Hak; herhangi bir varlığın, kanunî veya ahlakî gerekçelerle, sahip olması veya yapabilmesi olağan şeyler. İnsan hakları, hayvan hakları ve devletler arası hukuk gibi canlı ve cansız varlıkların haklarını tartışan ve düzenleyen pek çok farklı hak teorisi vardır.
Hak kelimesinin tanımını paylaşmak ile birlikte ele alacağımız bölüm insan hakları olacaktır.
İnsan haklarının tarihi ilk insanla birlikte başlayıp sürekli gelişme göstermiştir.Zaman zaman ekonomik,siyasal ve dini savaşlar insan haklarının gelişim hızına engel olmuştur.Engellerin aşılması yönünde en önemli adım olan Birleşmiş Milletler Anayasası ve İnsan Hakları Beyannamesi 10 Aralık 1948 yılında 126 devletin katılımıyla imzalanmıştır.Günümüzde bu sayı 200'e yaklaşmıştır.Yani 200 ülkede insan haklarının çağdaş bir boyuta ulaştığını söyleyebiliriz.Gerçekten öyleyse ?..
İnsan haklarını oluşturan kavramlar düşünce,vicdan ve irade özgürlükleridir.Kavramların forumda incelenmesi nedeniyle tekrardan bu konu altında yorumlamaktan ziyade bu kavramların insanların doğal ve sosyal temel haklarının oluşumunda etkisi olduğunu belirtmek gerekir.
Tarih boyunca yaşanan din savaşları başta olmak üzere toplumlararası savaş ortamı insanlığın gelişmesine engel teşkil etmiş buna rağmen rönesanstan bu yana insanlığın düşünsel,vicdani ve iradi gelişimi devam etmiştir.
Din adamlarının ellerindeki kutsal kitaplarda her ne kadar insanlar arası hoşgörü,adalet kavramı hakkında bilgiler bulunsa da uygulanmamıştır.Geçmiş tarihimizde bu duruma en bilindik örneklerden biri matbaanın yasaklanmasıdır.Yasaklamanın sadece müslümanlara yönelik olması bugüne kadar toplumumuzda eleştirilmemiş,yeni nesillere aktarılmamış olması nedeniyle kendisinden haberi olmayan ve kendisiyle yüzleşemeyen cahil ve bağnaz bir toplum yaratmaya neden olunmuştur.Evrensel olarak insanlığın ve teknolojinin gelişmesi ile birlikte bireysel olarak insanlar bu durumu aşmış fakat toplumsal boyuta henüz ulaşamamıştır.
İnsan haklarının tüm toplumlarca kabul edilmesinden ziyade uygulanması insanlığın evrensel barış ve mutluluğa ulaşmasını sağlayacaktır.
Sizce İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin evrensel boyutta uygulanması mümkün mü?
Saygılarımla