Masonlar.org - Harici Forumu

 

Gönderen Konu: ÜSTAD-I MUHTEREM  (Okunma sayısı 15596 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Mayıs 30, 2010, 08:21:40 öö
  • Seçkin Üye
  • Uzman Uye
  • *****
  • İleti: 7217
  • Cinsiyet: Bay




Forumun “Evrensel Masonluk” bölümünde “Bir mason Locasının Görevlileri” başlığı altındaki ilk yazımı yazdıktan sonra, bunun ayrıntılarını isteyen olursa devam edeceğimi belirtmiştim. İsteyenler oldu; ben de sözümü yerine getireceğim elimden gelebildiğince...

Ancak ondan önce Masonluktaki şu “Üstad-ı Muhterem” terimi üzerinde durmak istiyorum.

Türkiye’de bir locanın başkanına çoğunluk “Üstad-ı Muhterem” diyor. Çoğunluk dediğim de Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası ile Kadın Mason Büyük Locası.

Çoğunluğun tutum, benimseyiş ya da yeğlemesi her zaman en iyisi, en doğrusu en uygun olanı mıdır?

Bir locanın başkanına İngilizcede “Worshipful Master”, Fransızcada Vénérable Maître”, Almancada “Stuhlmeister” deniyor. Öteki dillerde ne dendiğini bilmem ama bunlara benzese gerektir.

Dilimizde bunun karşılığı “Üstad-ı Muhterem” olarak alınmış.

Ne zaman ve neden?

Herhalde 19. yüzyılda; Türklerin çoğunlukta olduğu localarda çalışmaların ana dilde yürütülmesine başlandığında. Böyle alınışının nedeni de o zamanlarda sıfat tamlamasının Arapçayı izlemiş Osmanlıcada böyle oluşu.

O tarihlerde kullanılan dil bakımından bir şey denilemez. Nitekim Bir büyük locanın genel başkanı olan Büyük Üstat için de “Üstad-ı Âzam” denirmiş.

Forumdaki yazılarımda birkaç kez özenle belirtmiş olduğum üzere, ben biraz Türkçeciyim. Ancak biraz Türkçeciyim; bu bağlamda diretmeci değilim.

Bu nedenle diyorum ki, Masonluğun üçüncü derecesinin unvanı olan  “üstat” sözcüğü pek âlâ kullanılabilir. Kullanılıyor da. (Kimileri bunu “üstad” diye yazıyor; sadece o yanlış. Ek alırsa dil kuralları uyarınca t harfi d’ye dönüşebilir.) Bunun yerine tam Türkçe olsun diye “usta” kullanılacak olursa pek yavan kaçar. Üstelik ne yazık ki o “usta” sözcüğü dilimizdeki güncel kullanımda neredeyse ayağa düşmüş durumda. Hiç de Batı dillerindeki “master”, “maître”, “meister” hatta daha güzeli Latince “magister” sözcüğünün verdiği anlamı veremiyor. Çünkü zihnimize öyle yansımıyor. Şunu unutmayalım: DÜŞÜNCE DİLİ OLUŞTURUR, DİL DE DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRİR.

“Muhterem” sıfatına da pek bir diyeceğim yok. Eskimiş olmakla birlikte günümüzde kullanımı sürüyor; çoğumuz bunun kökenini bilmesek ve öylece, sanki bir asal sözcükmüş gibi kullanmakta olsak da…

Arapçaya yatkın, Osmanlıca ya da eski Türkçe olan şu “Üstad-ı Muhterem” terimi ise hiç beğenmiyorum. Uygun bulmuyorum. Hatta bunun kullanımına karşı çıkıyorum. Çünkü Türkçesi var.

Benim karşı çıkmamla ne olacak sanki?... Bir şey mi değişecek?... Masonlar «Bu adam doğru söylüyor. Şu konuyu bir ele alalım. Bu unvanı dilimize uygun bir biçime getirelim.» mi diyecek?

Yo, hayır. Hiç de öyle bir şey olmayacak. Benimki sadece bir irdeleme; bu forum alanında bir söyleşi. Bana katılan da olur, katılmayan da.

Nitekim bundan çok daha önceki yıllarda (sanıyorum 1992 ya da 1993’te) Özgür Masonlar Büyük Locası bu bağlamda bir değişiklik yapmış. onlar da daha önce “Üstad-ı Muhterem”i kullanırken, bunu değiştirip yerine “Saygıdeğer Üstat” unvanını getirmiş.
Oysa ben “muhterem” sıfatına karşı değilim. “Muhterem Üstat” da olabilirdi. Ona razıyım ama “Üstad-ı Muhterem”e hayır. Türkçemizde böyle bir sıfat yok artık.

Buna karşın neden kullanmayı sürdürüyorlar bu tamlamayı?... Hep ilerici olduklarını savunmalarına karşın aslında kimi bakımlardan gelenekçilikten cayamadıkları hatta tutuculuktan kaçınamadıkları için mi?

Belki…

Belki de bu terimi görkemli, şatafatlı buldukları içindir: “Üstaad-ı Muhterem”… Söylerken a’yı böyle uzatıyorlar mı acaba?

Günümüze dek Türkiye’de hiç mason locası kurulmamış olsaydı, Masonluk ülkemizde daha yeni örgütleniyor olsaydı (bu elbette bir fantezi ama bence iyi bir varsayım) ne derlerdi acaba?... Gene “Üstad-ı Muhterem” mi?

Sanmam. Bu hayli eskide kalmış deyişi bulamazlardı. Belki “Sayın Üstat” derlerdi; belki “Muhterem Üstat”; kim bilir belki de Özgür Masonlar Büyük Locası’nın yeğlemiş olduğu üzere “Saygıdeğer Üstat”

(Not: İngilizcedeki “worshipful” sözcüğünün karşılığı “tapınılası” değildir. Almancadaki “stuhl” ise kürsü anlamına da gelir.)

Bakalım forumdaki masonlar buna ne diyecek?...


Buyursunlar, tartışalım. Ancak «Sen bu işe ne karışıyorsun. Bu terim Masonlukta işte böyledir.» demesinler. Öyle olduğunu ben de biliyorum ama Türkçede olması gerekene dikkat çekiyorum. Nitekim Türk Masonluğunda bir aralar “Venerabıl Metr” diye bir terim bile kullanılmış; belki sadece Fransızca bilenlerin anlayabileceği, garip bir dönüştürme. Türkçe konuşalım, Türkçe yazalım. Dilimizde olmayan ya da gereken etkiyi sağlamayan sözcükler yerine aşırı ulusalcı bir tutumla yapay hatta uydurmacalar çıkarmak yerine Doğu ya da Batı dillerinde olanları dilimize uyarlayarak kullanalım. Fakat bunu sadece sözcüler için yapalım; tamlama biçimindeki terimler için değil.

Türk masonluğunda buna pek benzer bir terim daha var. Masonlar biliyor. Ancak konu başlığı dışında olduğu için bir de ondan söz etmek istemiyorum.

Peki, Şimdi ben ne yapacağım? İstemeye istemeye “Üstad-ı Muhterem” terimini kullanmaya devam etmekten başka çarem yok. En iyisi ve en doğrusu olmasa bile, masonların çoğunluğunun kullanımı şimdilik böyle. Umarım gelecekte bunu düzeltirler.



ADAM OLMAK ZOR İŞ AMA BUNUN İÇİN ÇALIŞMAYA DEĞER.


Şubat 23, 2015, 05:25:11 öö
Yanıtla #1
  • Uzman Uye
  • ****
  • İleti: 2105
  • Cinsiyet: Bay
    • Masonluk ve Masonlar

Bir kısma kadar okudum ve beni 'hitap' olarak pek ilgilendirmediğini fark ettim. Sanırım benim gibi 'harici' üyelerin, konuya katılmama sebepleri de budur. Ancak benim dikkat çekmek istediğim nokta, sayın ADAM'ın DÜŞÜNCE DİLİ OLUŞTURUR, DİL DE DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRİR sözüdür. Gerçekten üzerine düşünülmesi, irdelenmesi ve hatta farklı konular açılması gereken bir cümleydi. Belkide sayın ADAM bu cümlesine dair bir konu hazırlamıştır.


« Son Düzenleme: Şubat 23, 2015, 08:38:34 öö Gönderen: ADAM »
Gnothi Seauton

Yaşamak, kendini adam etmektir. Zeka ve bilgiyi kullanarak, etinden, kemiğinden kendi heykelini yapmaktır. - Goethe


Şubat 23, 2015, 08:40:58 öö
Yanıtla #2
  • Seçkin Üye
  • Uzman Uye
  • *****
  • İleti: 7217
  • Cinsiyet: Bay


Evet doğru: DÜŞÜNCE DİLİ OLUŞTURUR, DİL DE DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRİR.

Bu söz bana özgü değildir. Birisinden almışımdır. Sayın Risus'un dediğince belki bir başka başlık aldında değerlendirmek, irdelemek yararlı olur.
ADAM OLMAK ZOR İŞ AMA BUNUN İÇİN ÇALIŞMAYA DEĞER.


 

Benzer Konular

  Konu / Başlatan Yanıt Son Gönderilen:
11 Yanıt
23296 Gösterim
Son Gönderilen: Kasım 13, 2012, 02:09:14 ös
Gönderen: yazbenide
0 Yanıt
6832 Gösterim
Son Gönderilen: Mayıs 11, 2010, 10:59:39 öö
Gönderen: Mozart
36 Yanıt
77841 Gösterim
Son Gönderilen: Şubat 20, 2013, 01:02:24 ös
Gönderen: Melina
2 Yanıt
6646 Gösterim
Son Gönderilen: Aralık 17, 2010, 01:59:44 ös
Gönderen: sundance
2 Yanıt
7462 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 10, 2011, 08:24:40 ös
Gönderen: Lethe
3 Yanıt
6569 Gösterim
Son Gönderilen: Şubat 21, 2015, 02:27:22 ös
Gönderen: Risus
16 Yanıt
9500 Gösterim
Son Gönderilen: Ocak 05, 2020, 06:40:14 öö
Gönderen: night manager
3 Yanıt
3443 Gösterim
Son Gönderilen: Mart 03, 2015, 11:21:05 öö
Gönderen: Risus
0 Yanıt
1571 Gösterim
Son Gönderilen: Ağustos 24, 2015, 04:04:38 öö
Gönderen: MEDUSA
Yazı 1

Başlatan MEDUSA Edebiyat

0 Yanıt
1668 Gösterim
Son Gönderilen: Ağustos 27, 2015, 06:31:39 ös
Gönderen: MEDUSA