Masonlar.org - Harici Forumu

 

Gönderen Konu: Haftanın İlk Günü Cumartesi.  (Okunma sayısı 2685 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Temmuz 31, 2007, 10:42:09 öö
  • Ziyaretçi

HAFTANIN İLK GÜNÜ CUMARTESİ

Gürcistan'ın başkenti Tiflis diye söylenir Türkçe'de, Gürcüler ise Tibilisi derler. Tibilisi'nin anlamının, bizim Türkçe'de "ılıca" dediğimiz bir kelimeye karşılık gelmekte olduğunu oraya yaptığım yolculuklardan birinde öğrendim. Gürcüler "ılık" yerine "tibili" diyorlardı.

Bu yolculuklarım sırasında yavaş yavaş Gürcüce'yi sökmeye çalışırken çok ilginç bir olgunun varlığını keşfettim. Gürcüce'de haftanın günleri cumartesi başlangıç kabul edilerek isimlendirilmişti. Biraz daha düşününce fark ettim ki Türkçe'de ve daha bir çok dilde gün adları Cumartesi başlangıç kabul edilerek isimlendirilmişti.

İlginizi çekeceğini zannettiğim için aktarıyorum, aslında insanlık büyük bir kültür mirasını ortak üretiyor ve paylaşıyor gibi geliyor bana. Ayrıca bu yazıyı okuyanlardan, örnek vermediğim dillerde de aynı durumu yakalamışlarsa bana yazsınlar istiyorum.

Şimdi isterseniz beni bu düşünceye iten Gürcüce'den başlayarak diğer dillere geçelim.

Gürcüce'de sayılar 1:erti 2:ori 3: sumi 4:othi 5:huti vs diye gider. Günler ise şöyle adlandırılmıştır;

Cumartesi: Şabati,
Pazar: Kvira,
Pazartesi: Orşabati (yani cumartesiden sonraki ikinci gün),
Salı: Sumşabati (yani Cumartesinden sonraki üçüncü gün),
Çarşamba: Othşabati (yani cumartesinden sonraki dördüncü gün),
Perşembe: Hutşabati (yani Cumartesiden sonraki beşinci gün)
Cuma : ...şabati (yani Cumartesiden sonraki altıncı gün).

Görüldüğü gibi cumartesi olarak adlandırılan Şabati mihenk taşı kabul edilerek tüm günler o referans noktasına göre dizilmişlerdir.

Şabati'nin ne anlama geldiğini merak etmemek benim için olanaksızdı ve öğrendiğim zaman şaşkınlığım bir kat daha arttı. Şabati, Musevi inancına göre tanrının dünyayı altı günde yarattıktan sonra dinlendiği yedinci güne verilen ad olan Şabat'tan geliyordu. Dolayısı ile İbranice'de günlerin böyle sıralanıyor olması çok normal kabul edilebilirdi ama şimdi örneklerini vereceğim Türkçe dahil dillerdeki yapıların da böyle olması dikkatimi çekti.

Tavla oynayan herkes şimdi söyleyeceğim sayı adlandırılmasını bilirler. 1: yek, 2: dü, 3: se, 4: cıhar, 5: penç, 6 : şeş.

Türkçe dahil orta asya'da konuşulan dillerin tamamında Çarşamba ve Perşembe yaklaşık bir biçimde söylenmektedir. Çarşamba (Şamba'dan sonra dördüncü gün), Perşembe (yani Şamba'dan sonra beşinci gün). Türkçe hariç tüm Türkçe kökenli dillerde Cumartesi'ye Şamba ya da Şambi denmektedir. Çoğunda Pazartesi'ye Duşambi ya da Düşanbe, Salı'ya da Seşambi ya da Seşambe.

Hiç Musevi olmamış Çerkezlerin Cumartesi'ye Şabat dediklerini duyduğumda da ayrıca çok şaşırdığımı söylemek isterim. Çünkü bir dönem Hazar Türklerinin Museviliği kabul ettiği bilinmektedir. Örnekleri ve dilleri yaygınlaştırmak mümkün ama bu kadarının yeterli olduğunu düşünüyorum.

İş inanç yanından soyutlanırsa ben bunun nedenini ay takviminin ilk sistematik takvim olarak bu uluslara Museviler tarafından götürülmesine bağlıyorum. Tüm bu dilleri kullanan insanlar haftanın ilk gününü ister Cumartesi, ister Pazartesi ya da Salı olarak kabul etsinler dillerine yerleşmiş olan 'cumartesiden sonra x'inci gün' yapısını bozmayı düşünmediler.


Nezih Kuleyin' e ait olan dökümanı sizlele paylaşmak istedim.


Gerçeklik payı var ama yinede tartışmaya açı bir konu.


 

Benzer Konular

  Konu / Başlatan Yanıt Son Gönderilen:
Kıyamet Günü Kafatası!

Başlatan Ittihatci Mitoloji

9 Yanıt
11873 Gösterim
Son Gönderilen: Kasım 28, 2008, 11:30:54 ös
Gönderen: dogudan
2 Yanıt
2808 Gösterim
Son Gönderilen: Kasım 23, 2007, 07:25:00 ös
Gönderen: Sebnem
14 Yanıt
8180 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 08, 2018, 10:36:53 ös
Gönderen: Tij
8 Yanıt
5437 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 19, 2008, 11:24:29 ös
Gönderen: OFDincel
24 Kasım Öğretmenler Günü

Başlatan Teknik Öğretmen « 1 2 » Diger Konular

19 Yanıt
10506 Gösterim
Son Gönderilen: Kasım 29, 2008, 01:38:34 ös
Gönderen: Prenses Isabella
0 Yanıt
2161 Gösterim
Son Gönderilen: Mayıs 10, 2009, 02:32:16 öö
Gönderen: Mozart
0 Yanıt
5275 Gösterim
Son Gönderilen: Haziran 05, 2009, 03:06:52 ös
Gönderen: Mozart
3 Yanıt
3148 Gösterim
Son Gönderilen: Kasım 24, 2009, 05:36:56 ös
Gönderen: rigormortis
4 Yanıt
6661 Gösterim
Son Gönderilen: Şubat 02, 2010, 10:54:39 ös
Gönderen: Asi
7 Yanıt
3532 Gösterim
Son Gönderilen: Haziran 30, 2013, 01:07:58 öö
Gönderen: BT