Ayasofya , 866 Numaralı Kehanet ve Çoban Anıtı'nın Rölyefi Arasındaki Bağlantılar
Enrico Dandolo (1107? – 1205) , 1192 yılından ölümüne kadar Venedik Dükası olarak görev yapmıştır. 4. Haçlı Savaşı sırasında İstanbul'un ele geçirilmesi ve yağmalanmasında büyük bir rol oynamıştır. Öldüğü zaman Ayasofya'da üst galerinin Vestibül bölümünde ünlü Deesis mozaiğinin karşısında yer alan bölüme gömülmüştür. Mezar taşı günümüzde bile bu bölümde görülebilmektedir.
Ayasofya'nın yapımı 537 yılında tamamlanmıştır. Enrico Dandolo'nun ölüm tarihi ise 1205 dir.
1205 ile 537 sayısının farkını bulalım :
1205 - 537 = 668
Enrico Dandolo , Ayasofya'nın yapımı tamamlandıktan 668 yıl sonra ölmüştür. Burada yine 668 yada 668 in tersi olan 866 rakamı karşımıza çıkar.
Vestibül kelimesi , Latince vestibulum kelimesinden kaynaklanan 17. yüzyıl Fransızca'sı kaynaklı bir kelimedir. Latince vestibulum ‘giriş avlusu’ anlamına gelir.
Vestibül kelimesinin mimaride kullanılan anlamları aşağıda sıralanmıştır :
Geniş giriş,
Lobi,
Giriş Holü,
Dış kapı ve binanın iç kısmı arasında kalan pasaj,
Tören alanı,
Giriş odası
Enrico Dandolo bir Düka idi. Düka (Dük) kelimesi (İngilizce "Duke" , İtalyanca "Duce") Latince "Dux" kelimesinden gelmektedir. özellikle askeri bağlamda Lider anlamına gelir.
Ayasofya'nın giriş bölümünde (exonarthex) bir İmparatoriçe lahdi bulunmaktadır. Bu lahit daha önceleri İstanbul'un 4. tepesinde yer alan Pantocrator Kilisesinde bulunuyordu. İmparator John II Comnenus'un (1118-1143) eşi olan İmparatoriçe Eirene'nin lahdi olduğu söylenmektedir.
“İmparatoriçe” ünvanı İmparatorun (Kral) eşini temsil eder. Bir anlamda "Kraliçe" ünvanına eşittir.
Kilisenin nartex bölümü geniş bir giriş alanıdır.
Netice olarak Ayasofya'da iki adet mezar bulunmaktadır :
1. Düka Enrico Dandolo'nun mezarı : 866 numaralı kehanette bahsi geçen Dük
2. İmparatoriçe Eirene'nin mezarı : 866 numaralı kehanette bahsi geçen Kraliçe
866 numaralı kehanet , bir kraliçe ile bir dük'ün galeride (vestibül , nartex) korunmasına değinmektedir !!!
Enrico Dandolo'nun mezarının olduğu bölümde yaptığım incelemede , mezara bakan pencere tarafındaki ikinci sütun üzerine iki adet yazının kazındığını belirledim :
“CAX” ve “ILO”
Eski Yunanca'da “ILO” harfleri , “ILO” Latin harflerine denk düşmektedir.
“CAX” ve “ILO” kelimelerinin anagramı Latince “O CALIX” (Kutsal Kase) kelimesini verir.
Bunun yanısıra “ILO” kelimesinin anagramı "LOI" dir. "LOI" kelimesi 866 numaralı kehanetin üçüncü satırında yer almaktadır. Fransızca kanun anlamına gelir. İlave olarak "LOI" kelimesinin İbrani Numeroloji sistemindeki değeri 110 sayısını verir. Bu sayı Roma rakamları ile "CX" olarak yazılır. "CX" harfleri de kase, kadeh anlamına gelen Latince “CALIX” kelimesine işaret etmektedir.
“CAX” yazısı simetrik olarak Deesis mozaiğine bakan pencere tarafındaki ikinci sütun üzerine de kazınmıştır.
“CAX“ yazısı Kutsal Kase'nin yerini işaret eden ve asıl şifrenin çözümünde gösterildiği belirtilen anahtardır. Bu anahtar Çoban Anıtı'nın rölyefinde yaşlı çobanın sandaletine de kazınmıştır.
Çoban Anıtı'nın rölyefinde orjinal tablodan farklı olarak mezar üzerine ilave olarak yapılmış bir lahit görünmektedir. Bu lahdin üzerine de defne yapraklarından oluşmuş bir taç süslemesi yapılmıştır. Defne yapraklarından oluşmuş bir taç süslemesini Deesis mozaiğinin hemen yanında yer alan pencerenin alt kısmında görebilirsiniz. Bu süsleme Ayasofya içinde sadece burada vardır.
Asıl şifrenin çözümü Kutsal Kase'yi koruyan ay'a değinmektedir.
Mimaride , Lunette , yarım ay şeklinde kapı yada pencere üstlerine yapılan süslemeyi temsil eder.
Enrico Dandolo'nun mezarı ile Deesis mozaiğinin tam ortasında kalan bölümde Ayasofya'nın 49 numaralı odasını girişinde yer alan iki sütun üzerinde bir lunette bulunmaktadır.
Not :
1847-49 yıllarında Ayasofya İsviçreli Gaspare ve Giuseppe Fossati kardeşler tarafından restore edilmiştir. Fossati kardeşler , 49 numaralı odayı atölyeleri olarak kullanmışlardır.
KUTSAL KASE'NİN SAKLANDIĞI YER
LUNETTE ÜZERİNDEKİ ZAMBAK SÜSLEMELERİ
49 sayısı Roma rakamları ile "IL" olarak yazılır.
Çoban Anıtı'nın kitabesinde ve 866 numaralı kehanette yer alan "D" ile "M" Roma rakamlarının sayısal değerlerini alalım :
D - M = 500 - 1000
Bulunan sayıların ilk haneleri :
500 – 1000 = 51
51 sayısı Roma rakamları ile "LI" olarak yazılır. Bunun terside "IL" yani 49 dur.
Unutmayalım ki Çoban Anıtı'nın rölyefinde yer alan yaşlı çobanın diğer sandaletine de "LI" yazısı kazınmıştır.
Eski Latin Alfabesi
ABCDEFGHIKLMNOPQRSTVXYZ
“D” harfi Latin Alfabesinde baştan 4. harftir.
“M” harfi ise "D" harfinden sonra gelen 9. harftir.
“DM” harfleri 49 sayısına (Roma rakamları ile "IL") işaret etmektedir.
Çoban Anıtı'nın rölyefinin resmini baş aşağıya çevirdiğinizde asları "IL" şeklinde olduğunu görebilirsiniz.
Eski Yunanca “IL” harfleri , Latince “IL” ye eşittir.
Sağ elinizin avuç içine bakarsanız ana çizgilerin “IL” şeklinde olduğunu görürsünüz. Bu sembol insanlık devam ettiği sürece var olacaktır ve Kutsal Kaseyi işaret etmesi açısından çok uygundur. Bir kadehi genellikle sağ elimizle tutarız. Ayasofya'da alt galeride bir sütun üzerinde kırmızı bir el izi vardır. Belki de bu el izi bu sembolizmi işaret etmektedir. Latince "CALIX kelimesi 5 harften oluşur. İnsanın bir elinde de 5 adet parmak vardır.
"O.U.O.S.V.A.V.V" anahtarı kitabe üzerinde “D.M.” yazısının (yani “IL” yada 49) üzerine kazınmıştır. Lunette'de 49 (IL) numaralı odanın üzerinde yer almaktadır.
49 numaralı odanın girişinde bir bekçi kulübesi yer alır.
Özet olarak , Çoban Anıtı'nın rölyefinin Kutsal Kase'nin saklandığı yerin kompozisyonu olduğunu söyleyebiliriz :
1. mezar
2. “CAX” ve “IL” yazıları
3. Defne dallarından yapılmış taç
4. Deesis mozaiği (Rölyef'te 3 adet insan ayakta olarak görünmektedir. Deesis mozaiği de 3 figür içerir)
5. Rölyefte diz çöker olarak görünen yaşlı çoban ise Enrico Dandolo'yu temsil etmektedir
Alıntıdır