Masonlar.org - Harici Forumu

 

Gönderen Konu: WHARTON DÜKÜ PHILIP OLAYI (EKEİR – 24)  (Okunma sayısı 4889 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Ocak 14, 2010, 10:16:41 öö
  • Seçkin Üye
  • Uzman Uye
  • *****
  • İleti: 7217
  • Cinsiyet: Bay




Bu aşamada daha önce başka başlıklar altında anlatmış olduklarımı yineleyeceğim. Bir yineleme oluşuna karşın, bu başlığın altında yer alanların bütünlüğü bakımından, -özellikle bu yazıları sırasıyla izleyenler için- bunu gerekli görüyorum.



1717 yılında Londra Büyük Locası’nın kuruluşu ve hızla gelişim göstermesi üzerine, 1720’li yıllarda Fransa’da da spekülâtif mason localarının oluşturulmasına başlanmıştı. Bunlardan biri de 1721 yılında Dunkerque’de kurulmuş olan “La Fraternité et L’Amitié” (Kardeşlik ve Dostluk) adlı locadır.

Stuartistler bundan hemen yararlandı. Masonluk, amaçlarının gerçekleştirilebilmesi doğrultusunda kaçırılmaz bir fırsattı. Bu sayede, kaleyi yalnızca dıştan değil, içten de fethetmek üzere İngiltere’de kendilerine yandaş toplayabilirlerdi.

O tarihlerde Paris’teki İskoç localarından birine, “Rue de Bussy” adlı sokakta bulunan bir binada çalıştığı için “Loge de Bussy” adı verilmişti.  Bu locanın üyelerinin yalnızca İskoç asıllı masonlardan oluşmamasına dikkat edilmişti. Bunun pek yakınındaki “Rue de Boucheries” üzerinde, 1725 yılında Charles Radclyffe tarafından kurulmuş olan loca çalışıyordu. Üyeleri arasında Sir James Hector McLean, Stuart yandaşlarından John Hurry, İrlandalı armatör Dominic O’Haguerty ve Londra Büyük Locası’nın önceki büyük üstadı Wharton Dükü Philip de bulunuyordu.

Wharton Dükü Philip artık büyük üstat sayılmazdı. Fakat 1725 yılında Fransa’da öyle anılıyordu. Gerçi Fransa’daki mason localarının sayısı henüz pek azdı ve bir büyük loca kurulmamıştı ama durumun böyle oluşu, bir masonun “büyük üstat” olarak anılmasına engel değildi.

Wharton Dükü Philip 1719 yılında Londra’da “Cehennem Ateşi Kulübü” (Hell Fire Club) adlı bir dernek kurmuştu. O tarihlerde Londra, buna benzer birtakım dernek ve kulüplerle dolup taşıyordu. Birçoğu çeşitli skandallara yol açan bu derneklerin hepsi 1721 yılında kapatılmıştı. Bunun üzerine Philip kendine bir başka serüven aramaya yönelmişti.

Londra Büyük Locası’nı ele geçirmek üzere birtakım entrikalar çevirmeye başladı. Nitekim 1722 yılında, daha Büyük Üstat Montagu Dükü John görev süresini doldurmadan, ne ölçüde geçerli olduğu hayli tartışmalı bir seçimle Londra Büyük Locası’nın Büyük Üstadı olmuştu. Montagu dükü o sırada ağır hasta olduğundan buna pek ses çıkarmamış ama itirazlar üzerine onu önermeyi kabul etmiş, Philip’i büyük üstat olarak göreve bile getirmişti.

Philip, hemen Londra Büyük Locası’nı açıkça Stuartları desteklemekte kullanmaya başlamıştı. İngiliz masonları, henüz bu örgütün politikaya sokulmasına alışık değildi. Masonluğun anayasası bu tür girişimleri yasaklıyordu. Üstelik yürürlüğe girişinin üzerinden bir yıl bile geçmemişti ama Philip’in buna pek aldırış ettiği yoktu.

Wharton Dükü Philip, bu anayasanın hazırlanması sırasında birtakım değişiklikler yapılmasını istemişti. İsteklerinin pek azı kabul edilmişti. Özellikle Masonluğun politikaya sokulmasına engel olan madde kaldırılamamıştı. Bu yüzden anayasaya boş veriyor, kendi bildiğini okuyordu.

Londra Büyük Locası’nda huzursuzluk doğmuş, protestolar yükselmeye başlamıştı.

O sıralarda, gerek loca üstatları gerekse büyük üstat bir yıl görevde kalıyor ve değişiyordu. Bu yöntem âdeta gelenekselleşmiş gibiydi.

Philip, ne bu tür yeni gelenekleri ne de kimilerinin “Landmark” diyerek yürürlüğünü korumaya çalıştıkları eski kuralları umursuyordu. Büyük üstatlığı bırakmaya da niyetli değildi. Fakat 1724 yılında Büyük Loca Genel Kurulu’nda Dalkeith örlü oyların büyük çoğunluğunu toplayınca, geleneksel göreve getirme törenine bile katılmadan çekip gitti. Büyük Loca’nın kendinden önceki tüm tutanaklarını, üye kütüklerini ve diğer belgelerini de alıp götürdü.

Londra Büyük Locası’nın 1717-1723 yılları arasındaki dönemine ilişkin hiçbir özgün belge bulunamayışı bundan ileri gelir.

1724 yılında Wharton dükünü “Gormogonların Eski ve Soylu Tarikatı” (Ancient and the Noble Order of the Gormogons) adını taşıyan, Masonluğa karşıt (antimasonik) girişimlerde bulunan bir örgütün başında görüyoruz.

Gormogonlar örgütü genel olarak Masonluğa mı, yoksa ertesi yıl İngiltere Büyük Locası adını alacak olan Londra Büyük Locası’na mı karşıttı?... Bir diğer deyişle, bu karşıtlık o tarihlerde İngiltere’de henüz geleneksel inşaatçılık mesleği ve sanatından tümüyle kopmamış olan Spekülâtif Masonluğa karşı çıkış mıydı, yoksa Wharton dükünün bu kurumu Stuartist amaçlar doğrultusunda kullanamayışı nedeniyle bir tür öç alma tutkusunu mu izliyordu?

Bu sorulara kesin yanıtlar verme olanağı yoktur. Bu konuda yorum yapmak bile zordur. Fakat bu örgütün de bir politik entrika zincirinin halkalarından birini oluşturduğu, İngiliz Masonluğu’na karşıt girişimlerde bulunurken, Fransa’da kurulmak üzere olan İskoç Masonluğu’nun ekmeğine bal sürdüğü söylenebilir.

Wharton dükünün daha sonraki etkinlikleri, Masonluğu Stuartist amaçlar doğrultusunda kullanmaya ilişkin umutlarının henüz sona ermemiş olduğunu gösteriyor. Nitekim Fransa’ya geçişiyle birlikte, Stuartist Masonluğun bu ülkedeki gelişiminin ivme kazandığı görülüyor.

Wharton dükü, Fransa’da da pek duramayıp Viyana’ya gidince, büyük üstat olarak görünüşte yerine James Hector McLean geçti. Fakat 1727 yılında Charles Radclyffe artık Fransa’daki Stuartist Localar üzerinde egemenliğini kurmuştu. Tüm locaları perde arkasından yönetmekteydi.

Wharton dükü Philip, Stuartist emellerin gerçekleştirilebilmesi bakımından Fransa’daki mason localarının kullanılmasını çok uzun vadeli bir plân olarak görmüştü. Daha hızlı sonuçlar verecek eylemsel girişimlerde bulunulması gerektiği kanısındaydı. Yoksa bu işin arası soğuyacak, Stuartların İngiltere tahtı üzerindeki hakları suya düşecekti. Viyana’ya giderek Habsburglar ile ilişki kurdu. Bu ünlü hanedanı Stuartları desteklemek hatta Hollanda’daki donanmalarıyla İngiltere’ye saldırmaları için kandırmaya çalıştı.

Bunu hangi bağlantıyla, neye güvenerek yaptığı bilinmiyor; ama başaramadı. Avusturya, Hollanda asıllı Orange hanedanının İngiltere tahtında kalamamasından ötürü üzgündü ama şimdi tahta geçmiş olan Hanover hanedanıyla çatışmaya girip Almanlar ile arasının açılmasını göze alamazdı.

Kimilerinin yorumuna göre; Avusturya İmparatoriçesi Marie-Theresa’nın Masonluğa karşı çıkışı, 1731 yılında -evlenmeden dört yıl önce- Masonluğa girmiş olan kocası François de Lorraine’i de masonik etkinliklerden uzak durmaya zorlaması, Wharton dükü Philip’in bu girişiminden hiç hoşlanmamış olmasından kaynaklanır.

Bunun bir başka yorumu daha var ama onu şimdilik sonraya bırakıyorum.


ADAM OLMAK ZOR İŞ AMA BUNUN İÇİN ÇALIŞMAYA DEĞER.


 

Benzer Konular

  Konu / Başlatan Yanıt Son Gönderilen:
0 Yanıt
8140 Gösterim
Son Gönderilen: Aralık 22, 2009, 11:00:38 öö
Gönderen: ADAM
1 Yanıt
7295 Gösterim
Son Gönderilen: Aralık 24, 2009, 11:55:12 ös
Gönderen: ozak1977
2 Yanıt
5251 Gösterim
Son Gönderilen: Aralık 30, 2009, 01:12:50 ös
Gönderen: ADAM
1 Yanıt
5142 Gösterim
Son Gönderilen: Ocak 07, 2010, 10:05:28 ös
Gönderen: ozak1977
0 Yanıt
4486 Gösterim
Son Gönderilen: Ocak 12, 2010, 09:07:40 öö
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
7375 Gösterim
Son Gönderilen: Ocak 13, 2010, 08:54:06 öö
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
3160 Gösterim
Son Gönderilen: Ocak 31, 2010, 08:54:12 öö
Gönderen: ADAM
1 Yanıt
4324 Gösterim
Son Gönderilen: Şubat 05, 2010, 12:09:15 ös
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
5833 Gösterim
Son Gönderilen: Şubat 03, 2010, 12:01:23 ös
Gönderen: ADAM
0 Yanıt
2856 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 17, 2010, 08:12:22 öö
Gönderen: ADAM