A. ZOLETTİ
–A —
AÇILIŞ — Remzen öğle vakti — Locada çalışmağa başlama
AGAP — Toplantıdan sonra ritüel dışı kardeşçe yenen yemek, Davetyelerle bildirilmesi usuldendir. Ritüelik resmî şölene de Türkçe’de Agap deniliyorsa da bunun aslı «Banquet» dir.
Hıristiyanlığın ilk çağlarında da birlikte yenilen yemeğe, Agap denirdi.
AİDAT — Genel masrafı karşılamak üzere her üyenin, üç ayda bir ödemesi gereken senelik para, her topluluk bunu ihtiyacına göre — ve senelik ziyafet bedeli dışında olmak üzere — tayin eder.
AKASYA — (Rumca AKAKTA) Masonluğun değerli ağacı, Hiramın mezarı üzerinde yaprakları gece eğilip gündüz göğe doğru bakan, odunu çürümeyen bu ağaç Zia’ya kavuşmağa çalışan Masonun timsalidir.
Fransa’da 1902 den beri, bu isimde bir mason risalesi neşr edilmektedir.
ALÂMET — Locada vazifelilerin taktıkları eşarp kordon, önlük ve saire gibi işaretler.
Gönye, üstadı Muhteremin; Cetvel, Birinci Nazırın; Şakül, İkinci Nazırın kordonlarında bulunur. Hatibin kordonunda, açık bir kitap, Kâtibinkinde. çapraz iki tüy; Hazinedarmkinde, çapraz iki anahtar; Hasenat Eminin – kinde, bir sadaka kesesi; Muhakkikinde, çaprazlama meç cetvel ve teyakkuz manasına bir göz; Teşrifatçınmkinde, çapraz iki meç, bir asa; Muhafızda, kabzası aşağıda bir meç vardır.
ALÇI — Sofra terimi : Şeker.
ALKIŞ — Her derecenin kendine göre el çırpışı —Locada sürekli alkış olmaz —Matem alkışlarında alâmetler ters çevrilir. Sembolik dereceninkine «Müselles» denir.
A.M.I — Uluslararası mason ittihadı demek olan «Association Maçonnique înternationele» ın kısaltılmış şekli yani ilk harfleri,
AMİR HAKİM — SUPREM KONSEY (Supreme Conseil) yani YÜKSEK ŞURA reisi : SOUVE- RAİN GRAND COMMANDEUR
AMUT — (Bk. ŞAKÜL)
ANDERSON — Maziden gelen nizamlara dayanarak 1721 senesinde masonluğun esas teşkilâtım hazırlamıştır. Temel fikirleri ihtiva eden metni İngiliz Gran Loji tarafından 1723 de tastik edilerek yayınlanmıştır. (Bk. Konstitüsion)
AREOPAJ — Skoç Ritinde 19.dan 30. (dahil) dereceye kadar çalışan ve ekserisi tarihi bahislerle meşgul olan Atelyeler zümresine verilen isim.
ARŞİV — Locanın resmi evrak deposu.
ARŞİV MEMURU — Locanın resmi evrak, defter, muhabere dosyalarıyla Matrikulleri Obediansın genel ve özel statü ve tüzük nüshalarını muhafaza etmekle ödevlidir. İş’ari reyle seçildiği gibi, vazifesi Kâtip birader tarafından da görülebilir.
AY — (Bk. HİLÂL)
AYNA — Refik derecesinin sembollerinden biri. Nefsini tasfiye ederek yardımlaşma ve anlaşmada kendini tanıyarak ıslâh yoluna gidilmesini öğretir, insanın hayatta en yüksek ve en güzel şeylere ancak kendini tanıyarak, zatî himmet ile ulaşabileceğini bildirir.
AZA (MUNTAZAM AMİL) — Loca toplantılarına muntazaman devam eden, aidatını vaktinde ödeyen, Üstat derecesine geldiğinde vazifeye seçilebilen Mason, Locasının izni ile uzaklaşan bu sıfatını muhafaza eder.
-B-
B— (Bk.SUTUN)
BARUT — Sofra tabiri: Kuvvetli barut: Şarap; zayıf barut: Su; sarı barut: bira veya şıra; yıldırım barutu: likör. Bir zamanlar şaraba kırmızı barut; suya beyaz barut; kahveye, kara barut; liköre kuvvetli barut, rakıya çarpan barut denirdi. Lübnan barutu, eskiden enfiyeye verilen isim.
BASAMAK (UÇ) — Mabet eşiğinde ve şarkta bulunan üç basamak müptedinin kemâle ermesi için maddi manevi ve alî üç merhaleyi aşması gerektiğini remzeder.
BAYRAK — Sofya terimi: Peçete
BEKLEME ODASI — Önlük kuşanmak, mevcut defterini imza etmek ve giriş iznini beklemek için mabet kapısının önünde bulunan ve mabet kadar kudsiyeti olan hücre. Ekseriya önünde bir sofrası bulunur.
BÎNA EMlNl — Skoç Riti felsefesi derecelerinin sekizincisi.
BRİDARE — Masonların her derecede birbirlerine hitap etmek için kullandıkları kelime. Her birader bütün dünya masonlarının kardeşidir. Ve onlara hayatı pahasına da olsa yardım etmeğe ve haksızlığa karşı korumağa sorunludur. Eşit şartlar olursa kardeşini tercih eder.
BOOZ — (Boaz) Süleyman mabedinin giriş kapısının iç sol tarafmdaki tunç direğin adı. îbra- nice manası «Tam Gücünde»
BÜYÜK MARFEL (Grand Loge) — Skoç Riti ile çalışan locaların seçtikleri murahhaslardan kurulmuş büyük heyet. Senede bir —icabında daha fazla— defa toplanır. Topluluğun genel konularını yönetecek kararları alır. Başta büyük üstatla kaymakamı bulunan 15 kişilik bir idare heyeti vardır. (Bk.Mahfel)
BÜYÜK MAŞRIK — (Grand Orient) Ayni heyetin Fransa’daki teşkilâtı. Merkezi: Paris. 16 Rue (Cadet)
— C —
CELSE — Locanın ritüele uygun tarzda çalışmak için toplanmış hah.
CENUP — Locanın giriş tarafı.
CETVEL — Tekâmülü, usulü, kanunu, tatbikatta hassasiyeti ,bir bakıma da sonsuzluğu rem- zeder. Genel olarak Masonluğun hiç bir surette ayrılmayacağı moral ve ödev prensibini benimsediğini hatırlatan aktif bir eleman.
CİLÂLI Veya MİKYAP TAŞ — Üstü piramit şeklindedir. Refiklerin alât ve edevatını bilemelerine yarar.
CIVA — Tanrıların habercisi, Jüpiterin oğlu olan Hermesi temsil eder. Masonlukta bir horoz şeklinde remizlendirilmiştir; Nur’u Zia’nın temsilidir. Tefekkür hücresinde sebat ve teyakküzu ihtar eder.
–Ç —
ÇAKMAK — Yeni bir mabedin tesisinde ışıkları yakacak ateşi çıkarmağa kullanılan taş. Her şeyi canlandıran tabii ateşin remzi sayılır.
ÇEKİÇ — (Bk. MATRAKA VE KALEM)
ÇİMENTO (KESKİN) — Sofra tabiri, hardal.
ÇIRAK — (Bk. MÜPTEDİ)
–D —
DAHİLİ MUHAFIZ — (Bk. MUHAFIZ)
DARBE — (Bk. ALKIŞ)
DEBHİR — Bir zamanlar mabet perde ile ikiye ayrılırdı. Birine HİKAL, birine DEBHİR denir. Hikal Hiramın öldürüldüğü, Debrih tekrar hayata kavuştuğu bölme, Hikalin duvarlarında beyaz göz yaşları; Debhirin duvarlarında altın sarıları ile süslü perdeler olur.
DELEGE — (Bk, MURAHHAS)
DELTA — Grek alfabesinin dördüncü harfine benzediği için bu isimle anılan ve Şarkta üstadı Muhteremin başının üstünde bulunan ışıklı üçgen. İnsanları aydınlatan bilginin timsalidir. Ortasındaki açık göz, gören ve öngören usu remz eder. (Bk. TETRAGAMMA)
DERECE — Terkis ve terfi yolu ile tevcih edilen bilgi basamağı. Sembolikleri: Çırak, Kalfa, Üstad olmak üzere üç; Skoç Ritinin felsefelerindekileri ise 33 dür.
DEVAM — Mason tekris edildiği gün Locanın çalışmalarına devamlı katılacağına yemin eder. Bu her Masonun, mazeretsiz kusur edemeyeceği esas vazifedir. Toplantıda bulunamayacağını -—tercihan yazı ile— Üstadı Muhtereme bildirmesi ve Dul kesesine sadakasını göndermesi borçtur.
DÖŞEME — (Bk. PAVE MOSAÎQUE) Mahfelin zemini siyah beyaz karelerle döşenir. Bu şekil, rütbe, sınıf, felsefe ve fikir sistemlerinin bir arada birbirlerine karışmadan imtizaç ettiğine alâmettir. Vaktiyle beyaz kare: Masonun saf ve pak ruhunu; siyah kare ise haricinin fena huylarını temsil eder denirdi.
DUL KESESİ —- Hasenat Emininin her oturum sonunda, bilhassa muhtaç biraderler için topladığı iane kesesi. İçine daldırılan kapalı elle para bırakıldığı gibi ihtiyaç halinde gizlice alınabilir de. Buna «HASENAT KESESİ» de denir.
–E —
EKOSİZM — (Bk. RlT)
ELDİVEN — Saflık timsali, Terkis sırasında eldivenin ehemmiyetli bir manası vardır. Yani biradere, biri kendisine, diğeri en taktir ettiği kadına verilmek üzere iki çift beyaz güderi eldiveni verilir. Şayet doğru ahlâk yolundan ayrılırsa bu eldiven kendisine kusurunu ihtar edecektir .
ENVAR — Locanın yönetimiyle ödevli esaslı beş siması: Üstadı Muhterem, Birinci ve İkinci Nazırlar, Hatip ve Kâtip,
ESSENYENLER — Milâttan evvel onbirinci asırdan beri mevcut bir Musevi mezhebi. Doktrinleri ve sembolleri vardır; birbirlerine kardeş derler, Müptediler beyaz bir önlük takarlar. Ettikleri andla Allaha tapmayı adaleti tatbik etmeyi, fenalıkla mücadele etmeği ve sırları hakkında sükûtu muhafaza eylemeyi taahhüt ederler
EVLÂT (MANEVİ) — Locanın, tahsil ve terbiyesi ve maddi ihtiyaçları ile ilgilenmeyi ödev edin diği Mason çocuğu, bu yabancı bir öksüz de olabilir.
–F —
FIÇI — Sofra terimi: Şişe veya sürahi. FIRÇA — Yazı kalemi.
FRAN-MASON — (Bk. MASON)
–G —
G — Yabancı dillerde God, Grand, Architecte, Geometrie, Generation, Gravitation gibi kelimelerin baş harfini teşkil eden ve ışıklı yıldızın ortasında bulunan bu sembolik harf remzi 2. derecenin talimatı sırasında aydınlanır.
GARP — Mahfelin giriş tarafı. Reisin tam karşısına düşen bu sütunlarla Nazırların bulunduğu taraf.
GAYRIMUNTAZAM — Nizamî dairesinde kurulmamış veya tanınmayan bir Ritle çalışan bir Locada tekris edilmiş kimse — Muntazam devamı olmadığı ve aidatım ödemediği için matrikülden silinen üye.
GECE YARISI — Sembolik Localarda işe son verme zamanı.
GÎRÎŞ — Her derecede kapıya vuruş, adım atma ve işaret bakımından Locaya giriş usulü farklıdır. Verilen talimat sırasında öğretilir. Çıraklıkta kapıya vurulan ilk iki darbe Masonun niyet ve gayretine .üçüncüsü sebatına alâmettir.
Ziyaretçi kapıyı çaldıktan “sonra muhafız biraderin işaretini bekler ve ekseriya muhakkik birader tarafından yoklanmadan Mabed’e alınmaz.
GRAND LOJ — (Grand Loge) (Bk. BÜYÜK MAHFEL)
GRAND METR — (Grand Maitre) (Bk. BÜYÜK ÜSTAD)
GRAND ORYAN — (Grand Orient) (Bk. MAŞRIK)
GNOZ — (Gnose). Hristiyanlık devrinde doğan gizli bir doktrin. Dünya içinde Allah ve İsa- nın rolü ile meşgul olmakta ve kilise esasları ile taarruz halinde bulunmaktadır.
Gnose bir nevi batınî Hristiyanlıktır. Bir çok gnostik mektepler bu batınîliğin yuvasıydı. Masonik sırların bir kısmı Gnose’dan gelmekte ve bu da onu manevi bakımdan geçmiş zamanlara bağlamaktadır.
GÖNYE — Üstadı Muhteremin mücevheri. Gönye ile çalışan, ham taşı mikâp taş haline getirir. Bazen adalet ve nesafeti ,bazen müsbet ve menfi kuvvetlerin dengesini remzeder. Genel olarak maddenin zapt-ü rapta girdiğini, geme alındığını, İnsanın maddeye etki edişini, başka bir anlamla da İnsanın nefsine hükmünü ifade eder. Gönye olumlu ve olumsuzun birleşmesinden doğan dengeyi remz ettiği için Üstadı Muhteremin eşarbında asılıdır. Bu durumda, uzun ucu göğsünün sağ ta-, rafına gelir ve bu suretle müsbet kuvvetin menfi kuvvete hakim olduğu farz edilir. Amudi koli ilme, müstevi kolu da tatbike delâlet ettiğinden bütün çalışmalarımızın ilme dayanması lüzumunu da bildirir. Gönye Masonluğun çok önemli remzi aletlerinden biridir. Şekli tesviye ile şakülü de birleştirdiğinden doğruluk, eşitlik ve hakkın da timsali sayılır.
Göz — Deltanın içinde. Rite göre, ya «İlâhi Göz» veya «Tetragamma» (bu kelimeye bak) denen dört İbrani harfi örülür. Göz fizik plânda hayat ve nur saçan güneşi temsil eder. Orta veya astraL plânda yaratıcı Prensibi ifade eder. Ruhî ve İlâhi plânda Kâinatın Ulu Mimarını temsil eder.
GRAN METR — (Grand Maître) (Bk. Büyük Üstad)
GÜNEŞ — Tabiata can verdiği gibi öldüren, aktif bir elâmandır. Zenit’te olduğu vakit, yanı «remzen-öğle vakti Locada işe başlanır. Şarkta üstadı Muhteremin sağında Hatibin unsurudur. (Bk. Hilâl)
_ H —
HAKÎM — Skoç Ritinin felsefi 7. derecesi
HAKİM (AMlR — (SOUVERAİ’N GRAND COMMANDEUR). Yüksek Şura (Supreme Conle- le) Reisi.
HAKİM (PEK) — Şapitr reisi.
HAM TAŞ — Müptedi Masonun bizzat kendisi. Onu yontmağa çalışmakla benliğine, iç alemine, semboller sayesinde yeni bir şekil vermeğe, pürüzlerinden, yani fena huylarından arınmağa çalışır. Başarısı oranında mikâp taşa inkilâp edebilir ve ancak o zaman mabedin bir rüknü, insanlık aleminin temel taşlarından birini teşkil eder.
Hamtaş bundan başka bilgisiz ve ilkel falde bulunan, yahut dış aleminde bilgi ve hüner sahibi olduğu halde, bencil ve müstebit fikirlerle yaşayan insanı temsil eder ki böyle bir kimsenin ancak fazilete kavuşturan çabalar sayesinde sıhhat ve hakikat kademelerine ulaştığı zaman mutluluğa varacağını ihtar eder.
HARİCİ — Masonluk topluluğuna dahil olmayan yabancı.
HASENAT KESESİ — (Bk. DUL KESESİ)
HASENAT EMİNÎ — Mahfelin hayır işleri ile ödevli üyesi. Oturumların sonunda dul kesesini dolaştırır ve muhteviyatım mahfelin kararına göre idare eder. Gizli reyle seçilir.
HATİP — Locanın beş ENVARINDAN biri, kanun ve nizamlarının koruyucusu, her konunun tartışılmasından sonra reyine müracaat edilir. Mütalaasını bildirdikten sonra kimseye söz verilmez. Tekrislerde ve nafaka artırmalarında bir söyleve yeni biraderlere ödev ve vecibelerini anlatır. Sene- başı ziyafetinde Locanın faaliyetinin raporunu verir.
HAYSİYET DÎVANI — 1. Skoç ritinin idare bölümü 31. derecesi. Buna bir zaman mahkeme-i Kübra denirdi. 2. — Biri mahfelde. biri büyük Locada ve biri de Bölge Mahfelinde, Disiplin Kurulu adıyla kurulu heyetler. Azalan gizli reyle ve Locada başka hiç bir vazifesi olmayanlar arasından seçilir. Localarla üyelere ait disiplin konuları ile meşgul olur.
HAZÎNE EMÎNİ — Locanın mali işlerine bakar. Aidatı toplar ve üstadı Muhteremin emrettiği sarfiyatı yapar.
HEMŞÎRE: Kardeş eşi.
HEMŞİRE MAHFEL — Bir Locanın mensup olduğu Obedyanslara bağlı bütün diğer Localara verdiği isim.
HEYET — (Bk. KOMİSYON)
HİKAL — (Bk. DEBHİR)
HİLÂL — Şarkta, cephede ,sağda, J sütunu tarafından Güneş (Aktif); solda, B sütunu tarafından Hilâl (passif) görülür Eski Ritüellere göre Locanın üç Nuru: Ortada Üstadı Muhterem ,bir yanda Hilâl (Kâtip)dir. (Bk. Güneş)
HIRAM — Tevrat menkıbesine göre Süleyman Mabedinin Mimarı, Mürüur kelimesini bildirmeği reddettiği için iki Refik (Kalfa) tarafından öldürülmüştür.
HOROZ — (Bk. CIVA)
HÖCREÎ VASAt — Yalnız üstad derecesinde jlan Masonlarm toplantı atelyesi.
HÜRRİYET, EŞİTLİK, KARDEŞLİK — Mason aleminin üç temeli, Fransız Ritinde çalışan Masonlar bu üç kelimeyi üç alkışın arasına almışlar bir de Adalet kelimesini ilâve etmişlerdir.
HÜZE — Aslı İngilizce HUZZA kelimesidir, «Yaşasın» manasına kullanılan bir alkıştır. İbranıce OZA kuvvet demektir. Araplar UZZA şeklinde kullanırlar.
-İ-
İhtiram — (Bk. VAZ’I İHTİRAM
İNTİHABAT — Masonlukta her ödevli seçimle atanır. Mabet vazifelilerle murahhaslar (delegeler). Komisyon üyeleri her sene başında gizli reyle seçilir. Beş Envardan her biri ayrı pusulalarla, diğerleri, karara göre, liste halinde seçilebilir.
Üstadı Muhterem, evvelâ Hücrei Vasatide kararlaştırılan üç namzet arasından Müptediler Mahfelinde reylerin ekseriyetiyle seçilir. Esâslı vazifelere ancak üstadlar seçilir. Kalfalarla çıraklar-Hitabet makamı hariç diğer vazifelere yardımcı olabilirler. Lâkin muhakkik Muavini Üstadı Muhteremlik çekicini kullanmaz. Seçmek ve seçilmek için nizamnamede gösterilen müddetleri doldurmuş olmak ve Hazine ilişiğini muntazam bulundurmak gerekir.
İNTİZAM — Masonlukta intizam esastır. Devamda, aidatın ödenmesinde, çalışma usullerinde, evrak. kayıt ve her türlü muamelede intizam başlıca ödevlerden bilinir.
İNTİZAMA İRCA — İstifa ve gayrı muntazam ilânı suretiyle uykuya dalmış her Mason nizamnamede gösterilen şartlan yerine getirmekle tekrar Locaya dönüp çalışmalara katılabilir.
İNZİBAT — Locada edep ve terbiyeye saygı, söz ve ifadede nezaket, tavrı harekette nezahet uygar bir topluluğun tabii şiarından olduğundan şüphe edilmez.
Resmi oturum sırasında konuşanın sözü Üstadı Muhteremden başka hiç kimse tarafından kesilmez. Hele Üstadı Muhteremin sözüne asla müdahale olunmaz. Yalnız Hatip Birader. Umumî ve hususî nizamnamelere aykırı hareketler halinde Üstadı Muhteremi ikaz eder. Tezahürat ,alkış ve gürültü yapılmaz; mevzuun ve ölçülü sözün haricine çıkılmaz. Söz daima derecenin muayyen ihtiram vaziyetinde ve Üstadı Muhtereme tevcih olunur ,aksi halde disiplin tüzününün icapları uygulanır. Mahfelde Üstadı Muhteremin inzibatî kararlarının infaz unsuru Muhakkik Birâderdir.
ÎS’AT — Her sene başında, seçimlerden hemen sonra ilk celsede, vazifeliler, özel bir törenle yer erine oturtulur. Bu törende bütün hemşire mahfellerin delegeleri hazır bulunur.
Evvelce Üstadı Muhterem, ya Büyük Mahfelin mümessili, ya sabık Üstadı Muhterem, ya da müddeti hitam bulan 1. Nazır tarafından tahlif edilerek vazifesine davet edilir. Bundan sonra Üstadı Muhterem diğer vazifelileri iş başına geçirmeden evvel Hatip Biradere hepsinin namına yemin ettirir. Bu törenin özel bir Ritüeli vardır
İŞARET — Her derecenin kendine has tanıtma işareti vardır, ancak bunların Mabet haricinde kullanılmaması tavsiye edilir
İTTİHAT ZİNCİRİ — Masonların, remzen, mihveri doğudan batıya uzanmak üzere ve sağ eli sola sol eli sağa çaprazlama birleştirmek suretiyle teşkil ettikleri daire. Üstadı Muhterem doğuda durur, sağ ve soluna Hatip ve Kâtip Biraderleri alır; tam karşısında Muhakkik birader 1. ve 2. nazırları iki tarafında bulundurur. “
Bu zincir Masonlar arasındaki sıkı kardeş dostluğunu remzeder. Senelik kelimenin verilmesinde, matem celsesinde ve senelik ziyafetin sonunda teşkil edilir. Ziyafette eller yerine bayraklar (Bk.) Bayrak) çaprazlanır. Yabancıların huzurunda teşkil edilen ittihat zincirinde kollar çaprazlanmaz, sarkan eller birbirini tutar.
İZİN — (Bk.MEZUNİYET)
IŞIKLI YILDIZ — Şarkta, ortasında G harfi ile parlayan beş dallı ışınlı yıldız insanı büyük eserlere yükselten, dehanın mukaddes ateşi, hür düşüncenin amblemi ,zekâ ve ilmin ifadesidir. Skoç Ritinin remzi 1. derece bilgisinin esasıdır. Işık saçan bu yıldız, her kesin ışıktan faydalandığı gibi ilim ve fenden de herkesin istifadeye hakkı olduğuna delâlet eder. Iç içe iki üçgenden birinin kenarları kuvvet, hikmet ve güzellik, ötekininkiler ise yaradılış ömür ve ölüm manasını taşır ve bütün görüntülerin eşit ilişkilerde bulunduğunu ve birbirlerinin yardımcısı olduklarını ifham eder .(Bk. G harfi)
–J —
J — Sabit, metin manasına gelen mukaddes kelimesinin baş harfi. 2. Nazırın sütunun üzerinde bulunur. Mevhum, hikmet yahut ilm-u marifette tekâmül etmiş akl’u idraktir.
JAKİN — (Teessüs edecek, sabit kılacak) Süleyman mabedinin giriş kapısının iç sağ tarafındaki tunç sütun Booz kelimesiyle birleştikte «Allah, bizzat kendisinin merkezinde bulunduğu mabetle dini, sağlam bir surette kuvvete istinat ettirir.» demek oluyor (Bk. BOOZ).
JÜBELOS, Jübelas, Jübelon: Hiramı öldüren 3 kalfanın adı sahife 92
–K —
KABBALE — Menşei doğuya ,ayni zamanda musevi dinine bağlı gizli bir doktrin, Esaslarını tasvir etmek oldukça güçtür. Allahın, insanın ve dünyanın bir temsilinde tecelli eder. Buna stronomik, astrolojik, matamatik ve sair telakkiler ilâvesiyle «Occultisme»e sapmıştır. El’an dahi bazı münevverlere etki yapan ehemmiyetli bir rolü vardır. Bazı Mason sistemleri tamamıyle kabalistik bilgi ve fikirlere dayanır.
KABUL MERASİMİ — (Bk. TEKRİS)
KADİM VE MAKBUL SKOÇ RİTİ————— (Bk.
RİT)
KADOŞ — (Bk. ŞÖVALYE)
KÂİNATIN ULU MİMARI — (Bk. MİMAR)
KALEM (TAŞÇI……………….. İ) — Araştırmada temyuz kudreti. Çekiç, irade; kalem anlatıştır. Ham taşı yontmağa yarayan bu iki aletten sağ elle tutulan kalem pasiftir, kullananın etkisiyle bir kuvvet haline gelir.
KALFA — (Bk. REFİK)
KARDEŞ — (Bk. BİRADER)
KARARGÂH — (Bk. MABET – LOCA).
KAPANIŞ — Locada çalışmanın sona ermesi.
KÂTİP — Locanın beş Envarından biri. Oturumlarda zabıt tutar, muhaberatı yönetir. Dosya vs matrikülleri tanzim eder.
SIR KÂTİBİ — (Chancelier) — Aynı ödeve memur Şapitr elemanı.
KAYMAKAM (BÜYÜK ÜSTAD…………………… I) — MUAVİN..
KAZMA — Sofra terimi: Çatal.
KELİME — Üç türlüdür: Mukaddes, Mürur ve Senelik. İlk ikisi her derecede değişir; teksir ve terfilerde bildirilir. Üçüncüsü her sene başkadır. Ve yalnız muntazam üyelere verilir.
KESE — (Bk. DUL — HASENAT VE TEKLİF KESESİ)
KETUM ÜST AD — Skoç Ritinin felsefi 4. derecesi
KILIÇ — Namus ve şeref sembolü. Vaktiyle Avrupa’da yalnız asilzadelerin kullandığı bu silâhı Localarda herkesin elinde bulundurması Masonlukta eşitliğin timsali sayılmıştır. Halen, icabında zafer takının teşkiline yarar. Agap sofrasında, bıçak demektir.
KISILTMA — Mason yazılarında birçok kelimeler bütün yazılmayıp kısaltılarak veya ilk iki üç harfinden sonra eşit kenarlı üçken şeklinde üç nokta ilâvesi usuldendir; Örneğin: B**„ M ah»** Muh,** Üst.”. M.’, ve saire. Locada da şu.’, şekilde gösterilir.
KİTAP — ŞARK’ta Üstadı Muhteremin önündeki rahle üzerinde gönye, pergel ve kılıcın altında Kur’an, Incil ve Tevrat bulunur. Yeminler bu kitaplara el basarak yapılır.
KOMANDÖR — (Souverain Grand Comman- öeur) (Skoç 33, dereceli Yüksek şura) (Supreme Conseil) reisi.
KOMİSYON — Localarda fikri, mali, yardım, ziyafet komisyonu teşrifatçı biraderin başkanlığı altında üçer azadan ibarettir.
KONKORDA — Süprem Konseyle Gran Lojin karşılıklı münasebet şartlarını ihtiva eden andlaş- ma.
KONSİSTUAR — (Consistoire). Skoç Ritinde Mason kanun, nizam ve ritüellerin heyeti umumiye- sinin nazımı 32 dereceliler heyeti.
KONSTÎTÜSYONLAR (ANDERSON…………………….. I) —
İngiltere’de Anderson tarafından kaleme alınıp, 1723 yılında Franmasonluk (Obligations) vecibelerini teşkil etmek üzere yayınlanan ilkelerin bütünü. Kitap, 106 sahife ve üç kısımdır. Birinci kısmı 60 sahifedir. 18. yüzyılın başlarına kadar ameli (operatif) masonluğun bir tarihçesidir. İkinci kısmı 26 sahifedir. Ve bir Masonun vecibelerini ve masonların tabi oldukları genel nizamları havidir. Ve altı paragraftan ibarettir.
a) Ahlâk ve din. b) Üst ve alt otoriteler, c) Localar, d) Üstadlar, Nazırlar, Biraderler ve Müptediler. e) Franmasonluğun mesai esnasında idaresi. f) Nizam ve usul.
1738 tabında bütün bu kaidelerden çıkan manayı hülasa eden ve ihtilâf halinde kardeşlerin Büyük Locaya müracaatlarını tavsiye eyleyen bir yedinci vecibe ilâve edilmiştir. (Bk. Landmark).
KONVAN — Her sene başka bir memlekette buluşan Mason reisleri toplantısı A.M.Î. (Asscoiati- on Maçonnique Internationale) harfleri ile anılır.
KORDON — Masonun derecesine ve vazifesine göre boynuna veya omuzundan çaprazlama takılan geniş kurdele. Her dereceninki ayrı renklerdedir ve işlemler, harfler ve sembolik resimlerle süslüdür.
KUBBE — (Bk. YILDIZLI KUBBE).
KUM — Sofra terimi: Tuz.
KURUCA AZA — Yeni bir Locanın kuruluşunda işbirliği eden üye. Ana locasiyle ilişiğini muhafaza edebildiği gibi ondan ayrılıp yeni Locada da çalışabilir.
KÜKÜRT — Ruhu temsil eder. Her varlığın nüvesinde mevcut, uzviyetin esas yapıcısıdır. Ruh. Kâinatın Ulu Mimarının bir tecessümüdür.
Kürek — Sofra terimi: Kaşık.
-L —
LANDMARKLAR — Anglo-Sakson Masonluğunun temel kaideleri ,Landmark, lügat manasiyle hudud, sınır demektir. Anderson Kostitüsyonunda sıralanan usul ve kaidelerinden ibarettir. İngiliz Masonluğunda değişmez prensip manasını taşır. İngiliz Büyük Locası diğer mason teşkilâtını tanımak ve münasebette bulunmak için Landmarklara mutlak surette riayet edilmesini şart koşar.
LANDMARKLAR A.C. Mackay’e göre 25, H.B Grant’a göre 54’dür.
En fazla taammüm eden Mackay’ınkiler şunlardır.
1 — Ananevi tanışma usulleri,
2 — Remzi Masonluğun üç dereceye ayrılması,
3 — Üçüncü dereceye ait efsanesi
4 — Camianın bir Granmetr tarafından idaresi
5 — Gran Metrin her Mason toplantılarına başkanlık etmek imtiyazı.
6 — İstisnaî zamanlarda tekrisler yapabilmek için bazı muafiyetler bahşetmek hususunda Gran Metre tanınan selâhiyetler
7 — Yeni Locaların açılması için gerekli patentleri vermek hususunda Gran Metre tanınan hak.
8 — Kaza Mason sıfatını dilediğine izafe etmek selâhiyeti,
9 — Masonların Localar halinde toplanma vecibeleri,
10— Locaların bir üstad ve iki Nazır tarafırdan idaresi _
11— Her Locanın mahfuz olması,
12— Her Masonun camianın umumi heyetlerine katılmak ve mümessillerini seçmek hakkı,
13— Her Masonun kardeşlerinin kararları aleyhine Loca, Büyük Loca ve Umumi Heyetlere müracaat hakkı,
14— Her Masonun her muntazam ve umumi heyetlere baş vurma hakkı,
15— Her meçhul ziyaretçinin bir imtihana tabi tutulabilmesi,
16— Locaların birbirine karşı buyrukluğu (İstiklâli) ve birbirlerinin iç işlerine karışmamaları,
17— Her masonun ikamet yeri, Mason teşekkülünün kaidelerine tabi oması,
18— Her adayın dört vasfa sahip olması zorunluğu, yani: erkek olmak, vücut sakatlığı olmamak, özgür doğmuş ve olgun çağda olmak,
19— Kâinatın Ulu Mimarı diye tanınan Allah’ı tanımak,
20— Ölümden sonraki hayata inanmak,
21— Mukaddes Kitap (Tevrat) ın Locada bulunması,
22— Bütün biraderlerin eşit olması,
23— Müesseselerin gizliliğinin muhafazası,
24— Bir ameli san’atın temelleri üzerine nazari bir ilmin te’sisi ve bu san’atın ifadelerinin sembolik tefsirleri sayesinde dini ve ahlâki telkinatta bulunması,
25— Bu eski prensiplerin değişmezliği,
LEMS — Her derecenin elle temasta tanışma işareti. Teksir ve terfi sırasında öğretilir.
LEVHA — Her türlü resmi yazı, mektup vesaire. Kadın Localarında MERDİVEN denir.
LOCA — Birinci dereceden üçüncü dereceye ka dar ,en azdan yedi masonun muntazam surette çalışmak üzere vücuda getirdiği manevî topluluk. Toplandıkları yere (Loca, Mahfel veya Mabet) denir.
Her Masonun nura kavuştuğu Locaya Ana Locası denir.
Localar tamamiye müstakil olabilirlerse de umumiyetle bir Obediansa (Bk. Obedians) bağlı bulunurlar.
, Her Locanın kendi mümeyyiz vasfı ve bir de ismi vardır. Bazı memleketlerde aynı meslek erbabının özel localar kurdukları görülür. (Bk. MABET)
LÜBNAN PRENSİ — Skoç Ritinin 22. derecesi.
–M —
MABET -—- (Bk. LOCA). Masonların toplanıp çalıştıkları lokal. Mahfuz ve müsait her hangi bir binada olabilir. Yere sembol (rümuzların) çizili bulunması şartiyle herhangi bir yer olabilir. İlk ma- sonik toplantılarda bu tablo tebeşirle toprağın üzerine çizilir ve celseden sonra silinirdi.
Asıl mabed müstatil şeklindedir. «Uzunluğu remzen Garptan, şarka genişliği şimalden cenuba, yüksekliği Nadirden Zenith’e kadardır. Mabet (Cosmos) u yan Alemi temsil ettiğinden ebadı tasrik edilmez.
Leota YL: ESRARI FARMASON sahife 278 : Türkçe tercüme kitabm Fransızca adı: Les Moys teres FRANC Maçonnerie: Türkçe tercümesi ESRARI Farmason
Üstadı Muhteremle Hatip ve Kâtibin yer aldıkları tarafa «Şark» denir. Karşılarındaki kapıdan girerken sol taraf, kuzey, sağ taraf güneydir. Adları Hikmet, Kuvvet ve Hüsün (güzellik) olan üç sütuna dayanan tavanı yıldızlarla süslü bir kubbedir. Üç tezyinatı vardır. Mozaik döşeme, ziya saçan yıl- diz ve dalgalı sayvan. Üçü muharrik: gönye, şakül, üçü gayrı muharrik; resim tahtası cilâlı mikyap taş ve ham taş olmak üzere altı mücevheri vardır.
Doğu, batı ve güneyde üç penceresi vardır. Nazırların önlerinde oturdukları ve J ve B harflerini taşıyan iki direğin başları akasya yaprakları ile örtülüdür, tepelerinde yarık narlar (bu kelimeye bak) bulunur.
MAHFEL — (Bk. LOCA — MABET). –
******* — Pederin oğlu
MAHFEL — (BÜYÜK……………….. ) (Grande Loje) her
Locanın delegeleri tarafından kurulan ve en az senede bir kere toplanarak memleketteki mason kitlesinin bütün işlerini -seçim yolu ile ödevlendirdiği- bir Daimî heyet aracılığıyla yöneten teşkilât. Bu heyet başında bir Büyük Üstad, bir Büyük Üstad Yardımcısı, iki Nazır, Hatip, Kâtip, Hazine ve Hasenat Eminleri, iki Muhakkik üç teşrifatçı ve Dahili ve Harici Muhafızlar olmak üzere onbeş kişiden ibarettir.
MAHKEMESİ KÜBRA — Skoç Riti 31 dereceli Haysiyet Divanı.
MAKBENAK — Etin kemikden ayrılması aslı ibranice 95 – 147 sahifa
MAHUF BİRADER — Namzetlerin Tefekkür Hücresinden Mahfel kapısına kadar muamelesini idare eden Birader.
MALA — Harcı kullanarak binayı teşkil eden taşların birleştirilebilmesine ve Vahdetin teessüsüne yardım eder. Ve bu sebeple birleştirdi tevhit edici, Uluslararası kardeşliği, sevgiyi, herkese karşı müsamahayı remzeden bir alettir.
Sofra Tabiri: Kaşık.
MANİVELA — Tefekkür âleminin üst merhalelerinde bilgiyi, irade ve yaratma kudretinin dayanağını remzeder.
MASON —- İnsanlığın barış ve mutluluk içinde yaşamasını amaç bilen, hakikati ve adaleti her şeye tercih eden, batıl fikirlerden ve avamın beğendiği hurafelerden nefsini tecrit eylemiş bulunan, zengin fakir herkesin muhibbi olan, faziletli, hüsnü ahlâk sahibi .vatanına, dinine sadık hür adam.
MASONLUK — İnsanlar arasında adaleti tesis, uhuvveti tahkim, alemin sulh fe selâmetini temin maksadını takip eden hayırlı faydalı, bir yol. Din ve siyasetle meşgul olmaz. Ulusal kardeşlik ilkelerini Dünya mutluluğuna temel bilir.
MAŞRIKI AZAM — (BÜYÜK MAŞRIK) — Grand Orient — Fransa, masonları federe atelyelerinin mümessilleri tarafından kurulu büyük idare heyet, Merkezi: Paris 16 Rue Cadet.
MATEM CELSESİ — Ebedi Maşrıka intikal eden biraderlerin hatırasını anmak için Mahfellerde yapılan özel toplantı, Törenin hususi bir ritüeli vardır.
MATRAK A — (ÇEKİÇ) Üstadı Muhterem ile Nazırların elinde otoritelerinin ifadesi. Nizam vaziyetinde bulundukları zaman sağ ellerinde olan çekici sol omuzlarına dayanmak suretiyle gönyeyi resmederler. Fil dişinden matraka temizliğin sembolüdür. Çekiç müsbettir ve kuvveden fiile geçen iradeyi de ifade eder, fakat hiç bir vakit ağır ve kırıcı olmamalıdır.
Çırağın elinde, ham taşı yontmağa yarayan çekiç, mesaiye aktif bir şekilde iştirakini ve bu sahadaki iradesini, arzusunu ifade eder.
Yüksek derecede biraderlerin Mahfele kabullerinde birbirini takip eden süratli darbelerle tekrim vazifesini görür. Birinci, ikinci, üçüncü matraka terimleri üstadı Muhteremle iki Nazırları murad eder.
Bir konuyu çekiç altına almak, incelemek üzere ertelemek demektir.
MATRIKÜL — Bir locanın üyelerini bütün teferruatiyle gösteren ana defter. Kâtip veya arşiv memuru tarafından tutulur.
MAVl MASONLUK — İlk üç remzi derecelerin grubuna verilen isim.
En üst kat idari grubuna, Beyaz; felsefi grubuna, siyah ;Şapitr grubuna, kırmızı, denirse de bu renk bahsi yabancı lisanlara mahsustur, Türkçede adet edinilmemiştir, (Bk.RENK)
MEÇ — (Bk. KILIÇ)
MENAFİİ UMUMİYE VE HUSUSİYE — Oturumların sonunda biraderler tarafından teklif ve müta’aa şeklinde konuşulan konular.
MESAİ — Makul ve muteber herhangi bir sebeple muvakkat bir zaman için toplantılara katılmıyacaklar keyfiyeti yazı ile Üstadı Muhtereme bildirip Locadan izin istemeğe mecburdur. Reye müracaat edilmek suretiyle verilir. Şartı ve müddeti nizamnameye bağlıdır.
MİMAR (KÂİNATIN ULU………………….. I) — Skoç Ritme mensup Masonluğun Allah mevhumuna verdiği isim .
MİMAR (ÜSTAD) — Skoç Riti felsefi 12. derecesi.
Mİ’SRAİM — Lugavi manası, Mısır, Mısır’da 90 dereceli bir nevi masonluk taklidi.
MOZAİK — (Bk. FA VE MOAK)
MUAVİN — Büyük Üstad, Hatip, Kâtip, Hazine ve Hasenat Eminleri, Muhakkik, Teşrifatçı ve Dahi li Muhafız biraderlere, bulunmadıkları zaman vekâlet etmek üzere seçilen vazifedarlar. Bu vazifeyi gördükleri müddetçe asillerin bütün selâhiyet ve zorunluklarıyla yüklü olurlar. Ancak, Muhakkik muavini Üstadı Muhteremlik makamını işgal edemez. Kalfalarla, Çıraklar – Hatiplik hariç ,icabında muavinliklere seçilebilirler.
MUHADENET KEFİLİ — Obediansların irtibat vazifesini görmek için birbiri nezdinde karşılıklı bulundurdukları mümessili, oturumlarda şarkta şeref mevkiine alınır.
MİKÂP TAŞ — Felsefenin, tefekkür aleminin aslıdır; menşeine dönmek isteyen ruhun remzidir ve sütunların dayanak taşıdır; bu sebeple de istikran remzeder.
İlim ve marifet elde etmiş arif ve fadıl bir masonun maruz kalabileceği çirkinliklerden ve lekelerden temiz ve saf kalmak yolundaki azm ve sebatını ilham eder.
Kalfaların kullandığı aletlerin bileyi taşı; heva ve hevesten, hırs ve tama’dan nefsini tenzih etmek, lüzumunu belirtir.
MUHAKKİK — Mahfelin zaptu raptuna nezarete, üstadı Muhteremin inzibatî emirlerini infaza, ziyaretçilerin sıfat ve derecelerini tahkike, takrisle terfilerde törenleri hazırlayarak yönetmeye memur, Üstadı Muhterem ve sırasıyla birinci ve ikinci nazırlar bulunmadığı taktirde birinci çekici idare eder. İcabında Mahuf birader vazifesini de görür.
MUHAFIZ — Biri içerde (dahili) diğeri dışar- da (Harici), mesainin emniyeti altında bulunmasını temin eder. Celsenin açılmasından sonra gelenlere kapıyı ancak Üstadı Muhteremin müsaadesiyle açar.
MUKADDES KELİME -— Okunmaz ve yazılmaz, yalnız hecelenir. Birinci harfi söyleyene İkincisi söylenir. Tekris ve terfilerde bildirilir. Kuvvet ve metanet ifade eder; Süleyman Mabedinin sütunlarında amelenin yanma gelip, ücretlerini aldıkları sütunların isimleridir.
MUNTAZAM — Kanun, nizam ve usulu dairesinde kurulmuş Loca veya tekris edilmiş Mason; Matrikülde kayıtlı ve vecibelerine riayet eden müdavim birader.
MURAHHAS — Locayı Büyük Mahfelde, tören veya komisyonarda temsil etmek üzere seçilen üye, murahhaslar daima Üstad derecesinde olmalı, fakat seçimlerine refik ve müptediler de rey verir. (Bk. DELEGE).
MÜCEVHERLER — Üçü Muharrik : Gönye, cetvel ve şakül, üçü de gayri muharrik: resim tahtası, cilalı mikyap taş ve hamtaş olmak üzere altıdır. (Bu kelimelere bak.)
MÜDDET (TERFİ……………….. LER) — Çıraklıkta yedi ay, Refiklikte, bir, Üstadlıkta iki senedir. Fevkalâde hallerde kararlarla kısaltılabilir.
MÜFETTİŞ — Çalışmalara nezaret edip her sene raporla bildirmek kaydıyla Büyük Locanın kendi üyeleri arasından Localar nezdinde memur ettiği mümessil Özel nizamnamesi vardır.
MÜFETTİŞ (BÜYÜK UMUMİ) — Skoç Kitinin 35. dereceli üyesi, Bunlara Pek Münevver ve Pek Muktedir denir.
MÜHÜR — Locanın her türlü resmi evrakının altında bulunmalı. Eskiden tekris sırasında müptedinin omuzu bununla damgalanırdı. Bu, mason vas- fıı. ir tık silinmez olduğuna işarettir.
İÜHÜRDAR — Loca ödevlilerindendir; Resmi levhaları mühürlemeğe memurdur. Bunu kâtip de yapabilir.
MÜFTEDİ — Bir dereceli Mason, Susmak, dinlemek, düşünmekle olgunlaşmalı. Aletleri çekiçle kalemdir. Vazifesi ham taşı yontmaktır. Nafakasını J sütunundan alır. Samimi Mason, Refik ve Üstad olsa da daima müptedi kalacağını unutmaz.
MÜRUR KELİMESİ — Bu kelime ile MUKADDES kelime her derecenin tevcihinde bildirilir. Telaffuz edilmez, karşılıklı hecelenir. Her birinin karşılıklı manası vardır. Jules Boucher’nin «Le aymbolique Maçonnique» inde mukaddes ve mürur kelimelerinin mufassal izahlı tam listesi vardır S. 347 – 354.
MUSAVVAT — Diğerleri HÜRRİYET VE KARDEŞLİK olan üç masonluk temelleriden biri.
MÜSELLES — Masonluğun esas amblemi, Üç kenar, üç açı ve üç noktadan yapılı bu şekil en büyük mesafeleri ölçmeğe yaradığı için pozitif ilmin ana temellerinden sayılır. İyi düşünme, iyi söz, iyi iş; akl-u hikmet, kuvvet, güzellik; Hürriyet, Eşitlik, Kardeşlik; geçmiş hal, ati; tuz, kükürt, cıva; doğma, hayat, ölüm mason müsellesinin formülleridir. (Bk. ALKIŞ).
MÜSTATİL — Mason Mabedinde üç sütunla sınırlanmış olan Kuzey ve Güneş sütunlarındaki biraderler arasında ve «Şark» ın önünde bulunan kısım.
MÜTALEA — (HATİBİN………………….. SI) Loca tartışmalarında reye müracat edilmeden evvel Hatip Biraderden alman fikir. Başkan, bizzat tartışılan konuyu değil, Hatibin reye arzolunmak üzere formüle ettiği şekli teklif eder. Hatibin, bu şekilde müta- leasmdan sonra kimseye söz verilmez. Açılış ve kapanışlardan evvel de Hatibin fikrine danışmak usuldendir.
-N —
NAFAKA — (Bk. TEZYİDİ…………………… ) Bir üst dereceye geçmek.
NAMZET — Tekris ve terfi’e istekli mason veya teklif edilmiş harici.
NAR — Mabette J ve B Sütunlarının tepesinde açık bulunur. İnce bir zar içinde birbirine bitişik taneleri müşterek idealle birbirine bağlamış masonları temsil eder. Bazı masonik tefsirlere göre de nar, cinsiyeti telkin sembolü sayılır. Jules Boucher der ki : Narın kabuğu zehirli olduğundan Masonların, esasında fena olan bir alemden çıkıp yükselme alemine geçişlerinin remzidir. Bu yazarın «La Sym- bolique Maçonnique» eserinde Narın tarihçesiyle daha bir çok tefsirler vardır.
NAZIR — Mahfelde Üstadı Muhteremden sonra gelen ve çalışmaların yönetimi ve intizamını teminiyle ödevli iki otorite. Birincisi B, İkincisi J, sütununda yer alır. (Fransız Ritinde bunun aksidir). Her ikisinin elinde bir Matraka vardır. (Bk. Komisyon).
Nazır, Üstadı Muhteremin doğrudan doğruya yardımcısıdır. Biraderler arasında disiplini temin ve onların devam ve çalışmalarını mürakabe eder.
Nazır mahfe üyelerinin masonluk bilgisini ve fikri seviyesini yükseltmekle görevlidir.
Üstadı Muhterem bulunmadığı vakit her işte kendisine vekâlet ederler.
NİZAM (veya İHTİRAM) VAZİYETİ — Her derecede ayakta duruş hali.
NİZAMNAME — (Bk. Statut).
NOKTA (ÜÇ) — Mason yazılarında kısaltılan kelimelerin eksik harfleri yerine eşit kenarlı üçken — B. ’. , Üst. ’ . , Muh. ’ . — şeklinde kullanılır. Yazılarında kendilerini belletmek isteyen BAZI masonlar bu üç noktayı imzalarının sonuna da ilâve ederler.
NURA KAVUŞMAK — Mason topluluğuna katılarak misterlerine ermek. (Bk. NUR)
NUR — Masonluğun kendine mahsus bir nuru yoktur. Masonluk Nurunu «nefsini bilmek» ten doğan doğruyu severlikten alır.
-O-
OBEDİYANS (OBEDÎENCE) — Kendi kendini idare eden büyük bir mason teşekkülü. Belirli bir bölgede çalışan Masonları bir araya toplar. Remzi derecede çalışan Obedians çeşitleri şunlardır :
Büyük Mahfel (Grand Lofe), Büyük Maşrık (Grand Orient), Büyük Milli Buyruk Gran Loj (Grande Loge Nationale îndependante), Droit Hu- main (Muhtelit Masonluk). Birleşik Amerikada «Job’s Daugghters» ve «Daughters of the Nile» isimleriyle, yalnız kadınlar tarafından tesis edilmiş bir mason teşkilâtı da mevcuttur.
-Ö —
ÖNLÜK — Masonlukta fikri çalışmalar kadar ameli çalışmalara da kıymet verildiğini ifade eder. Her derecenin kendine göre önlüğü vardır. Önlük, Masonun asıl alâmetidir. Kordonlar, eşarplar, madalyonlar birer süsten ibarettir. Çırak ve kalfaların önlüğü beyaz kuzu derisindendir. Çırak önlüğünde bavet» Arkaya kıvrılır. Üstad önlüğü siyah astarlı, mavi kenarlı, işlemeli beyaz satendendir, ….lara karşı korunmak için takılmıştır. Genel olarak şeref alâmeti sayılır. Israilde rahipler, İranda Mithra misterlerinde adaylar, Japonyada dini merasimde. Habeşistan’da, Mısır’da her zaman Ve her yerde bir mümtaz sınıf alâmeti sayılmıştır. Halen Masonlukta da öyledir. Beyaz kuzu derisi, Saflık, Masonluk ifade eder.
ÖĞLE VAKTİ — Müptedi derecede Locada çalışmağa başlama vakti.
–P —
PATENT — Muntazam surette teşekkül eden her Locaya Büyük Loca tarafından verilen «çalışmağa izin» kağıdı. Her sene üstadı Muhteremler tarafından halefe devir ve teslim olunur.
PAVE MOZAİK (MOSAİ:QUE) — Mabedin beyaz ve siyah karelerle dama tahtası biçiminde döşemesi — Renk, iklim, siyaset ve itikat farklarına rağmen birbirlerine bağlı olan bütün dünya masonlarını temsil eder. Birleşmiş, fakat yine de ayrı olan vücut (madde) ve Ruhu andırır. Birbirine zıt fakat birbirine bağlı ışıkla karanlığı da hatırlatır. İki zıt renkte taş ayrıca materializm ile spiritüalizm, fizik ve psişik arasındaki bağ ve zıddiyetlerin alâmetidir. Her fiil bir aksülamel yaratır. Ve her an bozulur her an tekrar teessüs eder (Bk. DÖŞEME)
PENCERE — Mabedin Doğu, Güney ve Batısında remzen, kafesli birer pencere vardır. Yalnız Kuzeyde yoktur. Doğu penceresi şafağı yani tekrar faaliyete geçme zamanını bildirir. Güney, güneşin kuvvet ve sıcağını aksettirir. Bazı penceresi tedricen hafifleyip istirahate davet eden bir ışık verir. Kuzeyde ışık olmadığından pencere yoktur. Müptedi, yani çırak, kuzeyde oturur çünkü aydınlanmağa muhtaçtır. Güney penceresinin hararet ve ışığından faydalanır. Güneyde oturan Refikler daha bilgili olduklarından daha az ışığa muhtaçtırlar; Kuzey duvarına akseden onlara kafi gelir. Üstadı Muhterem Batının ışığını alır. Nazırlar ise doğunun ziyasından hemen haberdar olur ve çalışmaların başlayabileceğini daima müjdeleyebilir.
PERGEL — Daire çizmeye yarayan bu alet fikir hareketlerini remzeder ve çizdiği dairenin büyüklüğü, iki kolu arasındaki açıklık derecesine söre değişir Çıraklık devresinde kollar arasındaki açı 45 derecedir. 90 derecede, pergel gönyeye eşit olur. Böylece gönye halinde menfi’i (maddeyi) pergel halinde müsbeti (tefekkürü) ifade eder. Araştırmada ölçü aracı sayılan pergelin iki kolunda vücuda gelen açı tefekkür kudretine göre ayarlanırsa, geniş düşünce açık zaviyeye, küçük açı münakaşaya karşılık tutulur.
Mabedin kapısında ve yemin kürsüsünde pergel ile gönye biri öteki ile bir arada bulunur. Ve kardeşlerin samimiyet ve anlayışını sembolize eder.
Relativite sembolü olarak kabul edilen pergel insana da teşbih edilmektedir. Pergelin iki kolu insanın iki koluna ve iki kolunun birleştiği nokta da dimağa tekabül eder.
-R —
REFİK — Remzi Masonluğun 2. derecesi, İstihkakını J sütunundan alır. Aletleri çekiç, kalem, cetvel ve pergeldir; bu kalfalık devresinin müddeti en azından 12 aydır; fevkalâde hallerde kısaltılabilir.
REGİUS POEM — (Hallivell Document) En eski Franmason, yazılı konstitüsyonları. Tarihi takriben miladı 1390 dır. Chaucerian English denilen ve tercümesiz anlaşılması güç bir eserdir. British Museum’da muhafaza edilmektedir. 4×5,5 inch boyunda, parşömen üzerine, kırmızı ve vaktiyle siyah fakat şimdi koyu kahve rengini almış mürekkeple yazılıdır. Önemi, nazım şeklinde yazılmış olduğu için «destan denilmesindedir.»
RENK — Safirin mavi rengi remzi mahfeller zümresinin rengidir. Kâinatın mavi kubbesi altında çalışan masonluğun evrensel bir bütün olduğunu belirtir.
İncinin rengi olan beyaz, dürüst bir hayatın, temiz bir ahlâkın, iffet ve ismetin sembolüdür. Ekosizimde 4. dereceden 18 dreceye kadar ara faslın rengi kırmızıdır.
Zekâ, kudret, şan ve feragat timsali sayılır. 19. dereceden 30. dereceye kadar uzanan bölümün rengi siyah 31. dereceden 33. idari derecelerin rengi beyazdır. (Bk. MAVİ MASONLUK)
REMZ SYMBOLE — Mason âlemir/de fikir ve eşyanın mecazi manâsını canlandıran kelime veya Şey.
REMZİ (SYMBOLİQUE) Skoç Ritinin ilk üç dereceli bölümüne verilen ad (Bk. LOCA).
RESİM TAHTASI — Üstadların plânlarını çizmeye kullandıkları bu levha arz üzerinde dağılmış bütün insanların örnek olacak işlerde ve davranışlarda bulunmaları lüzumunu sembolize eder.
REY — Masonlukta rey gizli ve şerbettir. Buna azami riayet şarttır. Yalnız idari işlerde Loca üyelerinin arzusu ile aleni olabilir. Skrütende, tahkik varakalarının tam olarak okunmasında hazır bulunmayanlar reye katılamazlar. Haricinin Masonluğa kabulüne dair verilen rey maddesi özel bir usule tabidir. (Bk. SKRÜTEN)
RİT — Mason çalışma sistemi. Eskiden mevcut sayısız Ritlerden şimdi ancak çağdaş Ingiliz Riti, York Riti, Eski ve Kabul edilmiş Skoç Riti ile Fransız Riti kalmıştır. Bunlardan başka Royal Order Of Scotland ile halen Almanlarla Norveçlilerin ve Felemenlilerin kullandıkları kendi özel (ritleri ile Rectifie, Schröder, Memphis ve Misraim Ritlerini de zikr etmek gerekir.
RİTÜEL — Mahfelde çeşitli derecelerin muntazam çalışma ve ananevi merasim usullerini ihtiva eden rehber.
RUMUZ — (Bk. REMZ).
ROYAL ARCH — Skoç Riti felsefe derecelerinin onüçüncüsü.
ROT KRUA (ROSE CROX) — Skoç Riti felsefi 18. derecesi. Buna Şapitr üyesi de denilir.
RUZNAME (GÜNDEM) — Oturumlarda görüşülmesi tasarlanan konuların cetveli. Davetna melerde bildirilir. Reye bağlı her mesele mutlaka, her üyeye gönderilen. Ruznamede gösterilir. Buna yapılan değişiklikler oturum sırasında reye müracatla yapılır. Gündemde bildirilmeden tekris, terfi merasimi ile tahkikat akrüteni yapılmaz. Her oturum gündemini Üstadı Muhterem veya envar meclisi tayin eder.
–S —
SAAT (MASONÎK) — Oturumların başlangıç ve sona erme vakti remzen ifade edilir. Ve derecelere göre değişir.
SAİNT ANDRE BÜYÜK SKOÇ ŞÖVALYESİ — Skoç Ritinin felsefi 29. derecesi.
SAİNT—JEAN LOCASI — Remzi üç derece Localarına verilen isim. Eski inşaatçılar (Confra- ternite de Saint Jean) localarından kalmadır.
SANCAK — Şarkta, Üstadı Muhteremin sağında şeref mevkiini işgal eden milli Bayrak.
SANDIK (YARDIM………………… ğı) — Ölüm halinde biraderin cenaze masrafını varisine yetiştiren servis.
SANİİ ÂZAMİ KAİNAT — (Bk. mimar).
SAYVAN (DALGALI) — Mabedin dört kena- rmı birbirine bağlarki hakikat matlaı olan Masonların arzın her hangi noktasında olurlarsa olsunlar birbirlerine bağlı olduklarını ima eder. Buna ilmekli ip de denir.
SEÇİM — (Bk. intihap).
SEMA — (Bk. Yıldızlı Kubbe).
SEMBOL VE SEMBOLİZM — (Bk. Remz).
SENE — Mason tarihi, Milâdi senenin rakamına 4000 ilâvesiyle gösterilir, Prensip olarak Mason senesi 1 Martta başlar ve gün, ay, sene ile belirtilir. Böylece 1 Ocak 1965 tarihine: «Hakiki Ziyanın 5965 inci senesi, 11. ayının, birinci günü denir.
Türkiyede mason senesi, yeni devir Türkiye Gran Lojunun Kuruluş tarihi olan 16 Aralıkta başlar. Senelik seçimler bu tarihten sonra yapılır. Ve 15 gün ardından da isatlar yapılır. Halbuki aslında bunların 22 Aralıktan itibaren yapılması umumi bir adettir.
SENELİK KELİME — Her sene — bazılarında her altı ay — değişen ve ancak mahfel dahilinde gizlice ve ittihat zinciri ile kulaktan kulağa verilen bu kelime, Gran Loj Büyük Üstadı tarafından tertip edilir. Sırf Obediansma tabi olan Local- verilen bu kelime muntazam Masonların mabetlerine girebilmelerine yaradığı için üyeler ancak kapıda Muhakkik Biradere aktarırlar. Başkalarına bildirmeleri yasaktır. Unutanlar onu yalnız Üstadı Muhtereme sorabilirler.
SEYYAHAT — Tekris ve terfi merasiminin önemli bir safhasını teşkil eder. Bunda namzet toprak, hava, su ve ateş tecrübelerinden geçerek, çocukluk, gençlik orta yaş ve kemâl gibi hayat merhalelerini remzen yaşar. Tefekkür hücrelerinden Mabede geliş namzedin topraktan çıkışını (bazılarına göre ana rahminden kurtuluşunu), İkincisi hayatta ilk adımlarında rastladığı zorluklarla engelleri cesaret ve sebatla yenmesini; üçüncüsü ihtirasları yenmek için attığı metin adımları, dördüncüsü de azm ve meramla faziletin zaferi sayesinde nura kavuşmasını sembolize eder.
SİLAHLAR — (Sofra terimi : Kadehler.
Sıra — Mahfele girişte en küçük dereceliden, çıkışta, en yüksek dereceden başlar.
SKOÇ RİTİ (ESKİ VE KABUL EDİLMİŞ) — Templier Şövalyelerinin Şarkta aldıkları batmi bilgileri kapalı şekilde çalışan operatif masonlara öğretmeleriyle meydana gelmiştir. Dereceler şunlardır.
1 — Müptedi (Çırak) — Entered apprentice)
2 — Refik (Kalfa) — Fellovveraft)
3 — Üstad (Master Mason)
4 — Ketum Üstad (Secret Master)
5 — Kâmil Üstad (Perfect Master)
6 — Sır Kâtibi (İnkimate Secratary)
7 — Nazır ve hâkim (Prevost and Judge)
8 — Bina Emini (Intendent of the Building)
9 — Dokuzlar müntahabı (Master elect of Nine.Eiu of the Nine.
10 — Onbeşler müntehabı (Elect of Fifteen, Eluof the Fifteen.
11 — Onikiler müntehabı (Sublime Master Elected, Elu of the Twelve)
12 — Üstad Mimar (Master, Grand Master Architect)
13 — Royal Arch de Salomon (Master o£ the Ninth Arch. Royal Arc of Salomon.)
14 — Kâmil Müntehap (Grand Elect Master. Perfect Elu)
15 — Şark ve Kılıç şövalyesi (Knight of the Eastand Sword.)
16 — Kudüs Prensi (Prince of Jerusalem)
17 — Şark ve Garp Şövalyesi (Knights of the East and West).
18 — Roz-krua şövalyesi (Knight of the Rose-Croix).
19 — Pontif (Grand Pontif) Köprü yapıcısı veya merasim alayı kavası.
20 — Remzi Mahfeller Üstadı (Master and VitamMaster of the Symbolic Lodge)
21 — Prusya şövalyesi (Patriarch Noaehite-Noaehite of Prussian Knight)
22 — Lübnan Prensi veya Asil Balta Şövalyesi (Prince of Libanus — Knights of the Royal Arch)
23 — Esrar Sandukası Şefi (Chief of the Tabernacle).
25 — Eren Yılan Şövalyesi (Knight of the Bragen Serpent)
26 — Mersi Prensi (Prince of Mercy : İnayet)
27 — Mabet Büyük Amiri (Knight Commander of the Temple)
28 — Güneş Şövalyesi (Knight of the Sun or Prince Adept)
29 — Saint-Andre Büyük Skoçu (Scottish Knight of Saint-Andrevv).
30 — Kadoş Şövalyesi (Grand Elect of Knight Kadosh)
31 — Amir Müfettiş (Inquisitor, Commander Inspector, Grand Inspector Inquisitor).
32 — Ulvi Sır Prensi (Sublime Prince of the Royal Secret, Master of the Royal Secret)
33 — Büyük müfettiş umumi (Sovereign GrandInspector General).
SKRÜTEN — (OYLAMA) — Haricilerin tahkik ve kabuluna, Müptedi ve Refiklerin nafaka artırımına mutlaka gizli reyle karar verilir. Harici hakkında gelen bütün tahkik varakalarıyla sair yazılar oturumda biraderlere alenen okunur. Ve yalnız, bunların hepsini dinlemiş olan biraderler, (ziyaretçiler de dahil) reye katılırlar. Gran Lojdan haricinin evvelce red, tard ve imha edilenler arasında bulunmadığına dair cevabi levha gelmedikçe skrüten yapılmaz, idaresi ve neticesi tüzüğün özel şartlarına bağlıdır. (Bk. Rey).
SOFA t— (Pas — Perdus) — Mabedin bekleme odasına açılan kısım. 18. yüzyüda en son tekris edilen Müptedilerden ikisi, elinde kılıçla turada bekletilirdi. Ödevi, yaklaşan yabancüarı uzaklaştırmaktır. Nöbeti kendilerinden sonra Nura kavuşanlara devrederlerdi. Şimdi bu vazife harici Muhafız Birader tarafından güdülmektedir.
SÖZ — Mabette daima Hazırların iş’arı ve Üstadı Muhteremin müsadesiyle söylenir. Üstadı Muhteremden başka kimse konuşanın sözünü kesemez ve müdahalede bulunamaz. Hele Üstadı Muhterem asla itiraz olunamaz, tenkit muaheze ve muhalefet edilemez. Ancak hatip Birader Anayasa veya iç tüzüğe aykırı bir hali, ikaz makamında, hatırlatabilir.
Hatibin mütalaasından sonra bir de, Dul kesesi muhteviyatı ilân edildikten sonra kimseye söz verilemez; söz daima ayakta ihtiram vaziyetinde, sakin ve edep dairesinde Üstadı Muhtereme hitaben söylenir; karşılıklı tartışılmaz.
SPEKÜLATİF MASONLUK — inşaat mesleğinden olmayan kimselerin Mason Localarına intisabı üzerine vücuda gelen teşekkül.
STATUT — Genel Tüzük.
SULP (KATI) — Sofra terimi : Her türlü yiyecekler.
SUPREM CONSElL — (Supreme Conseil Bk. YÜKSEK ŞURA).
SÜTUN (ÎKÎ……………… ) COLONNES — Süleyman Mabedinin önünde ve dışında bulunan iki tunç Sütun, Mason Mabedinin, biri giriş kapısının iç kısmında öteki sağ tarafın yan ortasında J ve B harfleri ile durur. Jaekın «tesis edecektir.» Booz ise «kuvvet» demektir. J erkek sütundur çünkü ibrani- cede, J (Jod, Jot) erkek-faal manasına. B (Beth) ev, mesken, rahim, kabul, yani pasif, dişi manasına gelir. Müptedilerle Refikler nafakalarını bu sütunlarda alırlar. Biraderler «Sütunları tezyin» eder. Sütunlarda «Sükût cari» kimse söz istemiyor demektir.
SÜTUN (ÜÇ………. ) — (Piliers). Skoç Ritine göre dörtgenin ortasında Güney-Doğu Güney-Batı, ve Kuzey-Batı taraflarında, açıları gönye şeklinde bulunan bu sütunlar üç vazifelinin hususiyetlerini yani, Akl-u hikmet (Üstadı Muhterem — yaratır) Kuvvet (1. Nazır = süsler) e karşılıktır. Müstafilin tam olması için, yeri boş duran dördüncüsü, görünenle görünmeyeni birleştiren Yüksek Zekâyı temsil eder. Mevcut olmakla beraber fani gözlerimize gözükmek. Böylece bu dört sütun Dörtgenin sınırlarını (ideal dünyayı) çizer ve -—prensip itibarıyla— kimse bunların arasından geçmemeli. Işıkların yakılması özel bir törene tabidir. Anglo-Sakson Masonluğunda bu sütunlar birer minyatür şeklinde Üstadı Muhteremle Nazırların masalarında durur.
-Ş-
ŞAKÜL — Anlayışı ve müsamahayı temsil eden
Nazırın amblemidir. Dikey durumu sağlamaya yarayan şakiil, derinliğe doğru yöneltili bir gayrettir; sağa sola en ufak bir kaymanın vukuunu önler, ailevi ve kişisel etkilerden azade olarak tefekkürde doğruluğu ve hakikatin aranması lüzumunu; düşüncede dengeyi ifade eder.
ŞANSÖLYE — (Chancelier), Supreme Conseil ve Şapitr (Chapitre) kâtiplerinin ünvanı.
ŞAPİTR (Chapitre) — Skoç Riti felsefi 15-18. dereceleri bölümü.
ŞARK — Mabet kapısının tam karşısında, sağdan ve soldan üç basamakla çıkılan, parmaklıkla ayrılmış bölme. Ortasında bir basamak yüksekte üstadı Muhteremin koltuğu ile masası ve bunun hemen önünde yemin kürsüsü vardır. Bunların her ikisi bir arada bir mihrap mahiyetini taşıdığı için aralarından geçilmez. Pepelerinde gözlü üçgen, sağda ve solda Güneş ve Hilâl görülür. Işık Doğudan geldiğinden Mabedi aydınlatan Üstadı, Muhterem çalışmaları buradan yöneltir. Her iki tarafına şeref- lendirilmesi icap eden derecelileri davet eder.
ŞIBULET — Yahut ŞEYBULET — 2 nci derece — Kalfa paraları, ESRARI FARMASON Sahife 76.
ŞÎMAL — Üstadı Muhteremin sağı, 2. Nazırın idaresine tabi taraf.
ŞÖVALYE — (ŞARK, GARP, ROZ, KRUA, KADOŞ SI). (Bk. YÜKSEK ŞURA).
–T —
TAHKİKAT — Mason topluluğuna girmek isteğinde bulunan herkes araştırmaya tabi tutulur. Araş tırma. mesleki, içtimai ve masonik üç koldan yürütülür’. Mahfelde okunup tasvip edilmesi için davetnamelerde isim tasrihi ile bildirilmesi şarttır. Üs ta d Muhterem her zaman tahkikatı çekiç altma alabilir; Mahfelde her zaman araştırmanın genişletilmesini isteyebilir. Oylama ve teferruatı Nizamnamenin özel maddelerine göre yapılır.
TAK (ÇELİK……………… ) — Şeref misafirlerini ve celse açıldıktan sonra gelirse, Üstadı Muhteremi istikbal için zairini derecesine ve sıfatına göre sütunlar arasında üç, beş, yedi meçle kurulur. Bu adet 18. asırdan kalmadır.
1 Temmuz 1789 da 16. Louis, Pariste Belediye Sarayına girerken hazır bulunan Masonlar binanın merdivenlerinde böyle bir tak kurmuştur; ondan sonra adet haline girmiş.
TAKVİM — (Bk. Sene)
TALEPNAME — Mason topluluğuna karışmak isteyenin baş vurma kağıdı, Okunacağı, davetnamelerde bildirilir. Kabulü skrütene tabidir. Yönetim ve sonucu özel tüzükte belirtilmiştir.
TAŞ — (Bk. HAMTAŞ — MİKYAP TAŞI).
TEAVÜN SANDIĞI — Yardım fonu. Özel tüzüğü vardîr.
TEBENNİ — Muntazam bir Masonun Ana Locasından gayri başka bir Locanın matrikülüne de geçmek suretiyle çalışmalarına katılması. İşleminin usulü tüzüğün özel maddesinde gösterilmiştir.
TEFEKKÜR HÜCRESİ — Tekris edilecek haricinin ilk sorulan üç şeye (Bk. VASİYETNAME) hertürlü dış etkilerden uzak kalarak cevap verebilmesi için kapatıldığı sembolik oda.
TEKEMMÜL MAHFELÎ — Skoç ritinin 4. İlâ 14derecelerde çalışan mahfeller bölümü.
TEKLÎF VARAKASI — Üyelerin kendi mahfellerine alınmasını uygun gördükleri bir kimseyi bildirmek için üç imza ile verdikleri pusula. Okunacağının davetnamelerde ilânı usuldendir.
TEKLİF KESESİ — Üyelerin mahfel reyine arzetmek istedikeri işleri yazılı olarak bildirmek için attıkları torba. Oturum sonunda teşrifatçı birader tarafından dolaştırılır. Ve Üstadı Muhterem tarafından açılır; gereği reyine bağlıdır’.
TEKRİS — Bir kimsenin masdnluğa kabulü sırasında Mabette yapılan geleneksel tören. Bütün teferruatiyle Ritüelden takip ve icra edilir. Ancak, İnsan yalınız bu merasimle Mason olmaz. Mason olmak için temessül kabiliyetinde olmalı ve ruhuna nüfuz edebilmek için çaba sarf etmeli. İnsanlar teşkilâtlarında daima törenlere önem vermişlerdir. Zamanın vahşi kabileleri bile gençlerinin bûluğ çağını bazan dehşet verici merasimle kutlamışlardır.
Eski dinlerde ancak, tam bir inisiasyon, kursunu muvaffakiyetle tamamlıyanı mabede alırlardı.
Sanat Korporasyonları ile Localar da tarih boyunca mensuplarını bir takım törenlerle aralarına alırlardı. Bizde ahiler de öyle yapardı.
Temsili törenler insanın ruh ve dimağına daha derin etki yapar. Fakat şimdiye kadar yapüa- gelenlerin hiç biri Mason ritüelininkinden daha iyi olmamıştır. Zira yaşanan, duyulan, nüfuz edilen sembolik şekli yüzyıllar arasında amaca vardıran en emin yol olduğunu isbat etmiştir.
TERFÎ — (Bk. Tezyidi Nafaka)
TERSİMAT — Mahfelde bir evvelki oturumun zaptı. Her toplantı başında Kâtip Birader tarafından okunur. İcabında tartışılır; Hatibin mütalaasıyle reye konulur. Ve Üstadı Muhterem, Hatip ve Kâtip Biraderler tarafından imzalanarak Mühürdar birader tarafından mühürlenir.
TEESSİS MERASİMİ — Kurucu Üstad Masonlar tarafından teşkil edilmiş bir Locanın Büyük Loca Murahhaslarınca yapılan resmi bir törenle çalışmağa başlaması. Locaya icabında kendi kendini teessise selâhiyet verilebilir. Böyle hallerde Üstadı Muhteremle Nazırlar teessüs törenini Büyük Loca namına idare ederler.
TESVİYE — Çalışkanlığı, ceht ve çabayı temsil eden, 1. Nazırın amblemidir. Müvazi hattı tersime yarayan pasif bir unsurdur. Bilgilerin tatbik alanında doğru yola yöneltilmesiyle daima insanlığa faydalı olmağa çalışılması lüzumunu belirten bir semboldür.
TEŞRİFATÇI — Mabette her çeşit töreni idare eder. Üstadı Muhteremin emri üzerine ziyaretçileri Mahfele almak, teklif kesesini dolaştırmak ve Mahfelin sair hizmetlerini görmekle görevlidir.
TETRAGAMMA — Deltanın içinde Obedianslara göre — ya ilâhi göz veya tetragamma denilen İbrani Jod, Ne, Vau, Ne harfleri görülür. İbrani- lerde Allahı isimlendiren bu harfler baş rahip tarafından senede ancak bir defa telaffuz edilirdi.
Göz, fizik plânda, «Hayat ve Nur saçan Güneşi temsil eder. Orta veya Astral plânda «Yaratıcı prensibi ifade eder. Ruhi ve ilâhı plânda «Sani’i Azam’ı Kâinat’ı» temsil eder.
TEZ — Nafakasının artmasını isteyen her Masonun bulunduğu derecenin felsefesini anlamış olduğunu isbat etmek için vermeğe mecbur olduğu özel etüd. Terimler, Fransızcadan tercüme edilirken alındığı için buna Travay (Travail) da denir.
TEZYİDİ NAFAKA — Bir derece ilerleme. Müddetleri —Vadisine göre— Refikliğe 5-7, Üstadlığa 7-12 aydır. Yazılı ve imzalı talepler teklif kesesine atılır. Talip devamlı, ve Hazine ile alakası tam olmalıdır. Her talep. Mahfelde tartışıldıktan sonra kabul kararı bir üst derecede verilir.
TEZYİNAT — Sütunlar, Mabedin zemini, Ziya saçan yıldız, Delta, içiçe iki üçgen, Sayvan, iş araçları, önlük kordonlar ve sair amblemler.
TOPLANTI — (Bk. celse).
TOPRAK (KUVVETLİ) — Sofra terimi : Hardal.
TONUBLANŞ (TENUE BLANCHE) — Masonların eş, ana ve 18 yaşından yukarı evli olmayan kızları ve kızkardeşleri ile yaptıkları resmi toplantı ve sofra, Özel Ritüele tabidir.
TRAVAY (TRAVAİL) Her türlü Mason konuları üzerine hazırlanmış bir etüde verilen, ve Ritüeller Fransızcadan tercüme edilirken lisana aktarılan bir terim. (Bk. TEZ)
TUĞLA — Dul kesesinden çıkan paranın kuruş olarak ifadesine kullanılan birim.
TUZ — Akü ve hikmetin aynı zamanda imtizacın sembolü. Eskiden beri mukaddes telâkki edilmiş bir dostluk remzi.
-U —
ULVİ SIR PRENSİ Skoç Ritinin 32. derecesi
ÜSTAD — Remzi Masonluğun 3. derecesi. Us’ lu, bilgili, nur saçan tam Mason.
ÜSTADI MUHTEREM — Locanın başkanı. Her sene Üstad derecesinde gizli reyle seçilen üç aday arasından Çırak oturumunda aranan çoğunluğu üe intihap olunur. Locayı toplantıya davet eder, celsenin devamınca görüşmeleri yöneltir. Konuşurken söz daima kendisine tevcih edilir. İzni olmadan kinişe konuşamaz. Kendi sözü kimse tarafından kesilemez, ancak kâtip birader tüzüğe aykırı hallerde ikazda bulunabilir.
Üstadı Muhtereme mutlak itaat şarttır. Toplantıda, asla tenkit ve muaheze edilemez. (Ek. Söz). İzni olmadan mahfele girilip çıkılamaz. Mason törenlerinde mahfeli temsil eder veya ettirir. Bütün komisyonların tabii başkanıdır. Bulunmadığı zaman 1. ve 2. nazırlar, bunlarda olmazsa 1. Muhakkik kendisine vekâlet eder. Ancak, bir oturum sırasında inzibati her hangi bir sebeple celseyi tatil ederse kendisinden başka —veya izni alınmadan— kimse otu rıımu tekrar açamaz.
ÜSTAD (BÜYÜK — Grand Maitre) — Her memlekette Mason topluluğunun Genel Başkanı Konvanlara riaset eder, içeride ve dışarıda memleketin Mason âlemini temsil eder. Ve her türlü işlerinin yönetimini düzenler. Her dönemde tekrar tekrar seçilebilir.
UYANMA — Masonluk aleminde, intizama avdet ederek, tekrar çalışmalara katılma.
UYKU — Mason faaliyetinin durgun hali.
–Ü —
ÜÇ — Skoç Ritinin remzi rakkamı. Üç nokta, üç yaş, üç darbe bunun tezahürüdür. (Bk. NOKTA).
ÜÇGEN — Masonluğun ana amblemi, Şarkta, Üstadı Muhteremin koltuğunun arka ve üst tarafında bulunan ışıklı üçgen (Delta) İlâhi kuvvetin timsali sayılır. İçinde yazılar (Bk. Tetragamma) veya bir göz (Bk. Göz) vardır. Üç kenarı iyi düşünmek, iyi söylemek, iyi yapmak; veya Hürriyet, Müsavat, Uhuvvet; Üç ucu, Hal, Mazi, İstikbal; Açıları Akl’u Hikmet, Kuvvet, Güzellik veya Doğuş, Hayat Ölüm manalarını alır. (Bk. DELTA).
ÜÇ NOKTA — Mason yazılarında kısaltılan kelimelerde eksik harflerin yerine kullanılır. Ba- zan bir kelimenin baş bir veva iki üç harfi ve eşit kenarlı üçgen şeklinde, üç nokta ile iktifa edilir. Yazılarında kendilerini belirtmek isteyen bazı Masonlar imzalarına üç nokta ilâve ederler (Bk. Nokta).
_ V —
VADİ’ — Şehir.
VASATİ HÖRE — Skoç Ritmin remzi 3 derecede çalışma mahfeli.
VASİYETNAME — Mason âlemine katılmak üzere bulunan kimsenin dış dünyanın karanlığından sıyrılarak Nura kavuşma merasimi sırasında, tefekkür Hücresinde, Vatanına, nefsi ile ailesine ve insanlığa karşı olan vazifelerine dair sorulara verdiği yazılı cevaplar. Mabette her kese okunur, tartışılır, ve sonra yakılır.
VAZİFEDARLAR — (Bk. ÜSTADI MUHTEREM).
NAZIR, HATİP, KATİP HAZİNE ve HASENAT EMİNİ, MUHAKKİK, TEŞRİFATÇI, MUHAFIZ).
VAZ’I İHTİRAM — Ayakta saygı duruşu. Her derecenin işaretine göre çeşitli şekildedir.
V.İ.T.R.İ.O.L. — Tefekkür Höcresinin duvarlarında görülen bu harflerin manası : Visita İ’nteri- ora Terra Rectificandoque İnvenies Occultum La- pidem.» «Toprağın içini ziyaret et, tasfiye et, giztaşı bulursun.» Bu, iç alemini, yani sükûn ve sükût içinde bizzat kendi ruhunu araştır, ham taş insan ruhunun karanlıklarında gizlidir» demektir.
–Y —
YAĞMUR YAĞIYOR — Masonların bulundukları yerde kendi işlerinden bahsederken yabancıların dinlediğini veya işitebileceğini birbirlerine bildirmek için kullandıkları ikaz.
YARI GECE — Remzi 1. derece çalışmasının sona erdiği vakit.
YAŞ — Dereceye göre değişen remzi bir sayı.
YEMlN — Her derecede tazelenmesi icap eden and.
YEMİN KÜRSÜSÜ — Mahfelde Üstadı Muhteremin önünde Mukaddes kitapların bulunduğu mihrap, Üstadı Muhteremin Kürsüsü ile bu mihrap bir kül ettiğinden aralarından geçmek caiz değildir.
Konu: 1965 Yılında Yazılmış Olan Mason Sözlüğü. (Okunma sayısı 11001 defa)
Aralık 16, 2020, 11:41:33 öö