Mason Sözlüğü (C - Ç)

[ADAM]

Cadde
Bir mason mabedine protokol uyarınca yapılan törenle giriş sırasında, kılıç çatılması suretiyle oluşturulan “çelik kubbe” altında kalan simgesel koridor.

Caduceus
Latince: “Müjdecinin asası”.

Caementarius
Orta Çağ Latincesi: “Taş işleyen mason”.

Cagliostro, Kont Alessandro
Kendi adıyla anılan mason ritini kurmuş ve Masonluk tarihinin en büyük şarlatanlarından biri olarak nitelenmiş kişi.

Cagliostro Riti
18. yüzyıl sonlarına doğru Fransa’da kurulmuş olan bir mason riti.

Canaan ; Bak: Kenan

Catena
Hem erkek hem kadın üye alan bazı karma mason kuruluşlarınca 1971 yılında oluşturulmuş bir uluslararası örgüt.

Cavit, Mehmet
Maşrık-ı Âzam-ı Osmanî’nin üstad-ı âzamı: 1917-1918

Cehalet ; Bak: Bilgisizlik

Celse ; Bak: Oturum

Cemiyet ; Bak: Dernek

Cenaze   (Masonik)
Ölen bir masonun masonik gelenekler ve yöntemler uyarınca defnedilmesi.

Cenup ; Bak: Güney

Cephane
Bir kardeş sofrasında içilecek içkilerin şişe ya da testiler içinde topluca bulundurulduğu yer.

Cermen Şövalyeleri  Bak: Tötonik Şövalyeler

Cerneau Sistemi; Cerneauizm
19. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkmış, Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti ile bağlantılı olmak üzere bu ülkede masonik yetki ve derece karışıklığı yaratmış bir masonik dizge.

Cesaret ; Bak: Yüreklilik

Cetvel
Düz hat çizmek ve ölçmek için kullanılan geometrik alet.

Cevap ; Bak: Yanıt

Ceza
Bir masonik kusur ya da suça karşı uygulanan yaptırımcı karar.

Ceza İşareti
Temel masonik işaretin, bazı mason kuruluşlarınca benimsenmiş olan niteliği.

Chaillon de Jonville, Augustin Jean François
18. yüzyılda Fransa’daki en ünlü masonlardan biri.

Cham; Bak: Ham

Chanok; Bak: Enoş

Charles I  /  Charles II ; Bak: Stuartlar

Charles Martel
Masonluğun eski el yazmalarından bazılarında belirtildiğine göre; Roma Kolejleri ortadan kalktıktan sonra, Operatif Masonluğun yeniden gelişimine büyük katkısı olmuş Frank kralı.

Charleston
Amerika Birleşik Devletleri’nin Güney Carolina eyaletindeki bir kent. Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti’nin ilk yüksek konseyinin kurulmuş olduğu yer.

Chartres Dükü Louis Philippe
Fransa’da Clermont kontundan sonraki büyük üstat.

C”hasidim; Bak: Kasidim

C”hesed; Bak: Hesed

Chetwode Crawley El Yazması
Masonluğun eski belgelerinden biri.

C”hohmah; Bak: Hohma

Chol; Bak: Kol

Cıva
Doğadaki tek sıvı ve ağır maden.

Cilalı Taş ; Bak: Küptaş

Civi – Ki
İbranice: “Diz çök! - Kalk!”.

Cizvitler
16. yüzyılda kurulmuş olan bir Katolik tarikatının üyeleri.

C. K. H. / C. K. S.
Chevalier Kadosh; “Kadoş Şövalyesi”.

Clement  V
Papa: 1305-1314.

Clement  XII
Papa: 1730 – 1740.

Clermont Kontu Pierre de Bourbon-Condé
Fransız Masonluğu’nun 4. ve ünlü büyük üstadı.

Clermont Kurulu / Şapitri
1754 yılında Paris’te, Masonluğun yüksek derecelerini düzenlemek ve yönetmek üzere kurulmuş bir örgüt.

CLIMAF
Comité de Liaison de la Maçonnerie Féminine (Fra.); “Kadın Masonluğu İletişim Kurulu”.
Kadın mason obediyanslarının 1982 yılında kurulmuş uluslararası örgütü.

CLIPSAS
Centre de Liaison et d’Information des Puissances Maçonnique Signataires de l’Appel de Strasbourg (Fra.); “Strasbourg Çağrısını İmzalayan Masonik Güçlerin Haberleşme Merkezi”.
Liberal mason kuruluşlarının 1961 yılında oluşturulmuş uluslar arası örgütü.

Collegia ; Bak:   Kolejler

Comacini ; Bak: Komo Ustaları

Conficius / Confucius ; Bak: Konfüçyüs

Confrèrie
Orta Çağ’da, başta Fransa olmak üzere bazı Batı Avrupa ülkelerinde örgütlenmiş olan, yarı dinsel ve yarı toplumsal amaçlı yardımlaşma dernekleri.

Consummatum Est
Latince: “Bitti!” ya da “Tükendi!”.

Cooke El Yazması
Masonluğun eski belgelerinden biri.

Cooptatus
Sözlük anlamı bakımından “seçilmiş” demek olup, Roma kolejlerinde çırak.

Corde Gladio Potens
Latince: “Gönlüyle ve kılıcıyla güçlü”.
Cork Şövalyeleri
18. yüzyılda Fransa’daki bazı İrlandalı masonların kurduğu bir gizli örgüt.

Crux Ansata
Üzerinde halka şeklinde bir taşıma yeri bulunan haç.

Crux Commisa
“Tau” şeklindeki haçın Latince’deki adı.

Crux Decussata
“X” şeklindeki Aziz Andre Haçı’nın Latince’deki adı.

Crux Emissa
Düşey kolunun uzunluğu yatay kolunun iki katı olan haç.

Crux Pattée
Pençeli Haç.

CUE
Chaîne d’Union Européenne (Fra.): “Avrupa Birlik Zinciri”.

Curia

Bir Roma kolejinin toplantı yeri.

Custos Arcani
Latince: “Gizemlerin koruyucusu”.



Ç.
Çırak.

Çaba
Durağanlığı giderip, ilerleme ve gelişmeyi gerçekleştirmek için gerekli olan girişim.

Çadır
Kalın bez ya da benzeri bir nesneden oluşturulmuş, basit ve geçici barınak.

Çağdaş Kardeşlik Dayanışma Derneği
Türkiye’de kadınların masonik etkinlikler gösterdikleri kuruluşun ilk resmî derneği.

Çağdaş Masonluk
1.   Düşünsel ve insancı (hümanist) etkinliklerde bulunan Masonluk.
2.   İçinde yaşanılan çağın düşünce, anlayış, koşul, gerek ve gereksinmelerine uygun Masonluk.

Çağdaşlaşma / Çağdaşlık
Çağın gerektirdiği düşünce, bilim, kültür, tutum ve davranışlar ile uyumlu olma.

Çağrı
Bir locanın ya da bir diğer masonik birimin, üyelerine ve ilgililere gönderdiği toplantı duyurusu.

Çakıl
Bazı mason kuruluşlarının ritüelleri ve geleneksel benimseyişleri uyarınca; bir loca ya da atölyenin oturumunun sonunda dolaştırılan dul kesesinden arta kalarak çıkan küçük para birimi ya da bunların her biri.

Çalı
Çok sayıda ve karmakarışık ince dallardan oluşan, kuru görünümlü bir bitki.

Çalışma
1.   Bir üretim yapmak üzere gösterilen bedensel ya da zihinsel çaba.
2.   Masonik birimlerin, mabette yaptıkları oturumlarında, ritüelik açılış ve kapanışlar dışında yapılan iş.

Çalışma Öncüsü
Eski ve Kabul Edilmiş İskoç Riti’nin bazı uygulamalarında, 22. derece çalışmasında, bu dereceye yükseltilecek olan masonlara yol gösteren görevlinin ritüelik niteliği.

Çalışma Tablosu  ;  Bak: Resim Tahtası, Tablo

Çalışma Zamanı
Bir masonik birimin oturumunun açıldığı ve kapatıldığı simgesel saatler arasında geçen ve gene simgesel nitelikli süre.

Çançar, Hamdi Nüzhet
İzmir Granloju adını taşıyan obediyansın granmetri (büyük üstadı): 1955-1956.

Çapa
Bir teknenin deniz üzerinde belirli bir yerde durabilmesini sağlamak amacıyla bir zincire bağlı olarak kullanılan ucu çengelli gereç.

Çapa Şövalyeleri ve Hanımları Örgütü
1745 yılında Fransa’da kurulmuş ve 40 yıl kadar varlığını sürdürebilmiş olan bir paramasonik örgüt.

Çatal Bıçak Derecesi
Mecazi anlamda olmak üzere “kardeş sofrası”.

ÇÇ.
Çıraklar

Çekiç
Yapı işlerinde, çakmak, vurmak, ezmek ve gereğinde kırmak için kullanılan el aleti.

Çekiç Almak
Bir mason locasında saygıdeğer üstat (üstad-ı muhterem), bir atölyede -ritüelik görev unvanı her ne ise- “başkan”, ya da bunların herhangi birinde nazır (yardımcı) olarak seçilmiş bir masonun görevine başlaması.

Çekiç Kullanmak
Bir loca ya da atölyenin yönetiminde, tüzük, ritüel ve masonik geleneklerin verdiği yetkiyle davranmak.

Çekiç Tutmak
Bir masonik birimin, çekiç kullanılan görevlerinden birini yürütmekte olmak.

Çekiç Vermek
Bir locada göreve yeni seçilmiş olan bir saygıdeğer üstadı (üstad-ı muhteremi), bir masonik atölyede ise atölye başkanını, ayrıca nazırlarını (yardımcıları) görevlerine başlamak üzere yetkilendirmek.

Çekiçaltı
Bir locanın oturumunda, önceden gündeme alınmış ve üzerinde karar verilecek olan bir konu ya da işlemin, saygıdeğer üstat (üstad-ı muhterem) tarafından gündemden çıkarıl-
ması ve işlemlerin süresiz olarak ertelenmesi.

Çekilme
1.   Bir masonun, masonik derecelerinden bazılarını, kendi isteğiyle bırakması.
2.   Bir masonik birimin oturumu kapatıldıktan sonra, ya da toplantıya bir ara verildiğinde, oturuma katılmış olanların mabetten ayrılması.

Çekül  ; Bak: Şakul

Çelik Kemer; Çelik Kubbe
Kılıçların yükseltilerek çatılması suretiyle oluşturulan tak.

Çember
Bir merkezden eşit uzaklıktaki noktaların birleşiminden oluşan geometrik şekil.

Çentikli Çerçeve
Bir mason mabedinin ortasındaki “Mozaik Döşeme”nin, bazı uygulamalardaki çerçevesi.

Çeşme (Pınar)
Düzenli taze su kaynağı.

Çıkarma   (Masonluktan)
Bir masona, işlemiş olduğu bir masonik suç nedeniyle verilebilecek en ağır ceza.

Çırak
Genel olarak Masonluğun ilk derecesi ve bu derecede bulunan kişi..

Çıraklar Locası
Çırak derecesinde yapılan bir oturum.

Çift Başlı Kartal
Aynı gövdeden çıkan iki ayrı başı bulunan, genellikle biri beyaz diğeri kara (siyah) olan bir kartal şeklindeki simge.

Çimento
Taş ve tuğla gibi yapı elemanlarını birbirine yapıştıran harcı oluşturmak üzere kullanılan bağlayıcı malzeme.

Çizgi  ; Bak: Hat

Çizim Tahtası  ; Bak: Resim Tahtası, Tablo

Çoban
Sürü güden kişi.

Çubukçuoğlu, Rengin
Kadın Mason Büyük Locası’nın büyük üstadı: 1998-2004

[Mustafa Kemal]

Çatal Bıçak Derecesi:

Tesviye Dergisinde yıllar önce çıkan bir şiir, edebi olarak değerlendirmiyorum ama Taminimce bir tercüme:

Toplantılara katılmam
Harcayacak vaktim olmadığından
Ama her ziyafette
Oradayım ben.

Ritüeli, tüzükleri
Çalışmadım ben,
Ama Konuşmacıyı alkışlar,
Çok iyi çatal bıçak tutarım.

Ritüelim o denli paslı ki,
Sanki Japonca gibi.
Mükemmele ulaştım antrenmanla,
Ama çatal bıçak derecesinde.

[Erinch]

Merhabalar,

   Sözlük; Bir dilin bütün ya da belli bir çağda kullanılmış sözcük ve deyimlerini alfabe sırasına göre alarak tanımlarını yapan, açıklayan ya da başka dillerdeki karşılıklarını veren yapıt. 

   Sayın Adam yukarıdaki tanıma dayanarak belirtmek isterimki övgüye değer çalışmanızın(Mason Sözlüğü) , ''Ceza İşareti : Temel masonik işaretin, bazı mason kuruluşlarınca benimsenmiş olan niteliği.'' kısımı benim için tanımlayan ve de açıklayan olmaktan ziyade düşündüren , sorduran bir özellik taşımakta.
 
  Bahsi geçmekte olan '' temel masonik işaret '' aklımıza ilk gelen pergel+gönye+''G'' harfin den oluşmakta olan mıdır ? Yahut nedir ?
  ''Benimsenmemiş olan niteliği '' nedir ? ve neden kuruluşlarca algılama farklılığı gösterir ?

  Yanıtlarınızı merakla bekliyorum.

  Saygılarımla...

[ADAM]

Forumdaki Mason Sözlüğü, ayrıntılı bilgi arandığında yeterli olmayabilir. Buna bile şükür. Sıradan bir sözlükte bu tanım ya da açıklama çok daha kısa bile olabilirdi.

Sayın Erinch bu açıklamanın ona yetersiz geldiğini söylüyor. Haklı. Olabilir. Ancak böyle giderse korkarım daha bir çok açıklama yetersiz gelecektir. Ancak şimdi konu sadece bu.

Bunu daha ayrıntılı olarak açıklayamaz mıyız? Betimleyemez miyiz? Olabilir. Ancak burada, bu forumda olabilemez. Çünkü forumun kuralları var. İsterseniz 17. maddeye bir bakın.

Gönye + Pergel + G ise bir amblemdir, işaret değil. Burada bir ritüelik işaretten söz edilmekte yani bir bedensel hareketten; örneğin kollarınızı kavuşturmanız gibi.

Açıklamadaki "benimsenmiş olan niteliği!" ise şundan ileri geliyor. Kimi mason kuruluşları bu işarete "ceza işareti" derken kimileri böyle bir nitelendirme kullanmıyor. Masonlukta kullanılmakta olan terimler dünya yüzündeki tüm mason kuruluşlarında tıpatıp aynı değil.

[Samuray]

Ben bu sözlüğün kaynağını yerinden taramıştım burada çatal bıçak dereceleri için şöyle deniyor:

"Çatal Bıçak Derecesi
Mecazi anlamda olmak üzere “kardeş sofrası”."

Orada yani ömbl isimli DERNEĞİN sitesinde deniyordu ki mason locasına sosyal ortamlarını geliştirmek için girenlere çatal bıçak derecesi masonları denir.

Bunların hangisi doğru? Yenen yemeğin ismi mi yoksa benim dediğim kişilerin ismi mi bunlar çok farklı şeyler. Sayın Mustafa Kemal'in şiiri de benim dediğimi doğrular nitelikte...

[ADAM]

ömbl'yi sadece bir DERNEK ismi olarak niteleyenler, elbette herhangi bir konuyu merak ettiklerinde kendilerine sağlam bir kaynak bulur.

Bu arada şuna dikkat etmeli: "Çatal-Bıçak Derecesi" başka, "Çatal-bıçak derecesi masonları" başka. 

[Spock]

Eğer sosyal ortamlarını geliştirmek için girenlere deniyorsa, bu hafif alaysı bir ifadeyi içinde barındırıyor demektir. Masonluk çevre yapmak için girilmesi gereken bir müessese değildir.

[ADAM]

Mecazi anlamda dendiğine göre, artık o bir ince alay (istihza) mıdır, eleştiri mi, yergi mi, yoksa bir gülmece (komedya) yansıtması mı, duruma göre değerlendirilir.

Ancak öyle sıradan bir deyiş değil bu. Ayrıntılarına girilecek olsa, çok şey anlatılabilir. Bu anlatılar resimlerle de süslenebilir. Fakat sözlükte işte hepsi bu kadar.

[Samuray]

Mecazi anlamda dendiğine göre, artık o bir ince alay (istihza) mıdır, eleştiri mi, yergi mi, yoksa bir gülmece (komedya) yansıtması mı, duruma göre değerlendirilir.

Ancak öyle sıradan bir deyiş değil bu. Ayrıntılarına girilecek olsa, çok şey anlatılabilir. Bu anlatılar resimlerle de süslenebilir. Fakat sözlükte işte hepsi bu kadar.

Evet evet dediğiniz gibi söz konusu sitede resimlerle de zenginleştirme vardı. Ancak anlayamadığım ordan alıntılanan bir sözlükte nasıl farklılığın olabildiği.
Acaba bu sözlüğün eski versiyonu mu yada belki copy paste yapılırken hata yapılmış olabilir.

[ADAM]

Yeri burası olmasa da anlaşılan bir açıklama gerekiyor.

Bu sitedeki (masonlar.org) sözlük bir başka siteden alıntı değildir. Ansiklopedik Mason Sözlüğü adlı yapıttan madde madde çıkarım yapılıp yeniden düzenlenmiştir.

Burası Forum.

Dolayısıyla terimin tanımında yanlışlık varsa düzeltilebilir.

Konu buradaki "Çatal bıçak derecesi" olunca, bir başka kaynakta bir başka tanım varsa, getirilirse, araştırırız, inceleriz, uygunsa, ya öncekini değiştirir ya da onu da ekleriz.

Böylece Forum'da forumun gereğine uygun bir çalışma yapılır.

Haydi bakalım, Ziya Paşa'nın dediğini yapalım.