap verileceğini daha iyi bilir mutlaka. "(...) Masonlar nasıl buluşup dağılırlar?"
Saygılarımla.
Sn.skullG
İteat konusunda size konuyu daha iyi bildiğiniz için soracağım.
İteat etmek hem demokratik anlamda hemde hürriyet anlamında insani yapıya yahut en azından kendi adıma benim için çok uygun değil.
Kurallarını ve tarzını bilerek bir yere üye olup çalışma yapmak başka birşey insan olarak herhangi bir şeye istemesenizde iteat etmeye mecbur bırakılmak başka birşey.
Basit olsun diye bildiğim bir konudan askerlikten örnek vereceğim 18 ay askerlik yaptım içinde kendi hiyerarşisi ve uyulması mecbur olan kurallları olan bir yapıda ben sadece mecbur olduğum için manasızda olsa asla bu çok saçma bir şey diyemeden yaptım oldu bitti benimki mecburiyetten sizinki gönüllü,ikisini bir mantıkta görmek farklı benim anlattığım işin sadece iteat kısmı idi üstadı muhtereme iteat sonuna kadar şart ise masonlar daha kamil olma yolunda ilerlemeyi sağlarken kendi becerilerinimi kullanıyorlar yoksa bilinen bir metne göremi yükseliyorlar.Nereye kadar iteat edilebiliyor yanlış hatırlamıyorsam siz hukukçusunuz bu konuda Sanırım en problemli masonlardan birisinizdir birazda mesleğiniz gereği.
İteat etmek zor iştir insan özgürlüğüne pranga vurmak gibidir.Sorumu yanlış anlamanızda istemem ben kendi ruhuyetim ile soruyorum asla ortamınızı bilemem ve asla iteat kavramınında o ortamınızdaki ölçüsünü tam bilme olanağım yok.Harici olarak bu kadar anlayabiliyorum.
Saygılar
-
Sayın Waldow, yazınızda bir harici olduğunuzu belirtmişsiniz. Ben de bir hariciyim. Tabiiki sizin de değindiğiniz gibi "Locada ki itaat" konusunda en doğru bilgiler bizzet onu yaşayanlar tarafından verilebilir.
Yanlız "Locada ki itaat " ile "askeri itaati nasıl bağdaştırdığınızı pek anlayamadım. Bilindiği üzere "askeri itaat" her erkeğin (bazı ülkelerde hem erkek hem de kadın) mecburi yükümlülükle yerine getirmek zorunda olduğu yasa ile konmuş, uyulması zorunlu bir sistemin sonucudur. Yani isteyen veyahut kabul edilerek gidilen bir müessese değildir askerlik. Loca ap ayrı bir oluşumdur. Kendine has kuralları olduğunu kitaplardan veya bizzat yaşayanların anlatılarından öğreniyoruz (o bilgiler bile sınırlıdır). Bu nedenle olayı " askeri itaatle" kıyaslamanız pek uygun düşmemiş. Örneğin, Camide vaaz veren bir müftü/imamın sözünü kesip istediğiniz şekilde konuşabilir misiniz?. Keza ; cemaat namazlarında (Cuma namazı - Bayram namazı-Cenaze namazı-Teravih namazı gibi) istediğiniz şekilde kılabilir misiniz ? İmam'a kesin itaat etmeniz gerekir. Buradaki itaat nasıl ki kendi hür iradeniz ile sonucuna katlandığınız bir itaat ise, Loca'daki itaatin buna b enzer bir itaat olduğunu/olabileceğini düşünüyorum.
Saygılar-sevgiler.
-
Sayın adam oldukça bilgi dolu açıklamalarda bulunmuş. Tam obediyansla ilgili araştırma yapıp konu paylaşacaktım ki, sayın ADAM'ın bu serisine ulaştım. O halde benzer şeyleri yazmak yerine bu konuyu güncelleyeyim dedim. Teşekkürler.
Saygılar...