Masonlar.org - Harici Forumu

 

Gönderen Konu: Analojik Düşünme Yöntemi Üzerine  (Okunma sayısı 8176 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Mart 05, 2015, 01:40:00 öö
  • Orta Dereceli Uye
  • **
  • İleti: 402
  • Cinsiyet: Bay

Düşünme yöntemleri üzerine yaptığım paylaşımların dördüncüsünü yapacağım bu başlıkta “Analojik Düşünme” ile ilgili kendimce bir şeyler yazmaya çalışacağım. Şüphesiz ki, hep söylediğim gibi, bir pozitif bilimci olarak bu yazacaklarımın daha iyisini yazacak üyelerimiz olacaktır.

Bundan önce yaptığım üç paylaşımı sıralamak gerekirse
-Analitik düşünme yeteneğine sahip insan
-Eleştirel Düşünme Üzerine
-Tümevarımlı Düşünme Yöntemi Üzerine
isimli başlıklardır.

Konumuza dönersek;
Analoji: Kavram, ilke ve formüller arasındaki bazı yönlerin birbirine benzemesi biçiminde tanımlanmaktadır.

Yukarıda tanımını verdiğimiz analoji kavramı metafor kavramıyla çoğunlukla karıştırılabilmektedir. Başlığın dışında kalmasına karşın kısaca tanımlamak gerekirse: metafor Türkçe’ de mecaz, eğretileme anlamlarına gelmektedir. Kelimesi kelimesine alındığında ise metaforik bir ifade, bir şeyin, açıkça olmadığı bir şeymiş gibi gösterilmesi, açık anlamının tamamen dışında kullanılması olarak ifade edilebilir.

Yani analoji iki kavramı açıkça karşılaştırırken metafor ise karşılaştırmayı üstü kapalı bir şekilde, örtülü olarak yapar. Analojide olduğu gibi iki kavram arasında yüksek benzerlikler veya ilişkiler içermez. Kısaca özetlemeye çalıştığım metafor kavramı ile ilgili başka bir başlık açılabilir.

Analoji kurmak bir kavramı/olguyu başka bir kavrama/olguya benzetmek başka bir deyişle aralarında çağrışım kurmak demektir. Yani bilinen bir kavramdan hareketle bilinmeyen bir kavramın öğrenilmesi biçiminde tanımlanır.

Analoji kurma işlemi ise şu şekilde yapılır: Herhangi iki kavram/olgu arasındaki analojik ilişkiden söz edilirken, bu kavramlardan/olgulardan biri için kaynak/temel diğeri için ise hedef/analog terimleri kullanılmaktadır.

Bu süreçte hedefe (yani anlatılmak istenen) bilinen bir kaynak yardımıyla ulaşılmaya çalışılır.  Özelden genele gidilen tüme varımdan farklı olarak özelden özele akıl yürütme olarak da tanımlanır.

Peki nedir akıl yürütme?

Akıl yürütme, en az iki önerme arasındaki ilişkiyi kullarak birinden diğerini çıkartmak olarak tanımlanabilir.

Yukarıda temel kavramlarını verdiğim bu düşünme süreci bilinen bir benzerlikten yola çıkılarak bilinmeyenlerin elde edilmesini sağlayan akıl yürütme yöntemi olarak yani “Analojik Düşünme” yöntemi süreci olarak tanımlanır. Basitçe bir örnek vermek gerekirse: Vücudumuzdaki kılcal damarları karayolları ağına benzeterek yani analoji kurarak anlatabiliriz.

Modelleme ve tasarım yaparken analojilerden ve analojik düşünmeden çokça faydalanılır. Modelleme bilinen olgulardan ve kaynaklardan yola çıkarak bilinmeyen bir konuyu açık ve anlaşılır hale getirmek süreci olarak tanımlanırken, süreç sonunda ortaya çıkan ürün ise model olarak tanımlanmaktadır.

Görüldüğü gibi analojiler ve analojik düşünme tasarım ve modellerin temelini oluşturur. Herhangi bir konuda model yapılmasının amacı bir konu veya kavramın öğretilmesi-öğrenilmesi veya anlaşılır hale getirilmesidir.

Az evvel söylendiği gibi, yabancılık çekilen bir olgunun, yabancılık çekilmeyen bir olguya benzetilerek açıklanması olarak anlatılan analoji yapma süreci modelleme sürecinin vazgeçilmez bir bileşenidir.

Analojiler yapılırken somut örnekler ve temsillerden yoğun bir biçimde faydalanılır. Analoji ve örnekler bilinmeyen kavramları bilindik hale getirmekte kullanıldıkları için bu düşünme sürecinde benzer amaçlara hizmet etmektedirler.

Bu açıkladığımız nedenden dolayı bireyde meydana gelen kalıcı izli davranış değişikliği olarak tanımlanan öğrenme sürecinde de analojik düşünme oldukça önemli bir yer tutmaktadır.

Çünkü bireyin yeni öğrendiği bilgi eski bilgileriyle çelişmiyorsa (analojiler çelişmeme noktasında yardımcı olmaktadır) bireyde özümseme/anlama süreci ve dolayısıyla öğrenme gerçekleşmiş olur.

Unutulmaması gereken bir nokta: Eski ve yeni kavramların birbirini tamamlaması yani ilişkilendirilmesi ve uyarlanması süreçleri öğrenmede oldukça önemli bir yer tutmaktadır.

Analojik düşünme ve örnekleme sayesinde bireyler var olan bilgileri yardımıyla bu bilgilerinin üzerine yeni bilgileri yapılandırmış yani kurmuş olurlar.

Özetle anlattığım analojik düşünme süreci dört temel bileşenden oluşur. Bunlar;
-Hedef kavram
-Benzer kavram
-Hedef ve benzer kavram ile ilgili açıklayıcı tanımlama ve uyan ve uymayan yönlerin belirtilmesi
-Sonucun/yargının çıkarılması
olarak sıralanmaktadır.


Son olarak analojik düşünmenin bireyler için yararları üzerine konuşmak gerekirse bunlar:
-Bilimsel düşünme, problem çözme ve tahmin etme yeteneklerini geliştirir.
-Yaratıcılık yeteneğini geliştirir.
-Zor soyut kavramların somut hale getirilmesinde oldukça kullanışlıdır.
biçiminde sıralanmaktadır.
« Son Düzenleme: Mart 05, 2015, 01:54:46 öö Gönderen: propulsion »
Nosce te Ipsum


Mart 05, 2015, 01:41:10 ös
Yanıtla #1
  • Aktif Uye
  • ***
  • İleti: 631
  • Cinsiyet: Bay

1 ek yapıp 1 de soru sormak istiyorum.

1- Anolojik düşünmeye bir-iki örnek :

*Vucuttaki dolaşım sistemini şehir trafiğine benzeterek anlatmak.

*Vucudumuzdaki organlardan kalbi, ülkenin başkentine benzeterek 'Ankara' demek.

2- Bu madde bir sorudan oluşuyor :

Analojik düşünme ile Metaforik düşünme arasında fark var mıdır ? Varsa nedir ?


Mart 05, 2015, 05:10:44 ös
Yanıtla #2
  • Orta Dereceli Uye
  • **
  • İleti: 402
  • Cinsiyet: Bay

Sayın İNSAN paylaşımında benim verdiğim örneğin yanına bir örnek vermiştir. Kendisi örnek olarak başkent ve kalp arasında bağlantı kurmuş ve analoji yapmıştır. Örnek güzel bir örnektir.

Devamında ise bir soru sormuş “Analojik düşünme ile Metaforik düşünme arasında fark var mıdır ? Varsa nedir ?”
 
Bu konuda paylaşımımda da söylediğim gibi yeni bir başlık açılabilir fakat kendisi soru sorduğundan bu soru cevaplanmalıdır.

İkisi birbirine sıklıkla karıştırılan analojik düşünme ve metaforik düşünme arasında farkı anlamak için analoji ve metafor kavramlarının iyi bilinmesi gereklidir. Analoji kavramı başlık içinde tanımlanmıştı. Metaforu biraz açmak iyi olacaktır.

Paylaşımda kısaca verdiğim metafor tanımını biraz açmak gerekirse: Metaforlar, genel olarak bir olgunun veya bir kavramın daha tanıdık ve bilinen terimlerle mecaz veya eğretileme yoluyla nitelendirilmesi olarak tanımlanmaktadır. Ad değişimi veya mecaz olarak da karşımıza çıkmaktadır. Metaforlaın bilinmeyen şeylerin öğretilmesi için bir teknik, öğrenilen bilgilerin akılda tutulması ve hatırlanması konusunda geçerliliği kanıtlanmış birer araç oldukları unutulmamalıdır.

Başka bir deyişle iki kavramı veya olguyu birbirine bağlayan dilsel bir araç olan metafor, bir kavram veya olgudan diğerine bir geçiş yapmak üzere bu iki kavram veya olguyu bağlantılayan bir dilsel yapı olarak kabul edilmektedir.

Metaforik düşünmede de tıpkı analojik düşünmede olduğu gibi kaynak ve hedef vardır. Yani kaynak yardımıyla hedef açıklanmaya çalışılır. Az önce söylediğimiz ikisinin birbirine karıştırılmaları da algoritmalarının benzemesinden kaynaklanmaktadır.

Metaforik düşünme, tanımsal olarak, anlamak ve anlatılmak istenilen nesne, olgu bilgi, şekil ve anlamı başka bir anlamda kullanılan kavramları kullanarak (sanki dolaylı veya mecazi gibi) hedefi anlatma ve açıklama biçimidir şeklinde açıklanabilir.  Günümüzdeki araştırmalar metaforların düşünme-öğrenme biçimin kavramsal-bilişsel dünyamızı düzenlemede yapısal bir rol oynadığını vurgulamaktadırlar

Bir örnek vermek gerekirse: “Hayat suya yazı yazmak gibidir.” cümlesi kullanılabilir. Suya yazılan işaret ve şekillerin kısa sürede kaybolacağı bilinmektedir. Burada anlatılmak istenen ise hayatın geçici, kısa olduğuna vurgu yapmaktır.
« Son Düzenleme: Mart 05, 2015, 05:34:42 ös Gönderen: propulsion »
Nosce te Ipsum


Mart 05, 2015, 05:15:08 ös
Yanıtla #3
  • Aktif Uye
  • ***
  • İleti: 631
  • Cinsiyet: Bay

Bazı kaynaklar metaforik düşünme ile analojik düşünmeyi bazen aynı gibi ele alıyorlardı,onun için sordum.
Teşekkür ederim.


 

Benzer Konular

  Konu / Başlatan Yanıt Son Gönderilen:
3 Yanıt
8897 Gösterim
Son Gönderilen: Ekim 22, 2012, 08:09:47 öö
Gönderen: ADAM
13 Yanıt
12637 Gösterim
Son Gönderilen: Temmuz 07, 2014, 11:01:26 öö
Gönderen: NOSAM33
7 Yanıt
3718 Gösterim
Son Gönderilen: Nisan 09, 2015, 12:44:16 ös
Gönderen: Selim
11 Yanıt
5333 Gösterim
Son Gönderilen: Nisan 22, 2015, 02:24:37 ös
Gönderen: propulsion
13 Yanıt
5948 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 01, 2015, 09:37:49 ös
Gönderen: propulsion
1 Yanıt
2099 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 02, 2015, 03:58:58 ös
Gönderen: ARARAT
0 Yanıt
2429 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 10, 2015, 01:32:53 öö
Gönderen: propulsion
1 Yanıt
4614 Gösterim
Son Gönderilen: Mayıs 10, 2015, 03:40:47 ös
Gönderen: Sade
8 Yanıt
15474 Gösterim
Son Gönderilen: Nisan 09, 2015, 07:37:49 ös
Gönderen: propulsion
7 Yanıt
7657 Gösterim
Son Gönderilen: Nisan 22, 2015, 12:03:27 ös
Gönderen: İNSAN